Ali Kemal Hüseyin
Antik Quanzhou limanı, kısa süre önce Dünya Kültür Mirasları Komitesi’nin ilgili oturumunda alınan kararla Dünya Kültür Mirasları Listesi’ne resmen alındı. “Quanzhou: Çin’in Song ve Yuan dönemlerinde dünyanın ticaret merkezi” etiketi önerisi Dünya Kültür Mirasları Komitesi’nin Çin’in Fuzhou kentinde ve internet ortamında düzenlenen 44’üncü oturumunda değerlendirilerek onaylandı.
Çin’in güneydoğu kıyısındaki Quanzhou, Song (960-1279)ve Yuan (1271-1368) Hanedanları döneminde dünyanın en büyük ve hareketli limanı idi. Quanzhou’nun eski Deniz İpek Yolu’nun başlangıç noktası ve farklı medeniyetler ile dinler arası değişimlerin merkezi olduğu düşünülüyor.
Bugün dünyada Zayton adıyla bilinen kent, 8 milyonluk nüfusa ve önemli kültürel miraslar ile dini mekanlara evsahipliği ediyor. Çin’deki en eski camilerden biri olan Qingjing Camii ve Çin’deki en yüksek taş pagoda olan Kaiyuan Tapınağı’ndaki İkiz Taş Pagodaları bu mekanlar arasında.
Quanzhou Dünya Mirasları Listesi’ne ikinci kez başvuruyor. Antik Quanzhou’nun Tarihi Anıtları ve Sitleri başlıklı 16 mekanı kapsayan başvurunun değerlendirmesi, 2018’de Komite tarafından ertelenmişti.
6 mekanın daha eklendiği ikinci başvuruda Quanzhou’nun tapınaklar, heykeller, liman kalıntıları ve eski köprüler gibi tarihi ve kültürel yerleri farklı açılardan daha kapsamlı şekilde öne çıkarılıyor.
Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) tarafından geçen yıl yayımlanan rapora göre, yeniden düzenlenen ikinci başvuru Asya’daki deniz ticareti için son derece önemli bir döneme odaklanıyor, Quanzhou’nun Song ve Yuan hanedanları döneminde dünyanın ticaret merkezi olarak önemli unsurlarını ortaya koyuyor.
Quanzhou, günümüze kadar ulaşan Çin efsanelerinde kök salmış gelenekler ve deniz tanrılarına inancı gösteren kültürel hazinelerle dolu. Kent, ayrıca eski çağlardaki deniz ticaretinden kalıntılara da sahip.
Çok kültürlü topluluklar
Antik liman, çok kültürlü topluluklara evsahipliği yapmış olmakla beraber Budizm, İslam ve Manişeizm gibi dinler arası değişim merkezi konumundaydı.
Sayısız kültürel kalıntı ve dini mekan, bölgenin kültürel geçmişine ışık tutmakla kalmıyor, aynı zamanda Hint Okyanusu ve Batı Pasifik’i kapsayan Deniz İpek Yolu güzergahı boyunca yer alan ülkelerdeki yabancı tüccarlar ile Çinli tüccarlar arasındaki kültürel alışverişi de gösteriyor.
Üretim alanları
Quanzhou sınırları içinde çok sayıda kültürel miras ve tarihi eserin çıkarıldığı yüzlerce üretim alanı da mevcut. Bu kalıntılardan kentin tüm dünyaya satılabilecek kadar çok ürün imalat kapasitesi olduğu anlaşılıyor. Başlıca ihracat ürünleri arasında ipek, kumaş, porselen, seramik, bakır, demir, gümüş ve altın geliyor.
Örneğin, Cizao Seramik Fırını kalıntıları, Quanzhou’nun 16 km güneybatısındaki Cizao köyünde yer alıyor. 10’uncu yüzyılda inşa edilip 14’üncü yüzyılda terk edilen seramik fırını, bölgede ticari faaliyetlerin bu dönemde yoğun olduğunu gösteriyor. Burada üretilen ürünler Güneydoğu Asya, Güney Asya, Doğu Afrika ve Güney Çin Denizi’ndeki kazılarda keşfedildi.
Taşımacılık ağı
Köprüler, pagodalar ve limanlar Quanzhou’nun en öne çıkan kent simgeleri. bu simgeler, etkili bir deniz-kara taşımacılık sistemini oluşturuyor. Söz konusu sistem ise Quanzhou’nun yerel bir ticaret üssü ve küresel bir deniz ticaret merkezi olarak başarısının zaruri bir parçasını teşkil ediyor.
