Ali Kemal Hüseyin
AÇA’nın açıkladığı veriler ince partikül kirliliğinin tetiklediği ölümlerin yüksek olduğunu gösterse de bir önceki yıla göre yüzde 10 azaldığına işaret ediyor.
Araştırmaya göre, eğer 27 AB ülkesi Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) belirlediği hava kalitesi hedeflerine uysaydı bu insanların yarısından fazlası kurtarılabilirdi.
DSÖ, metreküp başına 25 mikrogram partikül maddeyi hava kirliliğinde üst sınır olarak kabul ediyor. Buna PM2.5 sınırı deniliyor. DSÖ, PM2,5 konusunda metreküp başına yıllık ortalama 10 mikrogram öneriyor. Azot dioksit (NO2) açısından metreküp başına yıllık ortalama 40 mikrogram tavsiye ediliyor.
2018 yılında ince partiküllerle bağlantılı ölümlerin sayısı 346 bin kişi olarak kayda geçmişti.
AÇA, 2019’daki azalmayı kısmen hava koşullarına, ama her şeyden önce Avrupa’da hava kalitesinin kademeli olarak iyileşmesine bağlıyor.
1990’lı yılların başlarında, akciğerlere derinlemesine sızan ince partiküller 27 AB ülkesinde yaklaşık yarım milyon kişinin erken ölümüne yol açmıştı. 2005 yılında bu sayı 450 bin kişiyi düştü.
AB’nin temel ülkeleri arasında ince partikül kirliliği Almanya’da 53 bin 800 kişi, İtalya’da 49 bin 900 kişi, Fransa’da 29 bin 800 kişi ve İspanya’da 23 bin 300 kişinin erken ölümünü tetikledi. Nüfusa oranla Polonya 39 bin 300 ölümle en fazla etkilenen ülke oldu.
Hava kirliliği Avrupalılar açısından en önemli çevresel tehdit olarak varlığını sürdürüyor. En fazla erken ölümler kalp hastalıkları ve beyin kanamaları şeklinde ortaya çıkarken bunları akciğer hastalıkları ve akciğer kanseri takip ediyor.
Çocuklarda atmosferdeki kirliliğin akciğer gelişimini engelleyebileceği, nefes yolu enfeksiyonlarına neden olabileceği ve astımı ağırlaştırabileceği belirtiliyor.
AÇA, her ne kadar hava kalitesinde kademeli iyileşme olsa da çoğu Avrupa ülkesinde hava kirliliğinin halen belirlenen limitin üzerinde olduğu uyarısında bulunuyor.
Eylül ayında yayınlanan rapora göre, hava kirliliği dünya genelinde 7 milyon kişinin erken ölümüne yol açıyor. Böylece hava kirliliği sigara veya kötü beslenmenin yol açtığı ölümlere yakın bir bilanço ortaya çıkarıyor.
