Claudia Carmen
Ekonomik durumun bir enkaz haline geldiğini ve sübvansiyon yapacak doların kalmadığını belirten ekonomist Mahfi Eğilmez, Erdoğan kazanması durumunda döviz kurunun daha da yükseleceğini, Kılıçdaroğlu’nun kazanması takdirde kurun düşeceğini yazdı.
Merkez Bankası verilerine göre, AKP’nin iktidarının iktidara geldiği 4 Kasım 2002’de bir ABD Doları 1,68 lirayken, Euro ise 1,69 liradan işlem görüyordu. Dolar, 14 Mayıs seçimlerine 1 gün kala 19,59 liraya, Euro ise 21,43’e yükseldi. Kapalı Çarşı’da ise dolar 21,90, Euro 23,62’den işlem görüyor. İktisatçı Mahfi Eğilmez, dolar kurunun seçimden sonra nasıl şekilleneceğini değerlendirdi.
DÖVİZ SATIŞLARI KISITLANIYOR
Bloğunda yayınladığı yazıda Eğilmez, doları etkileyen iç etmenlerin başında düşük tutulan faiz oranları olduğuna dikkat çekerek, şunları kaydetti: “Faizi düşük tutma takıntısının sonucu olarak cari açık 54 milyar dolara (GSYH’nin yüzde 5,4’ü) yükseldi. Merkez Bankası’nın swap hariç net rezervleri kamu mevduatının ne tarafta sayılacağına bağlı olarak eksi 54 ile eksi 72 milyar dolar arasında değişiyor. Hangisini kabul edersek edelim yatırımcı açısından çok kötü bir görünüm söz konusu. Kur korumalı mevduat hesabı 100 milyar doları aşmış durumda, Merkez Bankası, döviz üzerinde, dalgalı kur rejiminde olmaması gereken bir baskı uyguluyor, bankaların döviz satışını kısıtlıyor, çünkü döviz sıkıntısı var. Bütçe açığı tarihi rekor kırıyor ve yılın 1,5 trilyon liralık bir açıkla biteceği tahmin ediliyor. İlk çeyrekte büyümenin yüzde 1-1,5 arasında bir yerde olması bekleniyor. Bütün bunlar söz konusuyken seçimi kazanmaları halinde iki tarafın da verdiği vaatlerin getireceği yükler, zaten son derecede sıkıntılı olan ekonomik tabloyu daha da sıkıntılı bir hale sokuyor.”
DÜŞÜK FAİZ VE KURA YAPILAN BASKI
Dolar kurunun bugün itibariyle 19.60, gerçek piyasada ise 22,40 lira olduğuna dikkat çeken Eğilmez, “İhracatçı bu kurdan mutlu değil, onlara sorarsanız dolar kuru 23-25 lira arasında bir yerde olmalı. İlk bakışta haklı görünüyorlar ama aslında kurun buralara gelme nedeni faizin düşük kalabilmesi için kura yapılan baskıdan kaynaklanıyor. Merkez Bankası, bankaların döviz satışını sürekli kısıtlıyor. Dolar ihtiyacı olanlar, ihtiyacını bankalardan alamayınca serbest piyasadan almaya yöneliyor. İlk bakışta karaborsa gibi görünen bu farklı piyasa aslında gerçek piyasa kurunun oluştuğu yer. Piyasaya müdahale edildiğinde bu tür görünümlerin ortaya çıkması kaçınılmazdır” ifadelerine yer verdi.
ERDOĞAN KAZANIRSA DÖVİZ KALMAZ
“Pazartesi sabahı dolar kuru ne durumda olacak?” sorusunun cevabının seçim günü kimin kazanacağına göre değişeceğini söyleyen Eğilmez, “Öncelikli olan Cumhurbaşkanlığı seçimidir. Çünkü bu yeni sistemde asıl belirleyici ve karar verici Parlamento veya hükümet değil Cumhurbaşkanı. Eğer Erdoğan kazanırsa, kur üç nedenle hızla yükselir: 1: Mevcut yönetimin bugüne kadar uyguladığı yanlış ekonomi politikasını ve yaklaşımları değiştireceğine ilişkin bir görünüm yok. 2: Değişim görüntüsü olsa bile kaybedilen itibarı aynı kişilerin geri getirmesi öyle kolay değil. 3: Kuru tutacak döviz kalmadı.”
‘KILIÇDAROĞLU KAZANIRSA KUR DÜŞER’
Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun kazanması durumunda kurun düşeceğini belirten Eğilmez, nedenlerini şöyle sıraladı: “1: Ekonomi politikasında mevcuttan daha yanlış bir politika uygulanmasına imkân yok. 2: Yeni kadrolar yıpranmamış olacağı için çok daha itibarlı olur. 3: İlk iki nedenle dövize talep düşer, bu da kuru geriletir. Kılıçdaroğlu kazanırsa kur ilk anda düşer düşmesine ama orada ne kadar kalacağı ne yapılacağına bağlı olarak değişir. Çünkü ekonomi tam bir enkaz halinde bulunuyor ve bu durum toplum tarafından henüz tam algılanmış değil. Doğru ekonomi politikası uygulamaya konur ve yapısal reformlar hızla yapılabilirse kur normal düzeyine oturur, piyasa da karaborsa piyasası görünümünden kurtulur. Burada değişime uğramasını konu aldığım kur serbest piyasada oluşan kurdur. Bankaların açıkladığı kur gerçeği yansıtmıyor.”
