Ali Kemal Hüseyin
MOSKOVA (AA) – EMRE GÜRKAN ABAY – Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) Başkanı Dmitriy Rogozin, Türkiye’nin Milli Uzay Programını gerçekleştirmek için gerekli tüm siyasi ve ekonomik kaldıraçlara sahip olduğunu belirterek, “Güneydeki önemli komşumuz ve ortağımız Türkiye’nin uzayla ilgili girişimlerine katılmak için tüm fırsatları değerlendirmekten her zaman mutluluk duyarız.” dedi.
Rogozin, Türkiye’nin Milli Uzay Programı’nı ve Rusya ile Türkiye arasındaki uzay ve savunma sanayisindeki iş birliği potansiyelini, AA muhabirine değerlendirdi.
Türkiye ve Rusya arasında, barışçıl uzay alanındaki ikili temasların uzun bir geçmişe sahip olduğuna işaret eden Rogozin, “Türk meslektaşlarımızla her zaman çeşitli etkinlikler kapsamında toplantılar yapmaya çalışıyoruz. Etkileşimlerimizde edindiğimiz deneyim, iki ülkenin uzay faaliyetleri alanında önemli uzun vadeli ortak çıkarlara sahip olduğunu doğrulamaktadır.” diye konuştu.
Söz konusu temasları daha sistematik ve kapsamlı bir hale getirmek için taslak bir belge üzerinde çalışıldığını anlatan Rogozin, “Barışçıl uzay faaliyetlerinde iş birliği konusunda Rusya-Türkiye hükümetlerarası anlaşmasının temeli olacak etkili bir yasal çerçeve oluşturmak için birlikte çalışma konusunda anlaştık. Belgede yer alan hükümler, uzay faaliyetlerinin geniş bir yelpazesinde iş birliğimizi düzenlememizi sağlayacaktır. Şu anda taslak anlaşma Türk meslektaşlarımız tarafından inceleniyor.” ifadelerini kullandı.
Uzay programlarının gerçekleştirilmesi için güçlü bir siyasi irade ve yetkin bir yönetim gerektiğine işaret eden Rogozin, “Deneyimli ortaklardan da destek alınması koşuluyla, genç bir uzay gücü, oldukça kısa bir sürede tam teşekküllü bir gezegenler arası misyonu kolayca hazırlayabilir ve uygulayabilir.” diye konuştu.
Rogozin, Türkiye’nin de uzay programını gerçekleştirebilecek yetkinliğe sahip ülkeler arasında olduğunun altını çizerek, “Türkiye’nin kendi ay misyonunu hazırlaması ve uygulaması için gerekli tüm siyasi ve ekonomik kaldıraçlara sahip olduğundan hiç şüphemiz yok ve Türk havacılık sektöründe yeterli sayıda yetkin ve kalifiye uzman olduğunu da defalarca gördük.” dedi.
Roscosmos, uzaya Türk gönderilmesini istişare etmeye hazır
Türk yetkililerin, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) ulaşım için Rus yapımı Soyuz roketlerinin kullanılabileceğini yönelik açıklamalarını değerlendiren Rogozin, “Soyuz, sadece Rusya’da değil, dünya çapında en güvenilir fırlatma araçlarından biridir. Bugüne kadar toplamda, çeşitli modifikasyonlara sahip 1100’den fazla Soyuz uzaya fırlatıldı.” dedi.
Roscosmos’un yabancı kozmonotların eğitimi noktasında tecrübe sahibi olduğunu anlatan Rogozin, “Rus uzmanlar, Türk kozmonotlarının eğitimi ve Türkiye’nin yararına insanlı bir uzay projesinin hazırlanması hakkında istişareleri başlatmaya hazır. Türk meslektaşlarımızdan uygun teklifleri bekliyoruz.” şeklinde konuştu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Moskova’da 2019’da düzenlenen MAKS-2019 fuarına katıldığını hatırlatan Rogozin, “Burada Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yaptığım ‘uzaya Türk astronot gönderme’ teklifi büyük memnuniyetle karşılandı. Şu ana kadar taraflarımız bu konuda kapsamlı görüşmeler yapmadı, Türk meslektaşlarımızın inisiyatifini bekliyoruz.” dedi.
Rogozin, insanlı uzay araştırmalarının karmaşık ve son derece kaynak yoğun bir uzay faaliyeti olduğunun altını çizerek, “Belki de motor sporları dünyasından Formula 1 yarışları ile bir paralellik kurmak uygun olacaktır. Her insanlı uçuş çok uzun süren bir eğitim gerektirir. Görevin organizasyonu için çeşitli seçenekler vardır, süresi, uçuş düzenleri ve mürettebata atanan bilimsel ve uygulamalı görevler önemlidir. Yabancı ortaklarımızla insanlı bir görevin tüm nüanslarını istişare etmek her zaman çok uzun ve özenli bir iştir. Tüm bu konuları Türk meslektaşlarımızla istişare etmeye hazır ve istekliyiz.” ifadelerini kullandı.
“Türk savunma sanayisindeki gelişmeler saygı uyandırıyor”
Türkiye’nin son dönemde tüm dünyanın dikkatini çeken insansız hava araçları (İHA) atılımını da değerlendiren Rogozin, “Önde gelen uluslararası havacılık fuarlarının, düzenli katılımcıları olarak Türk sanayisinin bu alandaki hızlı gelişimini dışarıdan görme fırsatı bulduk. Elbette Türk mühendislerinin bu alandaki çalışmalarının saygı uyandırmaması mümkün değil.” dedi.
Milli Uzay Programı kapsamında Türkiye’de kurulacak uzay teknolojisi geliştirme merkezi için de Türkiye ve Rusya arasında yeni iş birliği olanaklarının doğabileceğini vurgulayan Rogozin şunlara vurgu yaptı:
“Herhangi bir ciddi uzay projesinin uygulanması, çok sayıda uzmanın, organizasyonun, yüklenicinin, önemli maddi ve finansal yatırımların ve önemli seviyede zaman kullanımının koordinasyonunu gerektirir. Bu nedenle uluslararası iş birliği, her bir katılımcı için maliyetleri düşürmenize ve projenin genel başarı şansını artırmanıza olanak tanıyan en çekici seçeneklerden biridir. Uluslararası iş birliği, şu anda Rusya Federasyonu’nda uygulanmakta olan Uzay Stratejisinin de önemli bir parçasıdır. Bu bağlamda, Roscosmos, yabancı ortaklarından iş birliğinin geliştirilmesine yönelik her türlü öneriye açıktır. Güneydeki önemli komşumuz ve ortağımız Türkiye’nin uzayla ilgili girişimlerine katılmak için tüm fırsatları değerlendirmekten her zaman mutluluk duyarız.”
