Claudia Carmen
Muhalefetin uzun süredir yürüttüğü seçim çalışmaları, aday belirleme konusunda İYİ Parti tarafından sekteye uğratıldı. Altılı Masa etrafında CHP, Saadet Partisi, DEVA, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti liderleri ile birlikte 13 toplantı gerçekleştiren, çeşitli mutabakat metinleri imzalayan ve milletvekili seçim listeleri çalışmalarını yürüten İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, aday belirleme konusunda yaşadığı anlaşmazlık nedeniyle masayı dağıttı. Akşener bunu, ortak adaylık konusunda uzlaşı mesajının verildiği metni imzaladıktan birkaç saat sonra yaptı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun masadaki tüm liderler tarafından aday olarak önerilmesini kabul etmeyen Akşener, belediye başkanlarını işaret etti. Millet İttifakı ise daha önce belirlediği karara göre hareket edecek.
Saadet Partisi ev sahipliğinde önceki gün cumhurbaşkanı adayını belirlemek üzere toplanan Millet İttifakı, Pazartesi günü kararın verileceğini bildirerek, “uzlaşı mesajı” yayımlamıştı. Ancak masada uzlaşının sağlanamadığı bildirildi. Edinilen bilgiye göre, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, Kılıçdaroğlu’nun adını önerdikten sonra tüm liderler bu konuda hemfikir oldu. Masaya başka isimler sunmak isteyen Akşener’in reddedilen önerisi sonrası, “Kurmaylarıma danışmalıyım” dediği bildirildi. Daha önce partisinden yetki aldığının bildirilmesine rağmen ‘almadığını’ ifade eden Akşener’in buna karşın bildiriyi de imzaladığı aktarıldı. Kurmayları ile gece boyu görüşen İYİ Parti lideri, Genel İdare Kurulu’nu da toplayarak son kararını verdi.
AĞIR SÖZLER KULLANDI
Basın açıklaması yoluyla parti kararını açıklayan Akşener, Millet İttifakı üyelerine sert sözlerle yüklendi. Başta kendilerine 15 milletvekili vererek TBMM’de grup kurduran ve seçime katılmasını kolaylaştıran CHP olmak üzere beş partiyi de eleştiren Akşener, “Geldiğimiz noktada İYİ Parti bir kıskaca alınmış, bir dayatmaya mecbur bırakılmış, ölümle sıtma arasında bir tercihte bulunmaya zorlanmıştır. Elbette buna boyun eğmeyecektir“ dedi. Akşener ayrıca, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu ‘göreve’ çağırarak CHP’nin içine oynadı. Akşener, „Milletimiz sizi göreve çağırıyor… Size ateşten bir gömlek giymeyi vazife kılmıştır… Bu topyekun bir dayatmayı yıkma vazifesidir“ diye konuştu.
Akşener’in konuşmasından saatler önce HALK TV yayınında açıklama yapan İmamoğlu ise şunları dedi: “İstanbul’un belediye başkanı bu mevzulardan uzak duramaz, ilgilenir. Doğru yürümesi için ilgilenir. Ben bu misyona kendini adamış bir neferim ve bu kavramı her daim kullandım. Ekrem İmamoğlu’nun adaylığı diye bir mesele yok ki. Her CHP’linin adayı Genel Başkandır. Benim de adayım Genel Başkan’dır.”
PEŞ PEŞE İSTİFALAR
Akşener’in açıklamasının ardından peş peşe istifalar geldi. İYİ Parti’nin eski Genel İdare Kurulu (GİK) Üyesi ve Ortadoğu Politikaları Başkan Danışmanı Bülent Gürsoy, görevinden istifa ettiğini duyurdu. Gürsoy, „İYİ Parti’den yıllardır verilen mücadelenin seçime aylar kalan bir süreçte heba edilmesi nedeniyle istifa ediyorum“ dedi.
Öte yandan sosyal medya hesaplarından yaptıkları paylaşımlarda partilerinden istifa ettikleri e-devlet işlemlerini paylaşan kullanıcılar Akşener’e tepki gösterdi. İstifalar nedeniyle e-Devlet’te bir süre tıkanma yaşandı. İstifa sayısının 60 bin olduğu iddia edildi.
Kılıçdaroğlu’nun adaylığına yönelik olumsuz açıklamaları ve mezhep imasının ardından görevinden ayrılan İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Cihan Paçacı ise Akşener’in açıklamasının ardından Kurumsal İlişkiler Başkanlığı görevine geri döndü.
5 LİDER BULUŞUYOR
Akşener’in açıklamalarının ardından muhalefet partileri birbiri ardından toplanma kararı aldı. Millet İttifakı üyesi partiler, kurullarını toplayarak değerlendirmelerde bulundu. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Saadet Partisi, DEVA ve Gelecek Partisi Genel Başkanları ile temas kurdu. Olağanüstü MYK toplantısı gerçekleştiren Kılıçdaroğlu, “Hiç merak etmeyin bütün taşlar yerine oturacak” dedi.
Masadaki İYİ Parti dışındaki partilerin liderleri buluşma kararı aldı. Bugün Saadet Partisi’nde buluşacak olan liderler Akşener’in açıklamalarını değerlendirecek.
YAVAŞ İLE GÖRÜŞME
CHP’de bir diğer temas, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ile kuruldu. CHP MYK sürerken Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, Akşener’in adaylık için önerdiği Yavaş ile görüştü ancak görüşmenin detayları ilk anda paylaşılmadı.
Akşener’in sözleri AKP’de memnuniyetle karşılanırken ittifak ortaklarından tepki geldi. DEVA Partili Mehmet Emin Ekmen, “Nezaket, letafet, saygı, özsaygı en önemlisi hakikate sadakat yoksa gerisini konuşmaya gerek var mı?” ifadelerini kullandı. Diğer parti temsilcilerinden de Akşener’e tepki gösterildi. Yola İYİ Parti olmadan devam etme eğiliminde olan Millet İttifakı, adaylık konusunda daha önce anlaştığı gibi pazartesi günü kararını açıklamayı düşünüyor.
HDP DE TOPLANIYOR
Daha önce Kılıçdaroğlu’nun adaylığı durumunda cumhurbaşkanı adayı göstermeme eğiliminde olduğunu bildiren HDP de bu gelişmeler sonrasında olağanüstü toplanacak. HDP Merkez Yürütme Kurulu, Kılıçdaroğlu’nun adaylık kararını ele alacak.
Cumhur İttifakı’nın küçük ortağı BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, Akşener’i kendi ittifaklarına davet etti. Destici, “Cumhur İttifakı ile hareket ederse bundan memnuniyet duyarız” diye konuştu.
İYİ Parti İYİ Parti Siyasi İşler Başkanı Koray Aydın ise „Masadan kalkma gibi bir durum yok“ diye konuştu. Aydın, partisinin ‘öneri sunduğunu’ söyledi. Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu’da şu açıklamayı yaptı: ‘‘Halkımız müsterih olsun biz verdiğimiz sözün arkasındayız.’’
DİNAMİK DEĞİŞMEZ
SOL Parti MYK Üyesi ve BirGün Yazarı, Akademisyen Hayri Kozanoğlu İYİ Parti’nin tavrını şu sözlerle yorumladı: “İYİ Parti’nin tavrı temel dinamiği değiştirmez. Nedir bu temel dinamik? AKP’ye karşı mısın değil misin? O anlamda bu dinamik değişmez. Tabii yine de dengeler birbirine yakın olduğu için muhalefet zarar görebilir. Ancak İYİ Parti’nin oyları yüzde 10’ların biraz üzerinde. Bu oyların önemli bölümü geçmişte başka partilere oy vermiş seküler, AKP’den rahatsız kesimlerden geliyordu. Dolayısıyla İYİ Parti bir tepki adresi olmuştu. Tabii İYİ Parti’nin bu kararı o oyları da götürebileceği anlamına gelmez. Partinin il yönetimlerinde önemli sayıda ülkücü bulunuyor. Ancak vitrininde daha güler yüzlü, seküler, liberal diyebileceğimiz isimler var. Bu figürler muhtemelen İYİ Parti’de kalamaz. Kalırsa da vitrinde duramazlar artık. Dolayısıyla ‘cürmü kadar yer yakacak’ diyebiliriz. Yine de bir kesimde umutsuzluk yaratabilir. Burada toplumsal muhalefete önemli görevler düşüyor. Bu tutum mahkûm edilmeli. Seçime kadar tek adam rejimine karşı herkes elinden gelenin daha fazlasını yapmalı.”
„TEK GERÇEK HATA“
Siyaset Bilimci, Akademisyen Güven Gürkan Öztan ise şu değerlendirmeyi yaptı: “Türkiye yakın tarihinin en kritik dönemecinde, milyonlarca yurttaş tek adam rejimine son verecek bir umudu taşır ve büyütürken yapılacak tek gerçek hata muhalefetin birlikteliğini bozmaktı. İktidar var gücüyle Altılı Masa’yı dağıtmak için çabaladı, her türlü yöntemi denedi ancak başarılı olamadı. Onun yapamadığını Akşener ve İyi Parti içeriden yaptı. Adaylık meselesini son ana bırakan 6’lı Masa büyük risk almıştı. Seçim kapıya geldiğinde liderlerin hâlâ en hayati konuyu enine boyuna konuşmamış olmaları masanın altına kendi elleriyle bıraktıkları bir saatli bombaydı. Bomba dün itibariyle patladı. Ortaya saçılanlar ise sadece 1 yılı aşkındır verilen emek değil, aynı zamanda birçok yurttaşın kâh sessiz kalarak kâh bağrına taş basarak gösterdiği fedakârlık oldu. 6’lı Masa’nın ya otoriterlik ya demokrasi denklemi üzerinden kurduğu mutabakat sağcıların kendi vasatını demokrasi sanma hastalığı ile büyük zarar gördü. İYİ Parti’nin Kılıçdaroğlu’nun adaylığını reddederken sıraladığı argümanlar ve izlediği yöntem, iktidarın ekmeğine yağ sürmüştür.”
„İKTİDARA CAN VERDİ“
Akşener ve kurmaylarının CHP ile Kılıçdaroğlu’ndan uzun süredir birlikte yürünen bir siyasi müttefik gibi değil de bir hasımmışçasına bahsettiğini aktaran Öztan şu tespitleri yaptı: “Ekrem İmamoğlu ya da Mansur Yavaş’ı istediklerini aleni bir biçimde söyleyerek genelde muhalefetin özelde CHP’nin içine doğru bir hamle yapıldı. Üstelik bu, Kürt siyasetinin Yavaş’a oy vermeyeceğini alenen açıklamasına, İmamoğlu’nun siyasi yasaklı olma ihtimaline rağmen gerçekleştirildi. İktidarın yaşadığı derin krizi ve tükenmişlik durumunu perdeleyecek bir tartışma başlattı. İktidarın umudunu kestiği sağ konsolidasyon rüyasını canlandırdı. Kılıçdaroğlu’nu halkın istemediği ya da kazanamayacak bir aday kategorisine koyarak onun hakkındaki politik, mezhepçi argümanlara örtük destek verdi. CHP’nin liberallerin desteğiyle merkez sağ ile ittifak kurarak İktidarı yenilgiye uğratma stratejisinde büyük bir gedik açıldı. Toplumsal muhalefetin, sosyalistlerin, ilericilerin ‘restorasyon’ değil düzen değişikliği talebinin haklılığı bir kez daha anlaşıldı.”
“Şimdi bu gerçeği görerek, toplumsal taleplere dört elle sarılanarak muhalefetin kendine yeni bir strateji belirlemesi gerekiyor” diyen Öztan sözlerini şöyle noktaladı: “Birden çok adaylı bir cumhurbaşkanı seçimine hazır olmak dahil yeni ihtimaller üzerinde hızlıca çalışmak şart. Sosyalistlerin bir blok olarak parlamento seçimine girmesi ve seçim sathı mailinde sözünü söylemesi şimdi çok daha önemli hale geliyor. Şunu da unutmamak gerek, İyi Parti AKP’ye muhalif olduğu için seçmenden ilgi görmüş bir parti. İyi Parti Genel Merkezinin iktidarın işine yarayacak her türlü hamlesine kendi seçmeninin itiraz edeceği açık. Dolayısıyla Akşener’in masadan çekilmesiyle yalnızca muhalefette değil İyi Parti’de de önemli bir sarsıntı yaşanacak.”
DAHA ÖNCE DE ADAYA MÜDAHALE ETTİ
Aday konusunda anlaşamadığı için Millet İttifakı’nı dağıtan İYİ Parti’nin adaylığa müdahalesi ilk kez yaşanmıyor. Son yerel seçimlerde Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı için adayını belirleyen CHP’yi kendi adayı için bu kararından vazgeçiren İYİ Parti, seçimleri kaybetti. Üstelik o aday, daha sonra AKP’ye katıldı.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Millet İttifakı’ndaki beş partiye çeşitli sert sözler sarf ederek Altılı Masa’yı dağıttı. Akşener ve ekibi, kendi onayladıkları isimler gündeme gelmediği için bu kararı aldı.
Masadaki beş partinin kararını eleştiren Akşener’in bundan önce adaylığa müdahale ettiği süreç, 2019’da yaşandı. Son yerel seçimlerde CHP ile bazı kentlerde çoğunlukla ortak aday çıkaran İYİ Parti, CHP’nin adayını belirlediği ve açıkladığı Balıkesir için de talepte bulundu. Dönemin İYİ Partili ismi İsmail Ok’un aday olmasını isteyen Akşener, CHP’ye karar değiştirterek bu talebini onaylattı.
2019 yılının Mart ayında gerçekleştirilen yerel seçimlerde, AKP’li aday Yücel Yılmaz galip geldi. CHP’nin kazanmasına kesin gözüyle bakılan adayı Ahmet Akın çekildikten sonra adaylığını ilan eden ve kaybeden İsmail Ok ise geçen yıl partisinden ayrılarak AKP’ye katıldı.
„EMİN OLUN ERDOĞAN’I YENECEĞİZ“
Kılıçdaroğlu akşam saatlerinde sosyal medya hesabından bir açıklama yayımladı. CHP Lideri şunları söyledi: “Biz bu yola çıkarken hep Halil İbrahim Sofrası’ndan bahsettik, çünkü bu sofraya bu ülkenin tüm renklerini davet etmemiz gerekir dedim. Yoksa bu ülke iflah olmaz dedim. Türkiye’nin bütün renklerini birleştire birleştire kazanmak için yola çıktık. Erdoğan gitsin, ama Erdoğanizm gelsin bu da olmaz. Tarihi sorumluluğumuz var. İttifaklarımızın diğer ortakları medyaya çıkıp hakaretler etmiyor, ittifaka zarar veren demeçler hiç vermiyor. Biz ülkeyi siyasal operasyonlarla yönetmek için talip olmayacağız. Bana gelince; ben bu saatten sonra değişmem. Ben birleştiririm. Birleştirmeye de devam edeceğim. Sofra büyümek zorunda, bunu da kimse durduramaz. Umudum niçin bir araya geldiğimizin farkındalığıyla sakin olmamız. Bu sofraya herkesi davet etmemizdi. Birilerinin kalkması yerine tüm renklerimizin oturmasını sağlamalıyız. Onun için herhangi bir gerginliğe izin vermeyeceğiz, alet olmayacağız. Biz sorumlu davranmaya devam edeceğiz. Biz her şekilde Erdoğan’ı da, Erdoğan’ın propaganda makinesini de yeneriz, yeneceğiz. Emin olun, yeneceğiz.”
***
KILIÇDAROĞLU’NDAN MUHALEFET TURU
Akşener’in açıklamaları öncesi CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, SOL Parti’yi ve TİP’i ziyaret etti. CHP heyeti ile SOL Parti Başkanlar Kurulu Üyesi Önder İşleyen’in başkanlığındaki SOL Parti heyeti görüşme gerçekleştirdi. İşleyen, toplantının ardından yaptığı açıklamada, “Adaylık konusunu ele almadık. Sorumluluğumuzun farkındayız, SOL Parti üzerine düşen sorumluluğu yerine getirecek” ifadelerini kullandı. Bu süreçte muhalefetin ortak bir adayının olmasını önemsediklerini söyleyen İşleyen, “Biz bu sorumlulukla davranacağız” dedi.
İşleyen, şunları söyledi: „Halkın yararına hiçbir şey yapmayıp sadece bütün halka parmak sallayan, öfkeyle küfreden, tehdit eden bir iktidarla karşı karşıyayız. Önümüzdeki süreçte bu kötülük iktidarına son verme mücadelesinde SOL Parti son derece nettir, sorumluluğumuzu bugüne kadar olduğu gibi yerine getireceğiz. Bu süreçte muhalefetin bir ortak adayının olmasını, bir ortak politikanın gelişmesini çok önemli buluyoruz. Biz bu sorumlulukla davranacağız. Eğer ülkede faşizm varsa yapılması gereken bellidir; bu iktidarı yenmektir. SOL Parti de üzerine düşen sorumluluğu yerine getirecek.“
İki parti arasındaki görüşmelerde ise güncel siyasi gelişmelerin değerlendirildiği, Kılıçdaroğlu’nun SOL Parti’ye son gözaltılar nedeniyle geçmiş olsun dileklerini ilettiği bildirildi. Kılıçdaroğlu’nun ayrıca SOL Parti’nin deprem sonrasında yürüttüğü çalışmalar için de teşekkür ettiği öğrenildi.
