Claudia Carmen
Kurtarma ekiplerinin zamanı tükenirken, felaketle nasıl başa çıkacaklarını yorumlama mücadelesi başlıyor. Birçok yerde henüz yardım gelmedi. Türk hükümeti alıngan tepki veriyor ve Twitter’ı kısıtlıyor.
Alman Frankfurter Allegemeine Zeitung gazetesinden Rainer Hermann´in kaleme aldığı habere göre, enkaz altından kurtarılan her bir kişi kutlanıyor. Türkiye ve Suriye’de meydana gelen deprem felaketinin üçüncü gününde kurtarma ekipleri enkaz altından sağ kalanları kurtarmaya devam etti. Örneğin, Hatay’da yardımseverler tarafından enkaz altından çıkarılan beş yaşındaki Serap Ela’nın üzerinde sadece pijama vardı.
Bu tür hikayeler hükümet yanlısı televizyon kanallarının odak noktasında yer alıyor. Devletin hızlı tepki verdiğini ve vatandaşlarıyla ilgilendiğini göstermeyi amaçlıyorlar. Ancak, bu tür mutlu hikayeler giderek daha nadir hale geliyor. Öte yandan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da Çarşamba günü depremin vurduğu Kahramanmaraş’ı ziyareti sırasında kabul ettiği gibi, devletin kriz yönetimindeki hatalar ve zayıflıklar daha görünür durumdadır. Ancak, şu anda her şeyin „normal“ bir şekilde ilerlediğini de sözlerine ekledi. Çarşamba günü, Türkiye ve Suriye’deki ölü sayısı 11,000’in üzerine çıktı.
Türkiye’de, yıkıcı depremin sonuçlarının yorumlanması konusunda bir yarışma başladı. Erdoğan’ın yardımcısı Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 16.150 kurtarma ekibi ile 60.000 yardımcının etkilenen tüm illerde olay yerinde çalıştığını söyledi. Ana muhalefet partisi CHP’nin lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Erdoğan’ın 20 yıllık iktidarı boyunca Türkiye’yi böyle bir felakete karşı hazırlayamadığını söylüyor. Kılıçdaroğlu, „Bu gidişatın başlıca sorumlusu varsa o da Erdoğan’dır“ dedi. Birçok yerde üçüncü günde bile devlet yardımının gelmemiş olmasını eleştirdi.
Yardımlar henüz birçok yere ulaşmadı
Hükümet yanlısı kanalların gizledikleri Fox TV ve Halk TV gibi hükümet karşıtı kanallarda görülebilir: Cep telefonları aracılığıyla isim ve adreslerini veren ancak donanımlı kurtarma ekipleri olmadığı için kurtarılamayan ya da gönüllü olarak yardım etmek isteyen ancak acilen ihtiyaç duyulmasına rağmen İstanbul havalimanında mahsur kalan vinç operatörleri olmadığı için kurtarılamayan mahsur kalan insanlardan gelen binlerce ve binlerce yardım çağrısı. Twitter’da #SESVAR („Sesleri duyuyoruz“) etiketi milyonlarca kez paylaşıldı.
İnsanlar yerlerini paylaşıyor ve yardım için yalvarıyor. Gerekli teknik ekipman olmadan bunun hiçbir faydası olmayacaktır. Özellikle hiçbir yardımın ulaşmadığı kırsal bölgelerde durum felaket olarak nitelendiriliyor.
Ülke genelinde yardım etme isteği çok büyük. Devletin afet yönetim otoritesi AFAD tüm yardımları devlet kanalları üzerinden organize etmeye çalışsa da bu durum absürt gelişmelere yol açıyor. Örneğin Muğla’da İçişleri Bakanı tarafından atanan vali, CHP’li belediyenin yardım konvoyuna kendi logosunu koyarak yardımların kendisinden geldiği izlenimini yaratmıştır. Kürt vilayeti Hakkari’de yerel vali, Kürt yanlısı HDP’nin yardım sevkiyatını yasakladı ve bunu yapmaya sadece AFAD’ın yetkili olduğunu savundu.
Rock müzisyeni yardım kampanyası başlattı
Bu tür kısıtlamalara rağmen, CHP yönetimindeki şehirler yardım sağlamaya devam etmektedir. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, Twitter hesabından başkentten gelen bir inşaat ekibinin Hatay havalimanının tahrip olan pistini nasıl onardığını paylaştı. Ankara’nın Çankaya ilçesinin yönetimi Twitter’da yardım malzemesi yüklü kaç TIR ve kamyonun yola çıktığını listeliyor. Daha Çarşamba günü, yedi şehirde Çankaya logosuyla gelen 70’ten fazla kişi vardı. Bu arada, İstanbul itfaiyesi İskenderun limanındaki büyük yangını söndürdü. İstanbul şehri, mobil telekomünikasyonu mümkün kılmak için Hatay’a ekipman teslim etti.
En popüler yardım kampanyalarından biri, Adanalı olan ve pek çok kişinin büyük güven duyduğu Türk rock müziği sanatçısı Haluk Levent tarafından başlatıldı. Pazartesi günü zor durumdaki Hatay şehrine gitti. Ahbap adlı girişimi milyonlarca Avro toplamıştır. Çarşamba günü önceliklerinden biri jeneratör tedarik etmekti.
Türk hükümeti eleştirel haberlere karşı giderek daha ince ruhlu bir tepki veriyor. Çarşamba günü, Özgün Emrek Koç eleştirel yorumları nedeniyle İstanbul’da tutuklandı. Öğleden sonra, Türk hükümeti Twitter’ı çoğu Türk tarafından kullanılamayacak kadar kısıtladı. Twitter’da, beton levhalar arasında sıkışmış insanların yardım ve devlet çağrısında bulunduğunu gösteren bir karikatür dolaşıma sokulmuştu. Yanında duran Erdoğan’ın iletişim direktörü sadece karşılık veriyor. „Sessizlik! Bu dezenformasyondur, biz buradayız.“
Muhalefetteki Deva Partisi’nden milletvekili Mustafa Yeneroğlu yine de şunları söyledi: „İletişim özgürlüğü her zaman önemlidir, ancak bu dönemde sosyal medyayı kullanabilmek çok önemlidir. Sosyal medya müdahalesi derhal durdurulmalıdır!“ Ondan önce de şöyle yazmıştı: „İnsanı esas almayan bir devlet anlayışı yıkıntılar altındadır.“
Frankfurter Allgemeine Zeitung
Logo: F.A.Z.
