Claudia Carmen
Diz dirsek ve ayak üstlerinde geçmeyen beyaz kabuklarla kendini belli eden sedefe dair merak edilenleri DoktorTakvimi uzmanı Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, anlatıyor.
Her yaşta görülen ve en çok erişkin dönemde rastlanan sedef, genellikle tekrarlayan ve bulaşıcı olmayan bir hastalıktır. Hastalığın Türkiye’de yaklaşık %1 ile %3 arasında değişen görülme oranına sahip olduğunu söyleyen DoktorTakvimi uzmanı Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, “Hastalığın nedenini tam olarak bilmiyoruz. Ancak ailesel yatkınlık, enfeksiyon, stres ve sigara (el ve ayak psoriasis’de) sedefi tetikleyen en önemli etkenlerdir. Hastaların bir kısmı genellikle hastalığın kendi ailesinde görülmediğini söylese de önemli olan yatkınlığın kişinin vücudunda ve ailesinde kodlanmış olup olmamasıdır” diyor.
Sedefin çok ağır türleri bulunuyor
Sedef hastalığı genellikle sürtünmeye maruz kalan diz, dirsek ve ayak üstlerinde görülüyor. Hastalığa sahip kişilerinde bu bölgelerde, canlı kızarıklık üzerinde kalın ve nemlendiricilerle geçmeyen beyaz kabuklar oluşuyor. Hastalık ayrıca saçlı deride (kafada kepek ve kabuklanma) ve tırnaklarda (yağlı görünüm, çukurlaşma ve tırnak altı kalınlaşmalar) görülebiliyor. Tırnaklarda görülen sedef hastalığının, sık sık tırnak mantarıyla karıştırıldığını belirten Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, sedefin türlerini şöyle anlatıyor: “Psoriasis vulgaris, en sık gördüğümüz sedef tipidir. Genellikle diz ve dirsekte görülür. Eritrodermik psoriasis ise tüm vücutta kızarıklık şeklinde görülür. Ağır bir klinik tablodur ve muhakkak ayırıcı tanı gerektirir. Püstüler psoriasis’de yine ağır bir klinik durumdur. Bu tipte küçük sarı kabarıklıklar ve kızarıklık gibi genel durum bozukluğu vardır. Düzenli tedaviyle kısa sürede iyileşir. Guttat psoriasis tipi sedef hastalığında ise herhangi bir enfeksiyon durumunda vücutta yaygın damla şeklinde eritemli beyaz kabuklu plaklar oluşur ve çoğunlukla çocuklarda görülür. Sedef hastalığının beşinci tipi olan Palmoplantar Psoriasis’de ise el ve ayakta çatlaklar ile birlikte geçmeyen kalın kabuklu kızarıklıklar ve uzun süreli döküntüler oluşur. Bu türde sigara önemli bir tetikleyicidir. Ayrıca ağır hastalarda eklem ağrıları da görülebilir.”
İlaçla tedavisi mümkün
Klinik muayeneler basit sedef tiplerinin tanısı için yeterli oluyor. Ancak el ve ayak psoriasisi de biyopsi gerekebiliyor. Sedefin tedavisinde hastanın durumuna göre merhem, retinoid (sistemik ve topikal), ultraviole ve immunsupresan gibi geniş ve çok çeşitli ilaçlar kullanıldığını söyleyen Uzm. Dr. Gülcan Yıldırımcılar, “Unutulmaması gereken ise hastalık en güçlü tedavide bile genelde tekrar edeceğinden hastalar, doktor ile devamlı iletişim halinde olmalıdır. İlaçlar kesinlikle doktor onayı olmadan bırakılmamalı. Beyaz kabuklar geçtikten sonra idame tedaviye de devam edilmelidir” diyor.
