Claudia Carmen
Maden Kanunu’na eklenecek geçici madde ile zeytinliklerin madenciliğe açılmasına izin verecek torba yasa teklifi bugün TBMM’de komisyonda görüşülüyor. #ZeytinimeDokunma diyerek change.org/ZeytinicinAdalet adresinde bir araya gelen yaklaşık 600.000 kişinin imzaları ise zeytin için adalet isteyen vatandaşlar ve sivil toplum kuruluşları tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu.
1 Mart 2022’de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın yayınladığı “Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile zeytinliklerde madencilik faaliyeti yapılmasının önü açılmıştı. Fakat #ZeytinimeDokunma diyen binlerce kişinin kamuoyu baskısı sonucunda pek çok dava açılmış ve danıştay birden çok yürütmeyi durdurma kararları verdiğinden yönetmelik uygulamaya geçmemişti. Fakat 10 Mart 2022’de, zeytinlikleri madenlere açacak yönetmelik maddesinin bir benzeri bu sefer Kanun Değişikliği Teklifi ile meclise geldi. Bu, zeytinleri yok etmek için 20 yılda verilen 10. kanun değişikliği önerisi.
Teklife göre, Maden Kanunu’na eklenecek geçici maddeyle, ruhsat sahibi veya rödövansçı olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından yürütülen madencilik faaliyetlerinin, tapuda zeytinlik olarak kayıtlı alanlar veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda, zeytin sahasının madencilik faaliyeti yürütülecek kısmının, izin verilecek maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik vermek suretiyle taşınmasına, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine, kamu yararı dikkate alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından izin verilebilecek.
Muğla’dan Ankara’ya gelen İkizköylüler mecliste basın açıklaması yaptılar. İmzalarını ve yasa tasarısı ile ilgili itirazlarını komisyona sundular. Zeytinlikleri maden tehditine açacak “Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, saat 13:00’da Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda görüşülecek.
2006 yılından beri zeytinleri korumak için mücadele eden ve Change.org/zeytinhayattir adresinde 500.000’e yaklaşan imza sayısıyla kampanya yürüten Aydın Edremit Körfezi Zeytin Üreticileri Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi ve Ayvalık Zeytin Üreticileri Derneği Başkanı Aydın Şensal, torba yasaya yönelik şu yorumda bulundu:
“Sadece Edremit Körfezinde 30 bin emekçinin 5 ay boyunca istihdamını sağlayan, ülke ekonomisine ve insanlarımızın sağlığına önemli katkısı kanıtlanan bir ürünün toplum menfaati adı altında katledilmesi için 10. girişim! Çıkarılmaya çalışılan bu yasa yüzünden bütün coğrafyamızın talan edileceğinin endişesiyle daha önce Danıştay tarafından 8 kez anayasaya aykırı bulunarak reddedilen tasarıyı torba yasayla yürürlüğe sokmak istemek neden?
Zeytin ağacının yaşadığı bölgeler insan yaşamı için de fazlasıyla uygun ve verimli topraklar olduğundan yapılaşmanın da verdiği zararlar ortadadır. 20 yıl önce 100 milyon olan ağaç sayımız 180 milyona varmışken, körfezimizde 40 bin ton üretimle, yaklaşık 200 milyon dolar gelir elde edebilecekken, doğan bebeğinizi ellerinizle boğuyor musunuz? Change.org platformunda başlattığımız imza kampanyası ile neredeyse yarım milyon duyarlı vatandaş tarafından tepki gösterildi, bundan önceki 9 girişim gibi bunun da aynı şekilde tepki toplayacağından şüpheniz olmasın. Umuyoruz ve diliyoruz ki daha öncekilerde olduğu gibi komisyonunuz bu hatadan vazgeçer ve bizlere Zeytin Ağaçlarımızı çocuklarımıza bırakma imkânı sağlanır.”
change.org/ikizkoydireniyor adresinde Akbelen Ormanı ve zeytinliklerinin kömür madenine feda edilmemesi için kampanya yürüten İkizköy Çevre Komitesi ise yaptıkları basın açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Yasa değişikliği ile maruz bırakılacağımız durum; toplumsal barışı bozan, kadim mirasımızı, geçimlik ve şifa kaynağımızı yok etmek isteyen, habitatı onarılmaz biçimde yıkıma uğratan vahşi bir madenciliğe yol vermektir. Zeytincilik yapılan alanların 3 km çevresinde toz üreten, zeytinlerin gelişimini engelleyecek hiçbir faaliyete izin verilmez. Yani 1939 yılından beri geçerli olan yasa ile bırakın zeytinliklerin sökülüp madene açılmasını zeytinlik bulunan bir alanın etrafında bile madencilik yapılamaz. Yeni yasa önerisi ile zeytini koruyan bu zırh kaldırılmak isteniyor. Yasa değişikliğinin kabulü halinde zeytin ağacını taşıyarak habitatı taşıyacağını zanneden cehaletin bedeli, yerinden yurdundan koparılıp göçmen hale gelen yurttaşlar olacaktır. Davaysa dava, dilekçeyse dilekçe, nöbetse nöbet! Ölmez ağaç zeytin için, ormanlarımız için inatla mücadele edeceğiz.”
