Ebubekir Ceylan: “Modern Irak’ın Osmanlı Kökenleri”

VakıfBank Kültür Yayınları’nın yayımladığı “Modern Irak’ın Osmanlı Kökenleri”, Bağdat’taki reformları mercek altına alarak Irak’ın modernleşen Osmanlı merkezine yönelik bağına ışık tutuyor. Ebubekir Ceylan, İngiliz ve Osmanlı arşiv belgelerinden faydalanarak yazdığı kitabında, Tanzimat dönemi Osmanlı Irak’ı odağında yüzlerce yıllık süreci analiz ediyor.

VakıfBank Kültür Yayınları’nın (VBKY) okurla buluşturduğu Modern Irak’ın Osmanlı Kökenleri”, 19’uncu yüzyılda Osmanlı Irak’ı ile ilgilenenler için bir başucu kaynağı olma özelliği taşıyor. İstanbul Teknik Üniversitesi hocalarından Ebubekir Ceylan, kitabında Osmanlı Devleti’nin taşra vilayetlerden idari yapısı, coğrafyası, demografisi ve toplumsal kompozisyonu bakımından farklı olan Bağdat vilayetinde, Osmanlı modernleşmesinin kamu hizmetlerine yansımalarını ve Tanzimat reformlarının uygulanışını ele alıyor. Çevirmenliğini Kenan Koçak’ın üstlendiği eser, beş bölümden oluşuyor. Kitapta, “Osmanlı Irak’ı: Coğrafya, Halk ve Tarih”, “Devleti Geri Getirmek”: Irak’ta Osmanlı Doğrudan Yönetiminin Yeniden Tahkimi”, “Bağdat’ta Osmanlı Vilayet Yönetimi”, “Osmanlı Bağdat’ında Uygulanış Şekliyle Tanzimat”, “Toprak ve Aşiretler”, “Kamu Hizmetleri (Umûr-ı Nâfi‘a) ve Bağdat’ta Modernleşme” başlıkları yer alıyor.

Osmanlı’nın modern Irak Devleti’ne mirası 

“Modern Irak’ın Osmanlı Kökenleri” kitabında, Osmanlı Irak’ında Memlük valiler döneminin sona erdiği 1831 yılından yüzyılın son çeyreğine kadarki dönemde Bağdat vilayetinde yaşanan merkezîleşme ve modernleşmeyi ele alan Ebubekir Ceylan, Osmanlı tarafından Bağdat vilayetine yapılan yatırımların önemine değiniyor. Ceylan, “Dicle ve Fırat nehirlerindeki seyrüseferlerin başlaması, gemi sayılarının artırılması, şehirlerarası karayolları yapılması, atlı tramvay hizmetinin başlaması ve demiryolu projelerine girişilmesi; nehirleri bağlayan yeni kanalların açılması, liman ve tersanelerin ıslahı; telgraf ağının vilayete teşmil edilmesi; kışla, köprü, okul ve hükümet konaklarının yapılması gibi hizmetler modern Irak Devleti’ne Osmanlı’nın en somut mirasları arasındadır. Bu yatırım ve hizmetler, bu coğrafyada Osmanlı hâkimiyeti sona erdikten sonra da devam etmiştir ki bir kısmı hâlâ ayaktadır. Osmanlı’nın kurduğu okullarda eğitim alıp yetişenler, yukarıda saydığımız hizmetler ve binalar içerisinde Osmanlı havasını teneffüs ederek bu mirası bizzat tecrübe edenler modern Irak Devleti’nin kuruluşunda çok önemli roller üstlenmişlerdir.” diyor.

Kitaptan

“Söz sanatlarındaki ve hikâyelerdeki öneminden ayrı olarak, hiç şüphe yok ki Irak hem geçmişte hem de bugün, ‘Ortadoğu’nun bir minyatürü’ gibi. Bu kitapta etraflıca anlatıldığı gibi, hemen hemen bütün temel etnik unsurlar (Türkler, Araplar, Kürtler, İranlılar ve Ermeniler) Bağdat vilayetinde bir arada yaşamışlar ve belki de en özgün mezhepler/dinler de (Sünnîler, Şiîler, Süryânîler, Keldânîler, Ya‘kūbîler gibi) orada var olmuştur. Bu barış içinde birlikte yaşama Irak’a benzersiz bir karakter kazandırmıştı.”

Ebubekir Ceylan kimdir?

Ebubekir Ceylan 1974 yılında gurbetçi bir ailenin çocuğu olarak Almanya’da doğdu. Ortaöğretimini Kartal Anadolu İmam Hatip Lisesi’nde tamamladı. 1997 yılında Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nden mezun oldu. 1998 yılında The University of Manchester’da Uluslararası İlişkiler alanında yüksek lisansını, 2006 yılında da Boğaziçi Üniversitesi’nde Tarih alanındaki doktorasını başarıyla tamamladı. 2016 yılında doçent unvanını aldıktan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümünde dersler verdi. Hali hazırda aynı üniversitede Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölüm Başkanı olarak görev yapmaktadır. Uzmanlık alanları Yakınçağ Tarihi, Son dönem Osmanlı Tarihi, Modern Ortadoğu Tarihi ve Osmanlı Arap vilayetlerini kapsamaktadır. The Ottoman Origins of Modern Iraq başlıklı bir kitabı, çevirileri ve çok sayıda makalesi bulunmaktadır. İngilizce, Almanca ve Arapça bilen Ceylan, evli ve 3 çocuk babasıdır.

Kenan Koçak kimdir?

Kenan Koçak lisans eğitimini Ankara Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde tamamladı. Yüksek lisansını İngiltere’de Sussex Üniversitesi Modern ve Çağdaş Edebiyat, Kültür ve Düşünce Bölümü’nde yaptı. Doktora derecesini İskoçya Glasgow Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nden aldı. Halen Erciyes Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.