Ali Kemal Hüseyin
ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns’ün, geçen ay ilişkileri düzeltmek için Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’la Cidde’de gizlice görüştüğü ortaya çıktı.
Wall Street Journal gazetesinin ABD’li ve Suudi yetkililere dayandırdığı habere göre, açıklanmayan ziyaret geçen ay ortasında gerçekleşti. Joe Biden yönetiminin Suudi Arabistan’la tansiyon düşürme çabaları kapsamında düzenlenen buluşmada petrol üretimi, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik askeri harekatı, İran’la nükleer anlaşma ve Yemen’deki savaş gibi konuların ele alındığı bildirildi.
Ziyaretle ilgili konuşan ABD’li bir yetkili, “Görüşme iyi bir ortamda geçti, ABD yönetiminin önceki temaslarından daha iyi bir hava vardı” dedi.
İyi düzeyde Arapça bilen CIA şefi Burns, Barack Obama döneminde de ABD adına İran’la gizli görüşmeleri yürütmüştü.
ABD-Suudi Arabistan ilişkileri son yıllarda özellikle Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’da öldürülmesiyle hızla kötüye gitmişti. Başkan Biden, Ankara-Riyad hattında da büyük gerilime yol açan Kaşıkçı cinayetinin bir skandal olduğunu ve insan hakları suçları nedeniyle Suudi Arabistan yönetiminden hesap soracaklarını dile getirmişti. ABD istihbaratının geçen yıl Kaşıkçı cinayetinden Veliaht Prens Selman’ı sorumlu tutması gerilimin tırmanmasına yol açmıştı.
Öte yandan Rusya’nın Ukrayna hareketı alternatif enerji kaynağı arayışındaki ABD yönetimi, son dönemde Suudi Arabistan’a yaklaşmaya çalışıyor. İki ülkeden kaynaklara göre Ukrayna’daki savaş Riyad-Washington hattındaki temasları artırdı. ABD’nin Ukrayna konusunda tarafsız kalan Suudi Arabistan’ın Çin ve Rusya’ya yaklaşma ihtimalinden rahatsız olduğu belirtiliyor.
ABD son dönemde Suudi yönetimine destek açıklamaları yaparken çok sayıda ABD’li yetkili de geçen yıl ilişkileri düzeltmek ve bölgesel konularda görüşmeler yürütmek üzere ülkeyi ziyaret etti. Wall Street Journal, şu ana dek temaslarda kısmi bir ilerleme sağlanabildiğine dikkat çekti.
