Ali Kemal Hüseyin
İngiltere Ulusal Suç Ajansı (NCA) Ulusal Siber Suç Birimi’nden (NCCU) alınan verilere göre öğrencilerin düzenlediği DDoS saldırıları 2020 yılında 2019 yılına göre yüzde 107’lik bir artış gösterdi. NCCU’nun “Önleme” ekibinde yer alanlar, bu saldırılardaki gençlerin yaş ortalamasının 15 olduğunu bildiriyor. NCA raporuna göre DDoS saldırıları düzenlerken yakalanan çocuklardan bazıları dokuz yaşında.
Siber güvenlik şirketi ESET, gençlerin yanlış tarafı seçmesini engellemek ve becerilerini iyi şeylerden yana kullanmalarını sağlamak için asla çok geç olmadığını paylaşarak bu konudaki önerilerini paylaştı.
Siber suç ve çocuklar hakkında konuşulduğunda, genellikle konu küçükleri online tehlikelerden korumakla ilgilidir. Bu, çocuklarımızın cihazlarında doğru ebeveyn kontrolü yazılımının olması ve bu sayede çocukların tehlikeli veya uygunsuz içeriğe erişim sağlamadığından emin olmamız anlamına gelir. Aynı zamanda kötü amaçlı yazılıma karşı programlar yüklü olduğundan ve gizlilik ayarlarının düzgün bir şekilde yapılandırıldığından da emin olmalıyız.
Peki bir çocuk ‘kötü adam’ olmayı seçerse ne yapmalıyız?
Birçok çocuk ‘kötü niyetli’ (etik olarak bilenen ‘iyi niyetlinin’ aksi, bilgisayar korsanlığı) etkinliklerinin yasa dışı olduğunun farkında değildir. Ancak çocuğunuzun teknoloji becerilerini kötü amaçlar doğrultusunda kullanıyor olabileceğinden şüphelenmeniz durumunda, onları doğru yola yönlendirmeniz için asla geç değildir. Ayrıca siber becerilerini doğru yönlendirebileceğiniz ve sonuç olarak siber güvenlikte kariyer yapmalarına yardımcı olabilecek birçok yasal alan da bulunur. Siber suçta kullanılabilecek araçların ve tekniklerin daha ucuz ve kolay ulaşılabilir hale gelmesiyle okul çağındaki bilgisayar korsanlarına giderek daha sık rastlanıyor. Bazı çocuklar saldırılarında teknolojiye ve tehdit tekniklerine inanılmaz derecede hakimken bazıları yalnızca ne kadar ileri gidebileceklerini görmek istiyor.
- Londra’da öğrenci olan Betsy Davies, güvenli olmayan, halka açık bir Wi-Fi bağlantısı yoluyla bir başkasının dizüstü bilgisayarına 10 dakika içinde nasıl bağlanabileceğinizi gösterdiğinde yalnızca yedi yaşındaydı.
- Elliott Gunton, İngiltere’de ISP TalkTalk’a sızdığında daha 16 yaşındaydı. 150.000’den fazla müşteri hesabını ele geçirdi.
- İsmi verilmeyen 16 yaşında bir Avustralyalı öğrenci, Apple’ın dahili sistemlerini birçok kez kırdı. 90 GB’lık “güvenli dosya” ele geçirdi ve müşteri hesaplarına erişim sağladı.
Uyarı işaretleri nelerdir?
Ebeveynler birçok konuda endişe duyar. Ancak yasadışı bilgisayar korsanlığı etkinliği söz konusu olduğunda çocuğun davranışlarıyla ilgili herhangi bir değişiklik karşısında dikkatli olmalıdırlar. Michigan State University’nin (MSU) 2019 yılında yürüttüğü önemli bir çalışmada, gençlerin yer aldığı siber suçlarla ilgili temel ipuçlarından bazılarına yer verilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Öz kontrolün azalması
- Akran ilişkileri – bilgisayar korsanlığı yapan başka çocuklarla arkadaşlık (çoğunlukla kızlar)
- TV izleyerek veya bilgisayar oyunları oynayarak geçirilen zaman (çoğunlukla erkekler)
- Fırsat – kişisel bilgisayarın en düşük seviyede ebeveyn gözetiminin olduğu özel bir odada bulunması
- Erken yaştan itibaren cep telefonuna erişim sağlama
- Dijital korsanlığa ilgi duyma
Bir şeylerin yanlış gittiğini nasıl anlarsınız?
Çocuğunuzun çevrim içi etkinliğinin kontrolden çıktığını anlayabileceğiniz birkaç işaret daha var. Örneğin, e-postalarınızı/mesajlarınızı okuduğunu anlamanızı sağlayacak özel meselelerden bahsedebilir veya kendi gizliliklerini korumaya aşırı özen gösterebilir ve giriş bilgilerini paylaşmayı kesinlikle reddedebilirler. Elbette bu durum yalnızca çocuk olmalarından da kaynaklı olabilir. Sızma testi araçları gibi yazılım türlerine erken yaşta ilgi duyulması da bu duruma bir işaret olabilir.
Daha olumlu sonuçlara yönlendirme
Çocuğunuzun cihazlarına indirilen ebeveyn kontrol yazılımı belli siber suç sitelerine, bilgisayar korsanlığı forumlarına ve internetin diğer karanlık kısımlarına erişim sağlamaya çalışma gibi etkinlikler yoluyla çocuğunuzun bilgisayar korsanlığına yöneliminin ilk işaretlerini yakalamanıza yardımcı olabilir. Ancak teknoloji konusunda belli beceriler edindiyse, böyle bir etkinliği gizleyebilir. Becerileri olumlu sonuçlar alacak şekilde yönlendirmek her zamankinden çok daha önemli. Bunun çeşitli yolları var. Bazı ülkelerde öğrencilerin becerilerini test etmeleri, iyileştirmeleri ve geliştirmeleri için siber güvenlik programları yürütülüyor. Bu durum, siber güvenlik alanında kariyer sahibi olmalarını ve donanımlı hale gelmelerini sağlayabilir. Ayrıca hükümet ve özel kuruluşlar tarafından yürütülen yarışmalar da bulunuyor. Bu yarışmalarda dünyadaki en iyilere karşı becerilerini test edebilir ve çalışan olarak başarılarını gösterebilirler. En önemli nokta iletişim kanallarını açık tutmaktır. Çocuklarınızın hobilerine ilgi gösterin. Ayrıca, yasa dışı alanlara yöneldiklerini düşünüyorsanız, bunun riskleri konusunda onları bilgilendirin, olumlu ve yasal fırsatlara yönlendirin.
