Ali Kemal Hüseyin
10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla bir rapor yayımlayan CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, gazetecilerin maruz bırakıldığı hak ihlalleri ve baskılara dikkat çekti. Tanrıkulu raporunda, “Türkiye’de AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından 2021 yılı sonuna kadar en az 811 gazeteci tutuklandı” ifadelerini kullandı.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla hazırladığı raporda “12 Eylül döneminde başlayan basını sermayenin kontrolüne alma çabaları AKP döneminde ivme kazandı” ifadelerine yer verdi. Tanrıkulu, AKP’nin iktidar olduğu 2002 yılından 2021 yılının sonuna kadar en az 811 gazetecinin tutuklandığını söyledi.
“GAZETECİLERİN ÇALIŞMA KOŞULLARI İNANILMAZ DERECEDE KÖTÜLEŞTİ”
Türkiye’deki muhalif gazetecilerin iktidar tarafından ‘terörist’ ilan edildiğini belirten Tanrıkulu, raporunda şu ifadeleri kullandı:
“10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nün kutlanmasına vesile olan 212 sayılı Basın Kanunu, gazetecilerin çalışma koşullarında önemli gelişmeler ve ilerlemeler getiriyordu. Kanununun kabul edildiği 1961 yılından bugüne geçen 61 yılda (20 yılı AKP iktidarı döneminde) ise gazetecilerin çalışma koşulları inanılmaz derecede kötüleşti. Gazetecilerin iş güvencesi, tazminat hakkı yok edildi. 12 Eylül döneminde başlayan basını sermayenin kontrolüne alma çabaları AKP döneminde ivme kazandı, etik değerler yok edildi. ‘Muhalif olmasına gerek yok, gerçeği yazıyorsa, biat etmemişse, bizden değilse teröristtir’ yaklaşımı hâkim kılındı.”
“TÜRKİYE, DÜNYA BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ ENDEKSİNDE 153. SIRADA”
Tanrıkulu, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) verilerine de yer verdiği raporunda, “Türkiye, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün ‘2021 Dünya Basın Özgürlüğü’ endeksinde 180 ülke arasında 153. sırada yer alıyor. 2020 yılında 154. sırada yer alan Türkiye’nin bir sıra ilerlemesi ise ‘basın özgürlüğü’ konusundaki gelişmelerden değil, Belarus’un beş basamak birden gerilemesinden kaynaklandı” dedi.
“AKP İKTİDARI DÖNEMİNDE 811 GAZETECİ TUTUKLANDI”
“Türkiye’de AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından 2021 yılı sonuna kadar en az 811 gazeteci tutuklandı” diyen Tanrıkulu‘nun raporundan dikkat çeken veriler şu şekilde:
“Düşüncesi ifade özgürlüğü kapsamına giren eylem ve etkinlikleri nedeniyle gözaltına alınan, tutuklanan, yargılanan, mahkum olan gazeteciler ve diğer kişilere ilişkin verilerin sağlıklı olmadığı, gerçeğin çok altında olduğu unutulmamalıdır. Geçen yıl Eylül ayında yayınlanan ‘Düşünceyi İfade Özgürlüğü İhlal Raporu’nda dediğimiz gibi, ‘Yani aslında ‘düşünceyi ifade özgürlüğü ihlali’ kapsamındaki durumlara, olaylara ilişkin verilere ulaşmanın zorluğunun, hatta imkansızlığının da ‘düşünceyi ifade özgürlüğünün ihlali’ olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Gazetecilere Saldırılar: AKP Hükümetleri döneminde yeniden gündeme gelen gazeteci düşmanlığı ve gazetecilere yönelik fiziksel saldırılar AKP Hükümetinin tutumu nedeniyle yaşanmaktadır.
-Bursa Uludağ Gazetesi Yazarı Ferruh Varanoğlu (58), 17 Şubat Günü işyerinin önünde park ettiği aracından inerken kimliği belirsiz bir kişinin silahlı saldırısına uğradı. Saldırganın 6 el ateş ettiği Varanoğlu, sağ ayağından vuruldu.
-KRT TV’de “Kent ve Yaşam” programını hazırlayan Osman Güdü, 4 Şubat Günü İstanbul Kartal’da kimliği belirsiz bir kişinin saldırısına uğradı. Başına aldığı darbeler sonucu yaralanan Osman Güdü hastaneye kaldırıldı.
-Gazeteci Levent Gültekin, 8 Mart Günü bir programa katılmak için gittiği Halk TV’nin İstanbul Bakırköy’deki merkezi önünde yaklaşık 25 kişinin saldırısına uğradı. Levent Gültekin ‘Geçen haftaki konuşmamın ardından sosyal medyadan ciddi tehditler aldım, Bakırköy meydanında kanala doğru yürüdüğümde iki kişiyle göz göze geldim. Bunlar beni takip etmeye başladılar, bir süre sonra da saldırdılar’ Olay nedeniyle 23 Mart günü gözaltına alınan Ö.D. ve M.E.K. tutuklandı, M.A.D. adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
-Diyarbakır’da Türkçe ve Kürtçe yayın yapan Amed Radyo TV’nin vericilerine 22 Mart Günü silahlı saldırı düzenlendi. Saldırı nedeniyle radyo 8 saat yayın yapamadı.
-Gazeteci Sultan Eylem Keleş, 1 Mayıs Günü Taksim’e çıkmak isteyenlere polis müdahalesini görüntülerken Emniyet Genel Müdürlüğü’nün gazetecilerin görüntü almasına ilişkin genelgesi gerekçe gösterilerek alandan uzaklaştırıldı. Ankara’da ise eylemcilere müdahaleyi izleyen Yol TV Muhabiri Özge Uyanık’ın telefonunu yere atan polisler görüntüleri de silmeye çalıştı.
-İsrail’in Filistin’e saldırılarını protesto amacıyla İstanbul’da 27 Mayıs günü düzenlenen eylemin ardından bir öğrenciyi taşıdığı pankartı gerekçe göstererek gözaltına alan polis, haber takibi yapan gazeteciler Derya Saadet ve Fatoş Erdoğan’ı engelledi. Emniyet Genel Müdürlüğü genelgesini gerekçe gösteren polis, gazetecileri alandan uzaklaştırmaya çalıştı.
-DHA Muhabiri Ahmet Atmaca, 10 Haziran günü Gaziantep’te haber takibi için bulunduğu Adli Tıp Kurumu binasında bir grubun saldırısına uğradı.
-Yeniçağ Gazetesi Samsun Muhabiri İbrahim Akkuş, Samsun’un 19 Mayıs İlçesinde yapılan devlet hastanesindeki eksiklerle ilgili haberi nedeniyle 22 Haziran Günü saldırıya uğradı. Akkuş’a inşat firması çalışanlarının saldırdığı öğrenildi.
-Gazeteci Erk Acarer 7 Temmuz Günü Almanya Berlin’deki evinde saldırıya uğradı. Yüzünden ve vücudunun çeşitli yerlerinden yaralanan Acarer, “Oturduğum binanın müşterek avlusunda silahlı üç kişinin saldırısına uğradım. Saldırganlardan biri ‘Yazmayacaksın ulan’ diye bağırıyordu. Olay sırasında tanıklar çok fazla arttığı için silah kullanamadılar” dedi.
-Kırım Haber Ajansı (QHA) Türkçe Yayın Yönetmeni Aydın Taş, 9 Ağustos günü Ankara’daki ofisinde ölü bulundu. Resmi açıklamada Aydın Taş’ın intihar ettiği iddia edildi.
-Marmaris’te Çevre ve Şehircilik Bakanını izleyen BirGün Muhabiri Sarya Toprak’ın çekim yapması önce polis, ardından da Bakan tarafından engellendi. Toprak, polis tarafından zorla alandan çıkartıldı.
-Gazeteci Murat Ağırel, Emrah Çelik adlı kişi tarafından sosyal medya üzerinden tehdit edildi.
-İstanbul Beylikdüzü İlçesinde Zümra Nur Şenyurt (3) adlı çocuğun ölümüne ilişkin gelişmeleri izleyen DHA çalışanları Ahmet Yeşilmen, Kubilay Özev ve İHA muhabiri Erdal Can İçelli, bekçilerin fiziksel şiddetine maruz kaldı.
-Gazeteci Celal Eren Çelik, 2 Eylül Günü Ankara’da kimliği belirsiz kişilerin saldırısına uğradı.
-FOX Haber Muhabiri Barış Kaya, 2 Eylül Günü AKP Sözcüsünün basın toplantısı için gittiği AKP Genel Merkezie alınmadı.
-Birol Yıldırım’ın İstanbul Esenyurt Polis Merkezi’nde ölümü nedeniyle açılan davayı (20 Eylül) izleyen gazeteci Canan Coşkun, bir polis tarafından “İnşallah sizin de başınıza gelir” denilerek tehdit edildi.
-Batman Jiyan Haber gazetesinin sahibi İdris Yayla’nın kimliği belirsiz kişilerce telefonla tehdit edildi, evinin önünde de silahla havaya ateş açıldı. İdris Yayla şunları söyledi:
‘3 Eylül’de saat 01.45’te Yunanistan telefon koduyla arandım. Önce mesaj attılar. Daha sonra Whatsapp üzerinden aradılar. Aradıklarında ‘eleştiriniz nedir?’ diye sordum. Ama kendilerini hakaret ve tehdit için hazırlamışlardı. Haberlere son vermemizi istediler. Sonrasında tehdit yağdırmaya başladılar. ‘Kulaklarını kesip seni öldüreceğiz. Leşini de sokağa atacağız. Gazeteyi kapat, sıradan bir iş yap, otur oturduğun yerde’ diye tehdit ettiler. Yapılan tehdidin ardından aynı gece evimin önünde 5 el silah sesi duyulması üzerine balkona çıktım. Balkona çıktığımda kimseyi görmedim. Sabah komşularım iki kişinin evimin önünde havaya ateş açtığını ve siyah bir araca binip kaçtığını söylediler.’
-5 Ekim Günü Şırnak’ta asker ve korucuların ağaç kesimini görüntülemek isteyen Mezopotamya Ajansı Muhabiri Zeynep Durgut, ağaçları taşıyan TIR şoförlerinin saldırısına uğradı, çektiği fotoğrafları silmesi için tehdit edildi.
* İnternete Sansür : İfade Özgürlüğü Derneğinin EngelliWeb 2020 Raporu, Ağustos Ayında yayınlandı. Rapora göre, 2020 sonu itibarıyla Türkiye’de 467.011 web sitesi 764 farklı kurum (mahkemeler ve idari kurumlar) tarafından verilen 408.808 farklı kararla erişime engellendiği belirtildi. Raporda, 2020 sonu itibarı ile 150.000 URL adresine, 7.500 Twitter hesabına, 50.000 tweete, 12.000 YouTube videosuna, 8.000 Facebook içeriğine ve 6.800 Instagram içeriğine de 5651 sayılı Kanun ve diğer hükümlere istinaden erişimin engellendiği vurgulandı.
Raporda yer alan veriler ana başlıklarıyla şöyle:
-Toplam 58.809 alan adı erişime engellendi (Bunlardan 52.185 alan adı BTK tarafından, 3.025 alan adı Hakimlik, Savcılık ve Mahkemeler tarafından, diğerleri resmi kurumlar tarafından)…
-EngelliWeb projesi kapsamında 2020 sonuna kadar 5651 Sayılı Kanunun 9. Maddesi kapsamında 468 farklı Hakimlik tarafından verilen 5.136 farklı kararla erişimi engellenmiş 22.554 haber (URL adresi) ve kaldırılan, çıkartılan veya silinen 15.832 haber (URL adresi) tespit edildi.
-2020 yılı içinde 384 haberle Hürriyet Gazetesi ilk sırada yer aldı. İkinci sırada 267 haberi erişime engellenen Haberler.com web sitesi, üçüncü sırada 248 haberi erişime engellenen Sabah gazetesi yer alıyor.”
