Ali Kemal Hüseyin
Pazar günkü darbe kan dökülmeden gerçekleşti. 10 yıldır Gine’de hüküm süren Cumhurbaşkanı Alpha Condé, darbeyle iktidardan düşürüldü. Albay Mamady Doumbouya, Condé’yi yakaladıklarını açıkladı.
Africanews sitesine göre Doumbouya, “Mevcut durumda bizim yanımızda olan cumhurbaşkanını yakaladıktan sonra yürürlükteki Anayasa’yı feshetmeye, kurumları feshetmeye karar verdik; hükümeti feshetmeye, kara ve hava sınırlarını kapatmaya karar verdik” dedi.
Le Djely sitesine göre Ulusal Birlik ve Kalkınma Komitesi adına konuşan albay Doumbouya, üçüncü kez Ekim 2020’de cumhurbaşkanı seçilen ve ülkede siyasi-ekonomik krize yol açan Condé’nin zorla düşürülmesini gerekçelendirdi.
Doumbouya, “Gine halkının kaderlerini kendi ellerine almalarına yardım ediyoruz. İlerleyebilmek için birlikte çalışacağız” diye ekledi. Darbeci albay, “kapsayıcı ve barışçıl bir geçiş sürecini başlatmak için ulusal istişare yapacakları” taahhüdünde bulundu.
Burkina Faso gazetesi “Le Pays”, bu darbenin “diktatör haline gelen tarihi bir muhalifin sonunun alkışı” olduğunu belirtti.
Le Pays gazetesine göre 83 yaşındaki Condé geldiği gibi gitti. Zaten kronik olarak kriz içindeki bu ülkede neler olacağından korku duyulduğunu ifade eden gazete, “Çünkü Gine için bir diktatör azalsa da yeni efendiler farlılık yaratmaz ve demokratik olarak seçilmiş bir cumhurbaşkanına makul bir süre içinde iktidarı devretmezlerse, yeni bir sorun olabilir” diye yazdı.
The Economist, pazar günkü darbenin, zengin doğal kaynaklara rağmen dünyanın en fakir ülkelerinden birinde „hızla bozulmadan önce çok vaat dolu bir başkanlığın üzücü sonu“ olduğunu belirtti.
Art arda yaşanan askeri darbelere karşı duruşuyla yıldızı yükselen ve 2010’da seçilen Condé’nin imajı son yıllarda kötüleşmişti. Condé, üçüncü kez cumhurbaşkanı seçilmek için 2020’de anayasayı değiştirmişti. Onlarca kişinin ölümüne yol açan protesto eylemlerine rağmen Ekim 2020’de yeniden seçilen Condé, ülkedeki krizi daha da derinleştirmişti.
Guinée Matin gazetesine göre Condé’nin düşüşü ülkede sevinç gösterileriyle karşılandı.
BBC’nin analizine göre darbe „bölgedeki demokratik değerlerin kademeli olarak bozulmasına yeni bir kanıt” teşkil ediyor. BBC, bu darbenin Batı Afrika’da bir yıl içerisinde dördüncü darbe olduğunu hatırlatıyor. Daha önce Mali’de iki kez darbe olmuş, Ağustos 2020’de ise Nijer’de darbe teşebbüsünü olmuştu.
