Ali Kemal Hüseyin
RUNASUR, içinde bulunduğumuz kriz ortamında halkların karşısında duran tarihi borcu çözmeyi amaçlıyor. Pressenza’da yayınlanan bildirgenin Türkçe çevirisini yayınlıyoruz.
Abya Yala halkları, kardeşler!
Dünyada birçok kriz yaşıyoruz. Birlik olmanın, çok uluslu Amerika’mızı, kimliğimizi onurlu bir şekilde inşa etmenin ve şekillendirmenin zamanı geldi. Bu nedenle, kıtanın güneyinden, yolumuza, Qhapaq Ñan’ımıza (1)rehberlik edecek bir On Emir öneriyoruz.
1. Halkların kendi kaderini tayin hakkını savunalım. Çok uluslu Amerika, halkların kendi kaderini tayin hakkını ve kimliğini pekiştirmek için her türlü tahakküme, müdahaleye ve ırkçılığa karşı savaşır. Devletlerin yeniden inşası ve yeniden kurulması süreci, esas olanın sermaye veya aşırı tüketim değil, insan ve doğa olduğu, iktidarların halkların olduğu ve halklar için ayrımsız ve sınıfsız bir devlet olduğu durumlarda önerilmektedir.
2. Demokrasiyi, insan haklarını ve kolektif hakları güçlendirelim. Çokuluslu Amerika, çoğulluğun ifadesidir ve halkların iradesine ve egemen uygulamasına yanıt veren tüm demokrasileri tanır. Geniş topraklarımızda yaşayan kadın ve erkeklerin bireysel haklarına ve ayrıca yerli halkların ve/veya Afro-kökünden gelenlerin toplu haklarına tam saygı gösterilmesini öngörüyoruz. Sesimizi yükselten ortak süreçleri ifade etmek için bir ittifak kurmamıza izin veren ortak ilkeler altında halkların diyaloğunu teşvik ediyoruz. Halkların ifade özgürlüğü özgürleştiricidir ve böylece halklar gerçekleri konuşabilirler.
3. Halkların entegrasyonunu güçlendirelim. Çok uluslu Amerika, sömürge zamanlarından beri direniş ve mücadele araçlarımız olan politik-ideolojik netlik, ilke ve değerlerle yerli hareketlerin, farklı sosyal ve işçi sektörlerinin ifadesidir. Halklarımızın bütünleşmesi, tarihsel haklarımızın savunulması, geri alınma mücadelesi için savunma bloğu olarak dayanışma ile birliktir. Amacımız, Latin Amerika, Karayipler ve dünyadaki halkların kurtuluşunu destekleyen bir hareket olarak birliğimizi pekiştirmek için kaynaşma örgütlerini güçlendirmektir.
4. Çok ulusluluğumuzu, çok kültürlülüğümüzü ve çok dilliliğimizi yeniden onaylayalım. Çok uluslu Amerika çeşitlilik içinde birliktir, bin yıllık ve çağdaş kökenlerin yeniden birleşimidir. Biz çeşitli insanlarız; halklarımızın bilgisi, atalarının bilgeliği ve kimliği bizim zenginliğimizdir. Çok uluslu Amerika, kendimizi aynı hak ve yükümlülüklere sahip eşit insanlar olarak tanımaktır.
5. Antiemperyalist mücadeleyi pekiştirelim. Çok uluslu Amerika, halkların, hareketlerin ve toplumsal örgütlerin her türlü müdahaleciliğe ve müdahaleye karşı yanıtıdır. Emperyalizmin ve kapitalizmin ekonomik yaptırımlar uygulayan, darbeler düzenleyen ve halkların egemenliğini tehdit eden faşizm ve ırkçılığı teşvik eden eylemlerini reddediyoruz. Çok uluslu Amerika, doğal kaynakları, zenginliğin yeniden dağılımını ve halklar arasındaki dayanışmayı savunuyor. Kapitalizmi ve onun tüketim anlayışını eşitsizliğe, ölüme ve yıkıma neden olan başarısız bir sistem olarak reddediyoruz.
6. Barışı sosyal adaletle inşa edelim. Çok uluslu Amerika, halkların barış hakkını, devletler ve dünyanın bölgeleri arasında iş birliği ve dayanışmayı teşvik eder. Barış arama bahanesiyle yapılan askeri müdahaleleri reddediyoruz. Barış, daha fazla demokrasi ve daha fazla kalkınma, temel hizmetler, eğitim, sağlık, barınma ile zenginliğin eşitlik lehine yeniden dağıtıldığı bir şekilde inşa edilir.
7. ”İyi Yaşam” (Living Well) ilkesini teşvik edelim. Çok uluslu Amerika, birkaç kişinin diğerlerinden daha iyi yaşaması yerine, Sumaq Qamaña, Sumaq Kawsay ve Ivi Marey’in tekrar hayata geçirilmesiyle bir arada yaşama, esenlik ve kalkınma biçimi olarak geri alınmasını önermektedir. Living Well, halklar arasında ve hepimizin haklarımızı kullandığımız ve yükümlülüklerimizi yerine getirdiğimiz Toprak Ana ile uyumu sağlamayı amaçlar.
8. Toprak Ana’nın savunmasını ve haklarını güçlendirelim. Çok uluslu Amerika, Toprak Ana’nın ve halkların haklarını teşvik eder. Yerli halklar her zaman doğayla karşılıklı bağımlılık içinde yaşarlar. Doğa olmadan insan yaşayamaz ama belki insan olmadan doğa daha iyi yaşayabilir.
9. Bin yıllık yaşam ilkelerimizi geri kazanalım. Sömürgecilikten, ataerkiden kurtuluşu hızlandıralım. Çok uluslu Amerika, halklarımızın bin yıllık bilgisini kurtaran, yeniden değerlendiren ve geliştiren, sömürge döneminden miras kalan tüm dayatmalara karşı savaşan, kurtuluşumuzu garanti altına almak için kıtasal ve kıtalararası düzeyde sömürgecilikten kurtuluş süreçlerini destekleyen halkların ifadesidir. Çok uluslu Amerika, kadın haklarının tam olarak tanındığı, kadın ve erkek arasındaki daha fazla eşitliğin aynı zamanda halklarımızın daha fazla gelişmesi anlamına geldiği daha adil ve eşitlikçi toplumlar inşa etmek için ataerkillikten arındırma için savaşır.
10. Bir çoğulcu sosyal ekonomik model geliştirelim. Çok uluslu Amerika, zenginliğin halklar arasında adil dağılımını teşvik eder. Bireysel ve kolektif mülkiyet toplumlarımızın tarihi yapılarının bir parçasıdır, bu nedenle onları tanımalı ve saygı göstermeliyiz. Ekonominin nihai hedefi sermaye birikimi değil, insanın iyi yaşaması ve Toprak Ana’nın refahı olmalıdır.
Kimliğimiz için… Onurumuz için… Halkların birliği için…
Jallalla (2) çok uluslu Amerika!
- Qhapaq Nan: Kraliyet Yolu. Latin Amerika’nın Kolombiya’dan Şili’nin güneyine kadar uzanan İnka medeniyeti döneminde inşa edilmiş 40 bin kilometre uzunluğunda büyük harcamalarla inşa edilmiş yolun adıdır. Bir kısmı daha önceki medeniyetlerden kalmadır. Avrupa’daki Roma Yolu’nu hatırlatır. Biri kıyıdan diğeri ise dağlık alanlardan gider. 6 ülkeden geçer ve UNESCO tarafından kültür mirası olarak kabul edilir ve korunur. Birçok köprü ve duvarla inşa edilmiştir.
- Jallalla: Hayatın birlik, uyum ve esenlik yoluyla kutlanmasını isteyen bir Aymara-Quechua kelimesidir; özlemleri ve hayalleri gerçekleştirmek için ortak bir arzunun tanınmasıdır.
Foto: Evo Morales/Twitter
