Ali Kemal Hüseyin
Genel örgütlenmesinde yavaşlama gözlenen Hak-İş kamudaki bazı sektöründe hükümet destekli büyümesini sürdürürken, konfederasyonlara henüz sembolik sayıda üyesi olan Yeniden Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu da eklendi. DİSK’e bağlı Tekstil ve Güvenlik-Sen ülke barajını yeniden geçerken, örgütlenme faaliyetinde sıçrama yaşayan Enerji Sen ve Devrimci Sağlık-İş sendikalarının yeni üyelerinin önemli bir bölümü diğer sendikalardan geldiği için bu sıçrama Temmuz istatistiklerine sınırlı ölçüde yansıdı. Her iki sendikanın önümüzdeki aylarda daha fazla üyeye sahip olmaları ve bunun Ocak 2022 istatistiklerine yansıması bekleniyor
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (yeniden eski ismine döndü) 2021 yılı temmuz ayına ilişkin işçi sendikaları ve üye sayılarına ilişkin istatistikleri* açıkladı.
Resmî Gazete’nin 30 Temmuz 2021 tarihli sayısında yer alan istatistik verileri incelendiğinde ana hatlarıyla şu sonuçlar gözlenebilmekte:
Çalışan ve sendikalı sayısında artış var
Çalışan işçi sayısı Ocak 2021’e göre %4,57 oranında artarak 15 milyon 27 bin 910 oldu.
İki dönem arasında işkolları üzerinden çalışan sayılarına bakıldığında yalnızca 9 numaralı bankacılık işkolunda %3,84 oranında bir çalışan azalması meydana gelmiş. Daha açık haliyle bankacılık işkolunda 11 bin 624 işçi işini kaybetmiş.
İki işkolunda ise büyük artışlar ortaya çıkmış. Bunlar 18 numaralı konaklama işkolunda (%23,15) ve 01 numaralı tarım işkolunda (%21,14). Diğer işkollarındaki artışlar ise %1-8 oranıyla sınırlı kalmış.
Aynı dönem içinde sendikalı işçi sayısı ise %2,62 oranında artarak 2 milyon 123 bin 685’e yükselmiş.
Bankacılık işkolunda çalışan sayısı gibi sendikalı işçi sayısında da azalma meydana gelmiş. İşkolları içinde en fazla sendikalı işçi sayısı 20 numaralı genel hizmetler (12 binin üzerinde) ve 17 numaralı sağlık işkolunda (10 binin üzerinde) artış yaşamış. Bankacılığın dışında tüm işkollarında irili ufaklı artışlar olmuş.
Sendikalı işçilerin toplam çalışanların içinde oranı az da olsa artarak %14,78 düzeyine çıkmış.
Sendikal yapılara göre işçilerin dağılımında değişiklik yok
Sendikalı işçilerin konfederasyonlara göre dağılımında ise çok büyük değişiklik yok.
Üç işçi konfederasyonu Türk-İş, Hak-İş ve DİSK, sendikalı işçilerin %98,48’ini oluştururken, geriye kalan sendikalı işçilerin ağırlıklı bölümü bağımsız sendikalarda örgütlenmiş.
Toplam sendikalı işçiler içinde en büyük pay Türk-İş’e ait iken bunu Hak-İş ve DİSK izlemeye devam etmiş. Geçmiş yıllara oranla Hak-İş’in büyümesinde bir yavaşlama bulunuyor. Buna karşılık örneğin sağlık işkolunda yakın zamanda Hak-İş’in Türk-İş’e sarf ettiği suçlamaların bir dayanağı olmadığı da ortaya çıkmış bulunuyor. Bu dönemde Hak-İş’in en fazla üye kazandığı işkolu sağlık. Hak-İş’e üye Öz Sağlık-İş neredeyse çalışan sayındaki artış miktarı kadar üye artışı göstermiş. Buna karşılık Türk-İş’in en fazla üye kaybı yaşadığı işkolu da sağlık. Bu veriler iktidarın bir kez daha Hak-İş’e desteğini güçlü bir şekilde göstermiş.
Konfederasyonlardan söz edilmişken, yeni bir konfederasyon Bakanlık kayıtlarına girmiş bulunuyor; Yeniden MİSK. Açık adı ile Yeniden Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu. Bu konfederasyonun üye sayısı 82 olarak verilmiş. Bakanlık sayfalarında toplam 5 üye sendikası görünüyor. Bunlardan ikisi geçmişte bağımsız olan sendikalar. Konfederasyonun hemen bütün üyesi de bu iki sendikadan geliyor. Diğer üçü ise lider ön adı ile kurulmuş. İstatistiklerde lider ön adı ile yeni kurulan iki sendika ise bakanlık kayıtlarında henüz bu konfederasyon üyesi görünmüyor.
Bu konfederasyon ne ölçüde bir siyasi parti ile bağlantılı ve ne ölçüde iktidar desteği alabilir onu ilerleyen dönemlerde göreceğiz.
İşkollarına göre sendikalı işçilerin dağılımı
İki milyonu aşkın sendikalı işçinin çalıştıkları işkollarına göre dağılımı incelendiğinde yoğunluk 20 numaralı genel hizmetler, yaygın adıyla yerel yönetimlerde çalışan işçiler içinde oluşmuş.
Toplam çalışanların işkollarına göre dağılımıyla beraber değerlendirildiğinde genel hizmetlerin örgütlenmede en yoğun işkolu olduğu (%53) rahatlıkla söylenebilir.
Son dönemdeki gelişmelerle birlikte sağlık işkolundaki örgütlü işçi yoğunluğu da artış. İşçilerin %36,34’ü sendika üyesi olmuş. Bu işkolunu sırasıyla %34 ile bankacılık, %30 ile savunma ve iletişim işkolları izliyor.
Örgütlülüğün en düşük olduğu işkolları ise konaklama (%4,91) ticaret (%6,86) ağaç (%7,52) oluşturuyor.
Yeni sendikalar ve baraj sorunları
İki dönem arasında üç işkolunda toplam 6 yeni sendika kurulmuş. 10 numaralı ticaret işkolunda 2, 15 numaralı taşımacılık işkolunda 1 ve 17 numaralı sağlık işkolunda 3.
Bu şekilde istatistiğe yansıyan sendika sayısı 206’ya yükselmiş. Toplam 206 sendikanın 54’ü işkolu barajını (%1) aşabilmiş. Burada bir yanılgıya düşmemek gerek, barajı aşan 54 sendika, toplam sendikalı işçilerin büyük çoğunluğunu (%95,32) oluşturuyor.
Her ne kadar böyle olsa da barajın varlığı örgütlenme ve toplu sözleşme hakkının kısıtlandığı gerçeğini değiştirmiyor.
Önceki dönemle karşılaştırıldığında DİSK’in iki sendikasının yeniden barajı aştığı görünüyor; Tekstil ve Güvenlik-Sen.
DİSK üyesi iki sendika Devrimci Sağlık-İş ve Enerji-Sen büyük oranda üye artışları yaşamalarına karşılık barajı aşamamış. Her iki sendikanın da üyelerinin önemli bir bölümünün başka sendikalardan geldiği düşünülürse önümüzdeki aylarda daha fazla üyeye sahip olacakları söylenebilir.
Öte yandan Hak-İş’e üye bir sendika (Öz Büro-İş) bu dönemde barajın altına düşmüş. Geçtiğimiz dönem barajın altında kalan OLEYİS ise önemli üye artışına rağmen bu dönemde de barajı aşamamış.
* Sayfa 1 / 15Yakınlaşma 100%
