Tütüncü üretimden kaçıyor

Aycan KARADAĞ

Dünyanın en kaliteli tütünleri arasında yer alan ve kalitesi nedeniyle talep gören Ege tütünü, son yıllarda kuraklık, pandemi sürecinde yaşanan olumsuzlar ve yeterli teşvik olmamasından dolayı olumsuz etkileniyor. Yaşanan sorunlardan dolayı bu sene Ege’de üreticiler, 1 ay erken hasat yapmak zorunda kaldı.

Tütün Eksperleri Derneği’nin sektörü değerlendirdiği 2020 Tütün Raporu´nda yer alan bilgilere göre;2020 yılında kayıtlı olarak üretilen 82,7 milyon kilogram tütünün bölgelere göre dağılımı; Ege Bölgesi’nde, 47,3 milyon kilogram olarak gerçekleşti. Raporda; 2021 yılı için alım satımı yapılan tütünlerde ise tahmini ise rekoltenin 41 milyon kilogram civarında gerçekleşmesi beklendiği belirtildi. Ege Bölgesinde sözleşme başfiyatı 27,50 TL iken bununla birlikte ortalama alım fiyatının 25,50 TL civarında oluştuğu ve önemli bir kısmı ihraç edilen Ege bölgesi tütünlerinde, uzun yıllardan sonra alım fiyatının 4 Dolar altına gerileyerek 3,50 Dolar civarında gerçekleştiği kaydedildi.

Ayrıca raporda şu ifadelere yer verildi: “Ege Bölgesinde 2020 yılında üretilen ve alım satımı 2021 yılında yapılan tütünün kilogram maliyeti ortalama 23,2 TL olarak gerçekleşirken, üretici bu tütünün kilogramını maksimum sözleşme başfiyatı olarak 27,5 TL’ye satma şansına sahip. Bu rakamlar ışığında, tütün üreticisinin eline kendi işçilik yevmiyesi dışında bir şey geçmediği, hane başına yıllık üretimin ise ortalama 1500 kilogram olduğu göz önüne alındığında, üretici gelirinin asgari geçim seviyesinin altında olduğu gözükmekte.”

‚BU DÖNEM KADAR KÖTÜ BİR DÖNEM GEÇİRMEDİK‘

BirGün olarak Uşak Eşme’deki tütün üreticileriyle görüşerek sorunlarını dinledik. Görüştüğümüz üreticiler seneye tütün üretimi yapmayacaklarını söylüyor. Tütün üreticiliği yapan ve Çiftçi Sen Genel Yürütme Kurulu Üyesi Esat Yıldız da şunları kaydetti: “Bölgede tütünden yoğun bir kaçış var. Bu yoğun kaçısın dışında kuraklıktan dolayı üretimde yüzde 50 kayıp var. Erken hasat yapılmak zorunda kalındı. Tütüncüler zor durumda. Üreticiler, avansları ödeyemiyor. Girdi maliyetleri çok yüksek. Kredi borçları çok yüksek. Üretici bu sürecin altından kalkması çok zor.”
Geçtiğimiz yıl 100 kilo tütün olurken, bu yıl 40 kiloya kadar düştüğünü belirten üretici İbrahim Yıldız da, “Kendimi bildim bileli tütüncülük yapıyorum. Bu dönem kadar kötü bir dönem geçirmedik. Kuraklık daha önce de oluyordu ama bu sene çok kötüydü. Mayıs ayında yağmur olmadı. Tütün su isteyen bir ürün. Bu yüzden bu dönem erken hasat oldu. Dolasıyla beklenen tütün de olmadı” dedi.

Tütün üreticileri bu süreçte çok borçlandığını vurgulayan Yıldız, “Beklenen avansı şirketlerden alamadık. Üreticiler karaborsaya mahkûm edildi. Girdi maliyetleri inanılmaz arttı bu dönem. Seneye büyük ihtimal tütünü bırakacağım. İşçi bile bulmakta bu sene çok zorlandık. Yani anlayacağınız dönmüyor işlerimiz. Borçlarımız çoğaldı. Yaptığımız masrafa değmiyor. Bu sürede bizlere destek olmuyor. Para kazanamıyoruz” diye konuştu.

Bir diğer üretici Hasan Çakmak ise, “Ürünlerimiz bu sene yandı. Yarı yarıya bir düşüş oldu bu sene. Üretici bu sene artık bitti. Borçlarımız çok arttı. 12 bin TL avans aldım. Ben bu dönem ürettiğimle bu parayı ödeyemem. Üretim olmadı bu dönem. Kimse de olmadı. Ne yapacağız? Evimize haciz gelecek… Seneye tütün ekmeyeceğim. Borcum daha da artıyorsa neden üretim yapayım. Ekmem, başka işlerle uğraşırım. Tütüncü artık tütünde kaçıyor. Burada birçok arkadaşımız tütünü bıraktı. Destek yok, çözüm yok. Sonuç da böyle oluyor” ifadelerini kullandı.

BirGün