Ali Kemal Hüseyin
Kayısı kurutmak için sağlığa zararlı zirai ilaçlar kullanıldığı uyarısında bulunan organik kayısı yetiştiricileri, fiyat farkına kanmadan organik kayısı tüketilmesini önerdi.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 2018 yılı raporuna göre, dünya üzerinde üretilen 3 milyon 800 bin ton kayısının 750 bin tonu Türkiye’den çıktı. Türkiye genelinde zerdali dahil 1 milyon 320 dekar alanda kayısı üretimi yapılıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre, ülke genelindeki yıllık 700 bin ile 850 bin ton arasında kaygı üretiliyor. Bu miktarın yüzde 46’sını tek başına karşılayan Malatya, kayısı üretiminde ilk sırada yer alıyor.
Yaz aylarının vazgeçilmez meyvesi olan kayısı ile özdeşleşen kentte, hasadın son evresine gelindi. Üreticiler bütün yıl boyunca verdikleri emeklerinin karşılığını alma hazırlığı içerisine girdi. Fakat son yıllarda yaygınlaşan ve önü alınamayan kimyasal zirai ilaç kullanımı nedeniyle tüketilen kayısılarda, sağlık açısından ciddi sakıncalar baş gösteriyor. 4-5 kilo yaş kayısıdan bir kilo kuru kayısı elde edilebiliyor ve kayısıların normal koşullarda kuruması için 1 buçuk ay gibi bir zaman gerekiyor.
Bu süreci hızlandırmak için ise kimi üreticiler tarafından sağlığa zararlı kimyasal içerikli zirai ilaçlar kullanıldığı öne sürülüyor. Organik kayısı yetiştiricileri, sağlık riski dolayısıyla organik kayısı tüketilmesini öneriyor. Malatya’nın Doğanşehir ilçesine bağlı Kelhalil Mahallesi’nde 20 yıldır organik kayısı yetiştiren Cemal Yıldırım, tüketicilerin fiyat farkına kanmadan organik kayısı tüketmesini önerdi.
ORGANİK ÜRETİM
Organik kayısının tadının daha güzel olduğunu, yine insan sağlığı için çok daha yararlı olduğunu dile getiren Yıldırım, ağaçlarıma kesinlikle gübre atmadığını ve ilaç kullanmadığını kaydetti. Doğanşehir’de organik kayısı üretiminin çok yaygınlaştığını söyleyen Yıldırım. “Burada üretilen kayısının yüzde 80’ni organiktir. Ağaçlarımda ve kuru kayısı sürecinde hiçbir şekilde zehir kullanmıyorum. Bakır diye bir madde var, onu kullanıyoruz. O da toprak gibi bir şey. Bakır dediğimiz bu ilaç, üründe kalıntı bırakmıyor. Dolayısıyla da insanlara geçmiyor” diye belirtti.
KURU KAYISI
Özellikle kuru kayısıda ilaç kullanımının çok fazla olduğunu anlatan Yıldırım, “Normalde kayısıyı kuru hale getirmek zahmetli bir iştir. Biz burada 1 buçuk ay kayısıların kurumasını bekliyoruz. Kuru kayısının en iyisi koyu renkli olandır. Çok açık renkli olanlarda ilaç kullanımı vardır. Organik olmayan kayısı ileriki yıllarda insan sağlığına zarar veriyor. Çünkü çok fazla ilaç kullanılıyor. Çok fazla ilaç kullanımı kansere yol açıyor. Bakın Malatya geneline kansere yakalananlar fazladır. Çünkü ilaç kullanımı çok fazla. Eskiden bir ağaca 5-6 kez ilaç atıyorduk. İlaç kullanılmadığında verim düşer ama sağlıklı bir ürün yetiştirmiş olursun” dedi.
TÜKETİCİLERE TAVSİYE
Tüketicilere organik kayısı tüketmeleri tavsiyesinde bulunan Yıldırım, nedenini şöyle açıkladı: “Fiyat farkına kanmasınlar. Yani ilaçlı 30 lira ise, organik 40 liradır. Dolayısıyla çok büyük bir fiyat farkı da yok. Organik çok daha sağlıklıdır. Organik kayısı birçok hastalığa iyi gelir, insanı dinç tutar, kansere karşı etkili. Yine bağırsaklar için çok etkilidir. Ben yılda belki 10 kilogram tüketirim. Kuru kayısıda da yaş kayısıda da organik tüketilmesinden yanayım.”
KAZANÇ BAŞLADI
Organik üretimde çiftçinin de kazanç sağladığını sözlerine ekleyen söyleyen Yıldırım, “Bu yıl bahçemin durumu çok iyi. Yaklaşık 10 ton kuru kayısı bekliyorum. İki yıldır emeğimin karşılığını alabiliyorum. Oda iklim nedeniyle. Çünkü hava soğuk olursa, kayısının verimi düşer. Eskiden ürünü çok ucuza elimizden çıkarıyorduk. Son iki yıldır dışarıya ihracat yapıldığı için kayısıda durum düzeldi. Ondan öncesi para etmiyordu, mal elimizde kalıyordu. Organiğe dönünce mal satılmaya başladı. Yoksa çok ilaç kullanılıyordu diye kimse satın almıyordu” diye belirtti.
MA / Barış Polat
