Kadınlar için zorlu bir süreç olabilen menopoz genellikle 40’lı yaşların ortalarında ve 50’li yaşların başlarında ortaya çıkar. Yumurta atılımı durduğu zaman oluşan menopoz, ateş basması, uyku bozukluğu, halsizlik, gece terlemeleri gibi belirtiler gösterebiliyor. Peki menopozu geciktirmek mümkün mü? Birtakım önlem ve ilaçlar ile menopoz belirtilerinin ötelenebileceğini ve adet görmeye devam edilebileceğini söyleyen Liv Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Sibel Malkoç anlattı.
Menopoz ne zaman tam olarak kabul edilir?
Menopoz; overlerin (yumurtalıklar) yaşlanması ve yumurtlama aktivitesinin (foliküler aktivite) geri dönüşümsüz olarak bitmesine bağlı olarak gelişen 12 aylık adet görmeme (amonore) süreci ile biten dönemdir. Menopoz döneminde overlerin foliküler fonksiyonlarının tamamen bitmesi ile üreme çağı da sona erer. Yumurtlamanın azalması ile beraber önce adet düzeni bozulur (az ya da çok kanama) sonra da kanama tamamen biter.
Genetik erken menopoza zemin hazırlıyor
Menopozun erkene çekilmesinin nedenlerinin başında genetik yatkınlık gelir. Ayrıca otoimmün hastalıklar (Hipotroidizm, Tip 1 Diyabet, M.Gravis, Chron v.s) kişinin erken menopoza girmesine neden olabilir. Geçirilmiş over (yumurtalık) cerrahisi, kemoterapi, radyoterapi erken menopoza neden olabilecek diğer etkenlerdir. Ayrıca sigara, kafein ve alkolün aşırı tüketimi, ciddi stresler menopoz yaşını erkene çekebilir.
Menopozu geciktirmek için neler yapabiliriz?
Erken menopoza neden olabilecek otoimmun bir hastalık var ise tedavisi yapılarak, sigara – alkol- kafein gibi bağımlılıklar var ise bu alışkanlıkları bırakarak menopozun ötelenmesine katkıda bulunulabilir. Ayrıca “Fitoöstrojen” adı verilen bitkilerden elde edilen ve östrojenler ile yapısal benzerlik gösteren bileşiklerin ana maddesi olan kurubaklagiller (özellikle soya fasulyesi), keten tohumu, sarı kantaron, gecesefası, şerbetçi otu, hayıt bitkisi, Hint yer elması, Adaçayı tüketiminin devamlı ve kontrollü bir şekilde yapılması da menopozun geciktirilmesine katkıda bulunabilir.
Uygun hastalarda bioeşdeğer hormon tedavisi kullanılabilir
Genetik yatkınlık, cerrahi sonrası veya ilaç tedavisi nedeni ile menopoza giriş söz konusu ise uygun hastalara bioeşdeğer hormon replasman tedavisi başlanabilir. Hormon tedavisi alarak menopozun neden olduğu şikayetler azalabilir. Ama unutulmaması gereken ilaç kullanarak adet görmek veya menopoz şikayetlerinizin azalması, yumurtlama fonksiyonlarını geri getirmeyecek, dolayısı ile gebe kalmayı sağlamayacaktır.