Ali Kemal Hüseyin
Avusturya’nın başkenti Viyana’da İran nükleer anlaşması görüşmeleri, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi adına AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora başkanlığında, taraf ülkelerin diplomatlarının katılımıyla başladı.
Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın seyri ve Mayıs 2018’de tek taraflı olarak anlaşmadan ayrılan ABD’nin dönüşünün ele alınacağı toplantıya Almanya, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve İran’dan üst düzey yetkililer katıldı.
AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Mora, toplantı öncesinde sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, „Net hedefimiz, anlaşmanın tüm taraflarca tam ve etkili bir şekilde uygulanmasına geri dönmektir.“ ifadesini kullandı.
Toplantıda 2015’de imzalanan anlaşmanın tam anlamıyla uygulanması ve yaptırımların kaldırılması gibi konuların yanı sıra ABD’nin KOEP’ye dönüş sürecine ilişkin değerlendirmeler ele alınacak.
ABD’li yetkililer, ülkelerinin anlaşmadan çekilmesi nedeniyle KOEP’e ilişkin belirli periyodlarla düzenlenen ortak komisyon toplantılarına katılmıyordu.
Washington heyeti, iki yıldan fazla bir süre sonra ilk defa İran dışında anlaşmaya taraf ülkelerle geri dönüş hakkında görüş alışverişinde bulunacak.
Ortak Kapsamlı Eylem Planı, İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması amacıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran arasında 2015’te imzalanmıştı.
ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımlardan AB’li yatırımcıların etkilenmemesi ve bu ülkeyle ticari ilişkilerin sürdürülmesi için Almanya, Fransa ve İngiltere tarafından INSTEX adı verilen bir mekanizma 2019’da hayata geçirilmiş ve bu kapsamda ilk para transferi ve ticari faaliyetler de gerçekleştirilmişti.
Anlaşmayla ilgili görüşmelerin yapıldığı Viyana’da mevcut katılımcıların son yüz yüze toplantısı Şubat 2020’de düzenlenmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 3 Nisan’da anlaşmanın taraflarının „ABD’nin nükleer anlaşmaya dönmesi konusunda“ İranlı yetkililerle yaptığı toplantıdan memnuniyet duyduğunu açıklamıştı.
ABD, İran’daki seçim sürecinin nükleer müzakerelerin seyrini etkilemeyeceğini açıkladı
WASHINGTON (AA) – ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price, 18 Haziran 2021’de yapılacak İran Cumhurbaşkanlığı seçiminin Washington’un 2015’te İran ile imzalanan Ortak Kapsamlı Eylem Planı (OKEP) Anlaşması’na geri dönüşüne yönelik görüşmelerin seyrini etkilemeyeceğini söyledi.
Günlük basın toplantısında değerlendirmelerde bulunan Price, „İran’da gelecek aylarda bir seçim var. Ancak burada temel nokta şu, diplomasimizi ne hızlandırmayı ne de yavaşlatmayı planlıyoruz. Menfaatlerimizle uyumlu ve Avrupalı ortaklarımızla yakın temas halinde olacak şekilde ilerlemeyi planlıyoruz.“ dedi.
Sözcü, ABD’nin anlaşmaya dönmesi konusunda Viyana’da İranlı ve Avrupalı diplomatlar arasında yapılan görüşmeler dahil Washington’un çabalarının amacının İran ile daha güçlü ve daha kalıcı bir anlaşma yapmak olduğunu belirtti.
Viyana görüşmelerinin süresine ilişkin bir soruya ise Price, „Bu müzakereler, istenilen sonuca ulaşana kadar devam edecek. Burada istenilen nihai sonuç ise karşılıklı olarak anlaşmaya uymaktır.“ yanıtını verdi.
Price, Viyana’daki görüşmelerde ABD’li diplomatların doğrudan İranlılarla görüşmeyeceğini ifade ederek, Avusturya’nın başkentinde, biri İran’ın atması gereken adımlar, diğeri ABD’nin atması gereken adımlara odaklanacak iki çalışma grubunun müzakerelerde bulunacağını kaydetti.
Eski ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında, 2015’te beş Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi Üyesi ve Almanya (P5+1) ile İran arasında imzalanan OKEP anlaşmasından çekildiklerini açıklamıştı.
20 Ocak’ta görevi devralan Joe Biden, İran nükleer anlaşmasına döneceklerini açıklamıştı.
Avusturya’nın başkenti Viyana’da İran nükleer anlaşması ve ABD’nin bu anlaşmaya dönmesine yönelik görüşmelerin ilk turu dün başlamıştı
ABD 2022 Olimpiyatlarını boykot konusunu ortakları ile görüşecek
ABD’nin 2022 Pekin Kış Olimpiyatlarına boykot edip etmeyeceğine yönelik bir soruya yanıt veren Price, şu anda bu konuyu değerlendirdiklerini söyledi.
Price, „İncelememizin bir kısmı da dünyadaki ortak ve müttefiklerimiz ile yakın istişareler olacaktır. Dediğimiz gibi, Pekin yönetiminin insan hakları ihlalleri ve Sincan bölgesindeki soykırımına gelince ABD’nin yapacağı her şey anlamlı olur ve bunların bir etkisi olur. Ancak ortak ve müttefiklerimizle birlikte yaptığımız her şey Pekin üzerinde daha etkili olacaktır.“ ifadelerini kullandı.
Bu değerlendirme sürecinin ne zaman biteceğine ilişkin bir soruya ise Price, Olimpiyatların 2022’de olacağını ve bunun için yeterince zamanlarının olduğunu kaydetti.
