Demans teşhisi genellikle çok geç, hatta çoğu zaman çok geç konulmaktadır. Ancak bu durumdan etkilenenler, özellikle de demans konusunda uzmanlaşmış tıbbi tesislerden uzakta yaşıyorlarsa, çok değerli bir zaman kazanabilirler. Çünkü Friedrich-Alexander Üniversitesi Erlangen-Nürnberg (FAU) merkezli Dijital Demans Kaydı Bavyera (digiDEM Bayern), ülke çapında ilk kez kırsal bölgelerde bölgesel nüfus taramaları gerçekleştiriyor. Bavyera’daki vatandaşlar hafıza performanslarını doğrudan yerinde ücretsiz olarak ve kısa bir bilimsel test yardımıyla kontrol ettirebiliyor. Şimdiye kadar toplam 21 kasaba ve beldede 499 kişi bu fırsattan yararlandı.
Yukarı Frankonya’daki Heiligenstadt Belediye Başkanı Stefan Reichold, pazar kasabasındaki demans taraması günü vesilesiyle yaptığı açıklamada „digiDEM Bayern’in demans taraması için bize başvurmasından dolayı çok müteşekkirim“ diyor. „Bir belediyenin görevleri çok çeşitli ve geniş kapsamlıdır. DigiDEM Bayern’in yardımıyla belediye olarak demans konusunda farkındalık yaratabiliriz.“
Bavyera çapında ağ
digiDEM Bavyera sadece şehirler, belediyeler, bakım destek merkezleri veya bakıcı yakınları için uzmanlaşmış kurumlarla işbirliği yapmamaktadır. Demans araştırma projesi, Bavyera çapında sürdürülebilir bir araştırma ortakları ağına ve sahada tarama yapan proje asistanlarına dayanıyor. Proje asistanlarından biri Ottilie Ochs. Kendisi Bavyera’nın kırsal bölgelerinde çok sayıda demans testi gerçekleştirmiş ve şunları söylüyor: „Tarama günlerine talep çok yüksek. İnsanlar bilgi almak istiyor çünkü pek çok korkuları var. Taramalarda gerçek durumları hakkında bir izlenim edinebiliyorlar.“
Bavyera genelinde demans testlerinin resmi sayısı
Aşağı Frankonya, Yukarı Palatinate ve Yukarı Bavyera idari bölgeleri gibi 21 Bavyera şehri ve belediyesinde işbirliği ortakları. „Ücretsiz ön muayenelere toplam 499 kişi katıldı. Bunların yüzde 38,2’sinde açıklığa kavuşturulması gereken bulgular vardı,“ diyor digiDEM Bavyera’nın proje liderlerinden nörolog Prof.
FAU Sağlık Teknolojisi Değerlendirme (HTA) ve Halk Sağlığı Disiplinlerarası Merkezi Başkanı, „Demans taramasında bilişsel bozukluk belirtileri gösteren kişiler için acilen ve derhal bir hafıza polikliniğine, hafıza konsültasyonuna veya hafıza kliniğine gitmelerini ve orada dikkatlice test edilmelerini ve muayene edilmelerini öneriyoruz“ diye ekliyor. Gerekirse, aile hekimi bunun için bir sevk düzenleyebilir.
…
digiDEM Bayern Hakkında
digiDEM Bayern, hastalığın uzun vadeli seyrini daha iyi anlamak ve demans hastaları ile yakınlarının Bavyera’daki bakım durumlarını iyileştirmek amacıyla Bavyera için dijital bir demans kaydı oluşturuyor. Bu amaçla, hafif bilişsel bozukluğu veya demansı olan kişiler ve onlara bakan yakınları, durumları hakkında sistematik olarak ankete tabi tutulmaktadır.
Ayrıca digiDEM Bayern, bilişsel bozukluğu ve demansı olan kişilerin yanı sıra aile bakıcıları ve gönüllüler için de dijital hizmetler geliştirmektedir. Örneğin, hedefe yönelik sorularla bakıcı yakınlarına kişisel yüklerinin derecesini gösteren ve böylece onlara yaşam durumlarını değiştirmek için bir dürtü veren ücretsiz, anonim bir kendi kendine test olan akraba trafik ışığı vardır. digiDEM Bayern anketi DEMAND farklıdır. Kişinin kendi bakım ihtiyaçlarını belirlemesine yardımcı olur. Diğer dijital teklifler arasında bir işitme testi, bir demans bilgi testi, hastaların yakınlarının bilişsel gerilemelerini değerlendirebilecekleri çevrimiçi bir anket ve bir medya kütüphanesi ve Science Watch bülteni de dahil olmak üzere canlı web seminerleri bulunmaktadır. Buna ek olarak, hafıza bozukluğu olan kişiler ve yakınları için dijital hizmetlerin açıkça özetlendiği bir kitapçık da bulunmaktadır.
digiDEM Bayern, Friedrich Alexander Üniversitesi Erlangen-Nürnberg, Üniversite Hastanesi Erlangen ve Yenilik Kümesi Medical Valley Avrupa Metropolitan Bölgesi Nürnberg’in disiplinler arası bir araştırma projesidir. Proje, „BAYERN DIGITAL II“ ana planının bir parçası olarak Bavyera Eyaleti Sağlık ve Bakım Bakanlığı (StMGP) tarafından finanse edilmektedir.
Foto: digiDEM Bayern//Ilona Hörath