Claudia Carmen
Batıgöz Sağlık Grubu Balçova Cerrahi Tıp Merkezi, İç Hastalıkları (Dahiliye) Uzmanı Uzm. Dr. Füsun Topçugil, doğal afetlerde salgın tehditi hakkında bilgilendirdi.
Deprem, kasırga, sel veya orman yangını gibi büyük doğal afetlerin ardından, insan yaşamı ve sağlığına yönelik yaralanmalar, travma, susuzluk, açlık gibi çok sayıda risk bulunmaktadır. Bu durumlarda suya erişimin kısıtlı olduğu kalabalık barınma alanlarında bir başka tehlike daha pusuya yatmış olabilir: salgın hastalıklar.
Doğal afetler bulaşıcı hastalıkların yayılmasına dair önlemlerin alınmasını da engelleyebilmektedir. Hijyen, sanitasyon ve aşılama da doğal afetlerin etkisiyle bozulur. Sanitasyon, sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve tekrar kazanılması adına yapılan çalışmalar bütününe denir. Sanitasyon çalışmaları ile tüm koşulları halk sağlığı standartlarına uygun hale getirmek amaçlanır.
Ayrıca, afetin etkilediği bölgesel koşullar nedeniyle bağışıklık sistemleri de zayıflayan insanların sınırlı alanlarda, yetersiz su ve hijyen olanaklarıyla gruplar halinde barınıyor olması bulaşıcı hastalıkların yayılmasına zemin hazırlar.
Doğal afetlerden sonra ortaya çıkabilecek en yaygın ve ölümcül salgın hastalıklardan bazıları şunlardır:
Gastrointestinal bozukluklar: Temiz olmayan yiyecek ve su kaynakları yoluyla yayılabilen ve tedavi edilmezse dehidrasyona ve ileri aşamalarda ölüme neden olabilen kolera, tifo ve dizanteri gibi hastalıklar bu grupta sayılabilir.
Solunum yolu hastalıkları: Kalabalık alanlarda yakın temas yoluyla kolayca yayılabilen ve özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik rahatsızlığı olan kişiler gibi hassas grupları daha çok etkileyen grip, zatürre ve tüberküloz gibi hastalıklar bu kategoridedir.
Vektör kaynaklı hastalıklar: Sıtma, kuduz, leptospiroz enfekte sivrisineklerin diğer böceklerin veya fareler yoluyla yayılabilen çeşitli virüsler gibi canlılar yoluyla yayılan hastalıklardır.
Cilt hastalıkları: Ciltten cilde temas, kontamine nesneler ve kötü hijyen uygulamaları yoluyla yayılabilen uyuz ve mantar enfeksiyonları gibi hastalıklar da doğal afetlerde yayılabilen hastalıklar arasındadır.
Bir doğal afetin ardından salgın hastalıkların yayılmasını önlemek ve kontrol altına almak için alınabilecek önlemler şu şekilde sıralanabilir:
- Daha fazla bulaşı engellemek amacıyla hastaların hızlı bir değerlendirmesinin yapılarak tedavi edilmesi ve gözetim altında tutulması.
- El yıkama istasyonları, mobil tuvaletler, duş alanları, atık yönetim sistemleri dahil olmak üzere güvenli ve yeterli su erişiminin sağlanması.
- El yıkama, güvenli yiyecek hazırlama ve atık yönetimi gibi kişisel ve toplumsal hijyen uygulamalarının teşvik edilmesi.
- Afet sırasında hayatını yitiren kişilerin en kısa sürede defin işlemlerinin yapılması ve ortam dezenfeksiyonunun sağlanması önemlidir) eklenecek
- Aşılamanın sağlanması (tetanoz, tüm yaralılara acil olarak uygulanmalıdır.)
Doğal afetler büyük hacimli fiziksel ve duygusal zararlara neden olabilmektedir. Bu zararların artmasına engel olmak amacıyla gerekli önlemler alınarak salgın hastalıkların etkisinin azaltılması ve yayılımının önlenmesi mümkündür.
