Claudia Carmen
Çin’in ticari kullanım amaçlı ürettiği ilk yerli büyük yolcu uçağı C919, uçuşa uygunluk sertifikası öncesi son test uçuşunu 1 Ağustos’ta tamamladı. C919’ların teslimata hazır olduğu bildirildi.
C919’un üretim ve test süreci, dikkatleri Çin’de uçak imalatında kullanılan birçok yeni malzeme üzerine yöneltti. Uzmanlar, C919’larda seri üretime geçilmesi ile yeni donanım ve malzemelerin oluşturduğu endüstriyel zincirin canlanacağı kanısında.
Çin dünyanın en büyük sivil havacılık piyasasına sahip olacak
Çin Ticari Uçak Kurumu (COMAC) tarafından yapılan tahminlere göre, 2040 yılına kadar Çin’deki yolcu uçaklarının sayısı 9 bin 957’ye ulaşarak, küresel toplamın yüzde 22’sini oluşturacak. Çin, böylece dünyanın en büyük sivil havacılık piyasası hâline gelecek.
COMAC, önümüzdeki 20 yıl içinde Çin’deki sivil yolcu uçaklarının sayısının 9 bin 84’e ulaşacağı, piyasanın toplam büyüklüğünün ise 9 trilyon yuanı aşacağı tahminini ileri sürdü. Piyasanın giderek büyümesinin C919 ile ilgili diğer endüstrilerin gelişimine de büyük fırsatlar getirmesi öngörülüyor.
C919’ların üretiminde yeni malzemelerin payı büyük
C919 modellerinde, 3. nesil alüminyum-lityum alaşımları geniş bir şekilde kullanılırken, T800 karbon fiber kompozit de ilk defa Çin’in sivil uçaklarında kullanılan malzemeler arasında yer aldı.
Yeni malzeme kullanımı, havacılık teknolojilerinin gelişmesini ilerleten en önemli güçlerden biri olarak görülüyor. Genel olarak, büyük sivil uçaklarda kullanılan önemli malzemeler arasında alüminyum alaşımları, kompozit malzemeler, titanyum alaşımları ve yüksek mukavemetli çelikler yer alıyor.
C919’da kullanılan yeni malzeme oranı, Boeing 737 ve Airbus 320’ye kıyasla da daha yüksek. Bazı yeni malzemeler, Çin’in sivil uçaklarında ilk kez geniş bir şekilde kullanılmış oldu.
3. nesil alüminyum-lityum alaşımı kullanım oranı yüzde 8,8’e ulaştı
Alüminyum alaşımı, sivil uçak üretimi için en önemli malzemelerden biri olarak kabul ediliyor. C919 modelinde alüminyum alaşımlarının kullanım payı yüzde 65’i buluyor. Uçağın gövdesinin ön, orta ve arka kısımları ile burun ve kanatlarında alüminyum alaşımı kullanıldı.
Dikkat çeken diğer bir nokta da C919 uçağında ilk kez geniş bir şekilde kullanılan 3’üncü nesil alüminyum-lityum alaşımının, uçağın tüm alüminyum malzemelerindeki payının yüzde 8,8’e ulaşması oldu. Bu oran, aynı sınıftaki Boeing 737 ve Airbus 320’yi geride bıraktı. Alüminyum-lityum alaşımının kullanılması, C919 uçağının ağırlığının yüzde 7 azalmasına da katkıda bulundu.
T800 karbon fiber kompozitin Çin’in sivil uçaklarında ilk kez kullanıldı
Kompozit malzemelerin C919 modelindeki kullanım oranı yüzde 12’ye ulaştı. Kompozit malzemeler, Çin’in yerli sivil uçaklarında ilk kez büyük boyutta kullanıldı. Bunun yanı sıra, Çin’in yerli sivil uçaklarında ilk kez T800 karbon fiber kompozit kullanıldı.
Tahminlere göre, C919 uçağının seri üretiminin başlamasıyla kompozit talebi yıllık 300 ton, 800 karbon fiber kompozit talebi ise yıllık 100 ton artacak.
Şu an, Çin, C919 test uçaklarında kullanılan kompozit malzemelerin çoğunu ithal ediyor. Çin, kompozit malzeme kullanımında da yerlileşme sürecini başlatmak istiyor.
Çin’in havacılık alanında rekabet gücünü artıracak
2015 yılında üretim hattından çıkan C919, 2017 yılında ilk uçuşunu başarılı bir şekilde gerçekleştirdi.
2019 yılından bu yana, 6 adet C919 jet uçağının kara ve uçuş testleri farklı kentlerde gerçekleştirildi. COMAC, 19 Temmuz itibarıyla C919 tipi altı adet uçağın testlerini tamamladığını bildirdi.
COMAC, 2021 yılının mart ayında, Çin’in en büyük hava yolu şirketlerinden olan Shanghai merkezli China Eastern Airlines ile 5 adet C919 satışını öngören ilk ticareti sözleşmesini imzaladı. China Eastern Airlines, uçakları iç hatlarda kullanmayı planlıyor.
Dünyanın en hızlı büyüyen sivil havacılık piyasalarından birine sahip Çin, Airbus’ın A320 ve Boeing’in 737 MAX gibi orta mesafe menzilli yolcu uçaklarıyla rekabet etmek için yerli C919 uçağını geliştirdi.
158 ila 174 koltuk kapasiteli C919 uçaklarının standart uçuş menzilinin 4 bin 75 kilometre, maksimum uçuş menzilinin ise 5 bin 555 kilometre olduğu bilgisi verildi.
