Ali Kemal Hüseyin
Federal Hükümet geçen hafta Bakanlar Kurulunda 2021 Silah İhracat Raporunu kabul etti. Rapor, geçtiğimiz yıl silah ihracatına ilişkin ruhsatlandırma kararlarına atıfta bulunmakta ve dolayısıyla esasen mevcut Federal Hükümetin göreve gelmesinden önce alınan kararlar hakkında bilgi veriyor.
Rapora göre, 2021 yılında yaklaşık 9,4 milyar Avro tutarında askeri teçhizat ihracatı için münferit lisanslar verildi. Bu, tarihsel olarak en yüksek yıllık lisans değeridir ve yaklaşık 5,8 milyar Avro ile bir önceki 2020 yılından ve son beş yılın ortalamasından (6,85 milyar Avro) önemli ölçüde daha fazla.
2021 için belirlenen azami değer, diğer hususların yanı sıra, bir önceki federal hükümetin Mısır için denizcilik sektörü ve hava savunması için yaklaşık 4 milyar Avro değerinde büyük hacimli lisanslar vermiş olmasına dayanıyor.
Yeni Federal Hükümet göreve geldikten sonra (8 Aralık 2021) 2021 yılında ihracat lisanslarının sadece yaklaşık yüzde üçünü (309 milyon Avro) onayladı. Bunlar neredeyse sadece AB/NATO veya NATO’ya eşdeğer ülkelere yapılan ihracatlar.
2021’deki toplam değerin %36,4’ü (2020: %49,9) AB/NATO ve NATO’ya eşdeğer ülkelere yapılan teslimatlar için verilen lisanslardan oluşuyor. Üçüncü ülkeler için 5,95 milyar Avro tutarında ihracat lisansı düzenlendi (2020: 2,92 milyar Avro). Üçüncü ülkelere ilişkin 2021 yılı değeri (5,95 milyar Avro), 2017-2021 döneminde üçüncü ülkelere ihracat için verilen lisansların yıllık değerlerinin ortalaması olan 3,74 milyar Avro’nun üzerinde.
Küçük silahlar ve küçük silah parçaları için verilen ruhsatların toplam değeri 2021’de 43,9 milyon Avro olmuştur (2020: 37,6 milyon Avro). AB/NATO ve NATO’ya eşdeğer ülkeler bunun 43,46 milyon Avro’luk kısmını veya lisans değerinin yaklaşık %99’unu oluşturdu.
Hafif silahlar ve hafif silah parçaları için 2021 yılında yaklaşık 15,6 milyon Avro değerinde ruhsat verildi. AB/NATO ve NATO’ya eşdeğer ülkeler yaklaşık 14,5 milyon € ve dolayısıyla lisans değerinin %93’ünü oluşturdu.
2022’de silah ihracat lisansları
İlk rakamlara göre, bu yıl şu ana kadar 5.28 milyar Avro değerinde askeri teçhizat ihracatı için münferit lisanslar verildi (son tarih 30 Ağustos) (orantılı olarak: 2.72 milyar Avro savaş silahları ve 2.56 milyar Avro diğer askeri teçhizat). Bu toplamın %76,1’i (2021 yıllık değeri: %36,4) veya 4,01 milyar Avro AB/NATO ve NATO’ya eşdeğer ülkelere yapılan teslimatlar için verilen lisanslardır (orantılı olarak: 2,28 milyar Avro savaş silahları ve 1,73 milyar Avro diğer askeri ekipmanlar). Bunda Hollanda’nın birkaç yıl sürmesi planlanan büyük hacimli bir tedarik projesi önemli bir rol oynadı.
Üçüncü ülkelere verilen ihracat lisanslarının değerine bakıldığında, Almanya’nın Ukrayna’ya verdiği desteğin bunda önemli bir paya sahip olduğu görülüyor. Bugüne kadar üçüncü ülkelere toplam 1,26 milyar Avro değerinde ihracat lisansı verildi (oransal olarak: 436,66 milyon Avro savaş silahları ve 827,14 milyon Avro diğer askeri ekipmanlar). Bunlardan yaklaşık 724,5 milyon Avro değerindeki lisanslar Ukrayna’ya verildi. Bu, 2022 yılında üçüncü ülkelere askeri teçhizat ihracatı için bugüne kadar verilen tüm lisansların %57,3’lük bir değer payına karşılık geliyor.
Buna karşılık, üçüncü ülkelerin payı %23,9’dur (2021: %63,6; 2020: %50,1). Ukrayna ve değer ortağı Güney Kore için verilen ihracat lisanslarının değeri ayrı ayrı değerlendirildiğinde, diğer tüm üçüncü ülkeler 2022 yılında 392 milyon Avro ile toplam lisans değerinin %7,4’ünü oluşturuyor (2021: %61,6). AB/NATO ve NATO’ya eşdeğer ülkeler ile Ukrayna ve Güney Kore için verilen lisanslar birlikte, verilen tüm bireysel lisansların değerlerinin yaklaşık %92,6’sını oluşturuyor.
