“Çizimlere Renk Vermiş Hayatlar” Şizofreni Farkındalığına Işık Tutuyor

Şizofreni hastalığına, hastalara karşı toplum içindeki önyargılara ve hastaların desteklendiğinde hayata karışabildiğine dikkat çekmek üzere hayata geçen “Çizimlere Renk Vermiş Hayatlar” projesinin lansmanı 24 Mayıs Dünya Şizofreni Günü’nde yapıldı. Janssen Türkiye’nin iş birliğiyle Ruh Sağlığı Gönüllüleri Eğitimi Derneği’ni ve karikatürist Eren Boz’u buluşturan proje kapsamında, tedavilerine devam eden şizofrenili bireylerin yarattığı eserler, Eren Boz’un çizimleriyle yeniden tasarlanarak dijital medya üzerinden paylaşıldı.

Janssen Türkiye, şizofreni tedavisi gören bireylere karşı var olan ötekileştirmeye dikkat çekmek ve ‘şizofrenili bireylerin desteklendiğinde hayata karışabildiği’ mesajını öne çıkarmak hedefiyle Ruh Sağlığı Gönüllüleri Eğitimi Derneği ile “Çizimlere Renk Vermiş Hayatlar” projesinde buluştu. İçgörüleri çizimlerine yansıtmasıyla tanınan karikatürist Eren Boz’un da desteklediği proje kapsamında Türkiye’nin dört bir yanında faaliyet gösteren Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri’nde (TRSM), hem tedavilerine hem de sosyal faaliyetlere devam eden bireylerin yarattığı eserler, Eren Boz’un çizimleriyle yeniden yorumlandı. Bazı toplumlarda %65’lere[i] varan damgalamaların, hastaların dışlanmasına, insanlarla ilişkilerine; sağlık hizmetlerine, eğitime, barınma ve istihdama erişimlerine etki ettiği[ii] gerçeğinden yola çıkan proje, TRSM’lerde iç dünyalarını resim ve çizimlere yansıtan şizofrenili bireylerin sağlıklı bireyler gibi hayatın içinde olabileceğini vurguluyor.

Şizofreni tedavisinin seyrini değiştiren molekülü keşfeden bilim insanı Dr. Paul Janssen tarafından kurulan Janssen, Merkezi Sinir Sistemi alanında yenilikçi sağlık çözümleri üretmeye devam ediyor. Hastaların yaşam kalitesini artırmak ve toplumda hastalık farkındalığı yaratmak amacıyla çeşitli çalışmalar yürüten Janssen Türkiye, şizofreniyle yaşayan bireylere yönelik bakış açısını olumlu yönde değiştirmek ve bireylerin hayata dahil olmalarının önemine değinmek için iş birlikleri gerçekleştiriyor. Bu çalışmaların en yenisi olan “Çizimlere Renk Vermiş Hayatlar” projesinin lansmanı, kalıplaşmış önyargıları aşmak ve şizofreni ile yaşayan bireylerin toplumdaki görünürlüğünü artırarak toplumsal damgalanmaların önüne geçmek üzere 24 Mayıs Dünya Şizofreni Günü’nde yapıldı.

Hastaların sağlıklı yaşam hayallerini gerçekleştirmek için çeyrek asra yakın süredir geleceğe dönük çalışmalar gerçekleştirdiklerini belirten Janssen Türkiye Genel Müdürü Demet Russ; “Janssen’de şizofreni hastalığıyla mücadelenin bizler için anlamı farklı çünkü Janssen, şizofreni tedavisinin seyrini değiştiren molekülü keşfeden bilim adamı Dr. Paul Janssen tarafından kuruldu. Türkiye’de ise 11 yıldır, hastalığın takibini kolaylaştıran, hastalar ve bakım verenleri için yaşamı iyileştiren ve tüm toplumda şizofreninin yanlış algısıyla mücadele eden projeler gerçekleştiriyoruz. Şimdiye dek tedavi ve iş birliklerimizle on binlerce hasta ve hasta yakınının hayatında fark yaratmanın gururuyla çalışmalarımız devam ediyor. Bugün ise ‘şizofreni hastalarının desteklendiğinde hayata karışabildiği’ mesajını öne çıkarmak hedefiyle Çizimlere Renk Vermiş Hayatlar projesini toplum ile buluşturmanın mutluluğu içerisindeyiz. Çizimlere Renk Vermiş Hayatlar projesinin, birçok hastaya, hasta yakınına ve sağlık ekosisteminde bizim gibi büyük bir tutkuyla çalışan paydaşlarımıza ilham vereceğine inanıyoruz.” açıklamalarında bulundu.

“Toplumun önyargılarından arınması kritik bir basamak”

Ruh Sağlığı Gönüllüleri Eğitimi Derneği Üyesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Umut Karasu, şizofreninin, kişinin nasıl düşündüğünü, hissettiğini, gerçeği nasıl algıladığını önemli derecede etkilediğini ve hastaların yaşam kalitesini azalttığını^[iii] ifade ederek: “Şizofreni, sıklıkla 20’li yaşlarda başlar ve cinsiyet, ırk, din, ülke ayrımı yapmaksızın genel olarak tüm toplumlarda %1 sıklıkta görülür[iv]. Toplum içinde damgalanmalara ve hastaların sosyal, mesleki, ailevi ilişkilerinde ve kendine bakım gibi alanlarda belirgin bozulmalara sebep olan şizofreni hastalığı için kapsayıcı mekanizmalar çok değer taşıyor. Janssen Türkiye’nin iş birliği ve Eren Boz’un çizimleriyle hayat bulan projemizin şizofrenili bireyler için bir ışık olmasını umuyoruz. Türkiye’de bulunan 182 aktif TRSM’de yüzlerce şizofrenili bireyler sanat yoluyla iyileşmeye, hayata dahil olmaya devam ediyor. Şizofrenili bireylerin duygu ve düşüncelerini pozitif araçlarla ifade edebildiği, sosyalleşmelerine ve üretmelerine fırsat veren merkezlerimiz, tedaviye katkı sağlamasının yanında hem hastalar hem de hasta yakınları tarafından oldukça ilgi görüyor. Bu merkezlerde yaratılan; yani hastalarımızın hayat verdikleri eserler, onların kendi dünyalarına renk katıyor. Projemiz sayesinde şizofrenili bireylerin içindeki renkleri, tüm toplumun aynı netlikte görmesini diliyoruz. Onları ötekileştirmek yerine onlara destek olmak, hastaları topluma kazandırmak adına büyük katkı sağlayacaktır.” dedi.

Şizofrenili bireylerin TRSM’lerde sosyal aktiviteler yapabildiklerini, takiplerine devam edilebildiklerini, hekimleri ve danışmanlarıyla görüştüklerini ifade eden Karasu, toplum temelli ruh sağlığı hizmetlerinin dokunduğu kişi sayısını artırmak kadar, toplumun kendi önyargılarından arınmasının da ilerleme yolunda çok kritik bir basamak olduğunun altını çizdi. Karasu, şizofreninin tedavi edilebilir bir hastalık olduğuna dikkat çekerek, TRSM’lerin, hastaların sağlıklı bireyler arasında beceri kazanmalarına fırsat verdiğini ve var olan yanlış algıların geri çevrilmesinde önemli bir köprü görevi gördüğünü belirtti.

Proje kapsamında karikatürist Eren Boz’un hazırladığı çizimlere Instagram hesabından ulaşmak mümkün.