Ali Kemal Hüseyin
İstinye Üniversitesi (İSÜ) İletişim Fakültesi ve Poster For Toworrow iş birliğiyle düzenlenen “Fake News” afiş sergisi İSÜ Vadi Kampüste giriş fuaye alanında ziyarete açıldı. Paris merkezli, iyi niyete bağlı olarak bir grup tasarımcının kurduğu bir kuruluş olan 4tomorrow Association’ın ana projesi olan Poster For Toworrow’un Türkiye temsilciliğinin öncülüğünde düzenlenen sergi 24 Mart-10 Nisan tarihleri arasında gerçekleştirildi. Dünya çapında farklı tasarımcıların eserlerinin yer aldığı sergi, sahte haberin ne kadar yaygın bir problem olduğunu gözler önüne serdi.
“İnternette yanlış bilgi yayınlamak usulsüz kabul edilmeli”
Serginin açılış töreninde konuşan İSÜ İletişim Bilimleri Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Bölüm Başkanı ve İletişim Tasarımcıları Derneği Başkanı Prof. Dr. Hatice Öz Pektaş, şunları söyledi:
“Söylenti ve yanlış bilgi yaymak yazılı medya kadar eski. İnsanlar, istediklerini elde etmek için daima gerçeği çarpıtmışlar veya düpedüz yalan söylemişler. Ama günümüzde, bilgiyi her zamankinden daha hızlı şekilde daha geniş çevrelere paylaşma imkanına sahibiz. Önceden toplumun düşüncesini yalnızca birkaç medya organı ya da hükümet kaynağı şekillendirirken, bugün bunu herkes yapabiliyor. Üstelik, medya ya da hükümetin aksine, hiçbirimiz yayınladığımız şeyden sorumlu tutulmuyoruz. Yalan şeyler yayınladığımızda karşımıza dikilebilecek birkaç kanun veya para cezası olsa da kamusal alanda hassas davranmaya teşvik eden herhangi bir şey yok. Önce beğeniyi kap, sonuçların derdine daha sonra düşersin mantığı hâkim. Peki bununla ilgili ne yapabiliriz: Sahte haberlerin önüne geçemeyiz, ama insanlara gerçeği fark ettirmek için elimizden geleni yapabiliriz. Sizden, insanları sahte haberlerin karşısına gerçeklerle, rakamsal verilerle ve karanlığa ışık tutan kaynaklarla dikilmeye teşvik etmenizi istiyoruz. Dahası, seslerinizi yükseltip internet ve sosyal medyaya daha fazla düzenleme getirilmesini talep etmenizi istiyoruz. Eğer internette yanlış bilgi yayınlamak usulsüz kabul edilirse, sahte haberlerin kökü kazınacaktır. Dünya çapında farklı tasarımcıların eserlerinin yer aldığı bu sergide de sahte haberin ne kadar yaygın bir problem olduğunu gözler önüne seriliyor. Sergide yer alan posterler, mesajı net bir şekilde izleyiciye ileten örnekler. Bu örnekler üzerinden ziyaretçilerin de sahte haberlere karşı eleştirel ve sorgulayıcı bir perspektif geliştireceğini ümit ediyoruz.”
“Gönderiyi kimin yayınladığını kontrol edin”
Pektaş, sahte haberleri okurken internet kullanıcılarının dikkatli olmaları gerektiğinin altını çizerek şu önerilerde bulundu:
“Kaynakları kontrol edin. Eğer bir kaynak varsa, doğru olup olmadığını öğrenin. Kaynak yoksa, olmama sebebini sorun. Gönderiyi, argümanı ya da kaynağı kimin yayınladığını kontrol edin. Bot olabilirler mi? Güven telkin ediyorlar mı? Başka ne gibi gönderiler yayınlamışlar? Gerçekleri güvenilir bir ‘resmi’ kaynak ile örneğin, devlet kurumu ya da denetimli veya kanuni olarak doğruyu söylemekle yükümlü biriyle birlikte kontrol edin. Sosyal medyaya düzenleme getirilmesini talep edin. Geleneksel medyanın aksine, Facebook ve Google gibi platformların siyasal reklamları, aslına bakılırsa yayınlanan hiçbir içeriği denetleme zorunluluğu yok.”
İstinye Üniversitesi hakkında:
İstinye Üniversitesi, „Liv Hospital“ ve „Medical Park“ olmak üzere iki ayrı hastane markasını tek çatı altında buluşturan ve sağlık sektöründe 25 yılı aşan bilgi, birikim ve yatırımları olan MLP CARE Grubu’nun desteğiyle 21. Yüzyıl Anadolu Vakfı tarafından 2015 yılında kuruldu. Odak noktasında her alanda gerçekleştirilen ARGE çalışmaları ve dijitalleşmenin yer aldığı üniversite, güçlü akademik kadrosu ve araştırma performansıyla çağımızın bilgisinin üretilmesine katkıda bulunuyor. Bilimin gücüne güvenen, eleştirel düşünebilen, insani ve etik değerlere sahip bireyler yetiştiren İstinye Üniversitesi, sadece teorik bilgiyi odağına almıyor ve öğrencilerini bilgilerini pratikte de kullanabilecekleri uygulama alanlarına yönlendiriyor. Bünyesinde üç enstitü, dokuz fakülte ve iki meslek yüksekokulu bulunan üniversite; eğitim, araştırma, yenilik ve teknoloji geliştirmede mükemmeliyeti hedefleyerek dünyanın öncü üniversitelerinden biri olmayı amaçlıyor. İstinye Üniversite’nin ana hedeflerinden bir tanesi ise yerel ve evrensel sorunlara çözümler geliştirerek toplumun gelişimine katkıda bulunmak.
Poster For Toworrow hakkında:
Paris merkezli bağımsız kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan 4Tomorrow’un (iyi niyete bağlı olarak bir grup tasarımcının kurduğu bir dernek) ana projesidir. Kuruluşun amacı tasarım topluluğundaki insanları etkileyen konularda insanlığı ve toplumları tartışmaya teşvik etmek için posterler yapmak konusunda desteklemek. Kuruluş, 10 yılı aşkın süredir 150’den fazla ülkede 40.000’i aşkın poster almıştır ve 5 kıtada binden fazla sergiye ev sahipliği yapmıştır.
