Ali Kemal Hüseyin
Tıp dilinde ‘lenfadenopati’ olarak adlandırılan lenf bezi büyümeleri hemen her çocuğun karşılaştığı bir sorun. Vücudun savunma mekanizmalarında önemli işlevler üstlenen lenf bezlerinin büyümelerine ise pek çok etken neden olabiliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Polat, lenf bezlerinin çocukluk çağında genellikle üst solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle büyüdüğünü belirterek, “Ancak büyüyen bezeler basit ve geçici hastalıkların bulgusu olabildiği gibi, lösemi ve lenfoma gibi kötü huylu ve hızla ilerleyen çocukluk çağı kanserine de işaret edebiliyor. Bu nedenle çocuklarda büyüyen lenf bezlerinde mutlaka hekime başvurulmalıdır.” diyor.
Temel görevi enfeksiyonla savaşmak!
Vücudumuzun pek çok yerinde lenf bezleri bulunuyor. Çocuklarda lenfatik sistem 10 yaşına kadar gelişimini sürdürüyor ve erişkinlere göre daha aktif çalışıyor. Lenf bezleri en sık baş-boyun bölgesinde olmak üzere; ensede, kulak önü ve arkasında, çene altında, koltuk altlarında, dirsekte, göğüs boşluğunda, karın içinde, kasıklarda ve diz arkasında yer alıyorlar. Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Polat, lenf bezlerinde bol miktarda lenfosit denilen bağışıklık hücrelerinin yer aldığına işaret ederek, “Kemik iliğinde bulunan kök hücreler tarafından üretilen bu lenfositler, vücuda girmiş olan bakteri ile virüsleri, tümör hücrelerini ve yabancı maddeleri yakalayarak yok etmek, bir başka deyişle vücudumuzda oluşan enfeksiyon ve kansere karşı savaşmak gibi son derece önemli bir işleve sahipler.” diyor.
Pek çok nedeni var
Lenf bezleri normalde fazla büyük olmasa da bazı durumlarda belirgin hale gelebiliyor. En sık üst solunum yolu enfeksiyonu olmak üzere pek çok etken lenf bezlerinin büyümelerine yol açabiliyor. Prof. Dr. Aziz Polat, çocuklarda lenf bezi büyümesine sebep olan etkenleri şöyle sıralıyor:
- Bademcik, farenjit, nezle, grip, otit ve sinüzit gibi üst solunum yolu enfeksiyonları
- Diş ve dişeti iltihapları
- Kızamık, kızamıkçık, kabakulak, 5. ve 6.hastalık gibi çocukluk çağı hastalıkları
- Bakteri ve virüslerın sebep olduğu kızıl, brusella, kedi tırmığı hastalığı, CMV (sitomegali virus), EBV (Ebstein Barr virus)
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Lenf bezlerinin iltihabı
- Lösemi ve lenfoma gibi hematolojik kanserler
Ne zaman tehlikeli?
Aşağıda yer alan belirtiler lösemi ve lenfomanın habercisi olabiliyor. Bu yakınmalarda zaman kaybetmeden hekime başvurmanız yaşamsal önem taşıyor.
- Enfeksiyon geçtikten sonra 6-8 hafta içinde küçülmeyen bezeler
- Enfeksiyon bulgusu olmadan giderek büyüyen bezeler
- Ağrısız, lastik kıvamında veya sert olup yapışık olan bezeler
- Köprücük kemiği üzerinde beliren bezeler
- Birkaç bezenin birleşerek büyümüş olmaları
- Göğüs boşluğunda veya karın içinde olan büyümüş bezeler
- Bezelere ateş, kilo kaybı, gece terlemesi, iştahsızlık gibi semptomların eşlik etmesi
Tedavi şansı yüzde 90’lara yükseliyor
Lösemi ve lenfoma çocuklarda en sık görülen kanser türlerini oluşturuyor. Öyle ki ülkemizde her yıl yaklaşık 3 bin 500 çocuğa kanser tanısı konuyor. Bu çocukların yüzde 30-35’ini lösemi, yüzde 20’sini de lenfoma hastaları oluşturuyor. Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Aziz Polat, lösemi ve lenfomada erken teşhisin son derece önemli olduğuna dikkat çekerek, “Bu kanserler ne kadar erken teşhis edilirse tedavi şansı da o kadar yüksek oluyor. Özellikle son yıllarda çıkan yeni ilaçlarla tedavide önemli gelişmeler sağlanıyor. Örneğin yan etkileri daha az olan ve hedefe yönelik olup kanserli hücreleri yok eden ilaçlar kullanılıyor. Tıp dünyasında atılan bu tür önemli adımlar sayesinde tedavi şansı hastalığın tipi ve yaygınlığına göre yüzde 80-90’lara kadar yükselebiliyor.” diyor.
