Ali Kemal Hüseyin
Genel düşüncenin aksine eklemlerde aşınma (kireçlenmeye) neden olmayacağını söyleyen Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Meriç ancak çıtlatma ile beraber ağrı oluyorsa ve çarpma vurma gibi bir yaralanma sonrası geliştiyse mutlaka bir uzmana başvurmak gerektiğini hatırlattı.
Parmak boğumlarını kırmak ya da parmak çıtlatmanın ellerinizde kireçlenme olacağına dair yaygın bir kanı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Gökhan Meriç, 2011 yılında yapılan bilimsel bir çalışmada parmak çıtlatmanın eklemlerde kireçlenme (osteoartirit) yapmadığının gösterildiği söyledi.
ABD’de 2017’de yapılan bir çalışmada da parmak ve eklem çıtlatmasının toplumun %25-45 ‘inde çeşitli derecelerde olduğunu gösterdiği bilgisini veren Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Meriç, “Yapılan bu çalışmada parmaklar ile beraber diğer eklemlerinde çıtlatma olasılığının yüksek olduğu gösterilmiştir. Parmak eklemlerinizi veya diğer eklemlerinizi çıtlatmak zararlı değildir ancak sık parmak çıtlatmak çevrenizdeki insanlar için rahatsızlık verici olabilir. Nadir durumlarda, örneğin sırtınızdaki gibi bir eklemi çok sert kırıyorsanız, bir siniri sıkıştırarak veya bir kası gererek kendinize zarar verebilirsiniz” diye konuştu.
TİK HALİNE GELDİĞİNDE TEHLİKELİ OLABİLİR!
Prof. Dr. Gökhan Meriç’in verdiği bilgiye göre, eklemlerimizin rahat hareket etmesini sağlayan eklem sıvısı oksijen, nitrojen ve karbondioksit gibi gazlar içerir. Parmak çıtlatma, eklem yüzeylerinin birbirinden hızla uzaklaşması ile eklem üzerindeki basıncın etkisi ile patlayan küçük gaz kabarcıklarının oluşmasıyla ortaya çıkar. “Parmak çıtlatmak bir tik halini aldığında bağlarda gevşeme nedeniyle elin tutma gücünde azalma meydana gelebilir” uyarısında bulunan Prof. Dr. Gökhan Meriç, yapılabilecekler konusunda şu bilgileri verdi:
“Parmak eklemlerinizi (veya başka bir ekleminizi) çıtlatma alışkanlığınız varsa ve bunu durdurmak istiyorsanız, ilk adım dikkatli olmak ve bu durumun farkında olmaktır. Parmak eklemlerinizi, boynunuzu veya sırtınızı ne zaman ve muhtemelen neden çıtlattığınızı takip edin ve bunun farkında olun.”
DAHA FAZLA HAREKET EDİN
Daha fazla hareket etmenin basit bir çözüm olabileceğini dile getiren Prof. Dr. Meriç, “Bir pozisyonda çok fazla oturur veya ayakta durursanız, eklemleriniz sertleşebilir ve bunu yenmek için eklemlerinizi çıtlatmak isteyebilirsiniz. Dolaşmak için sık sık mola verin. Bütün gün masa başında oturuyorsanız en az yarım saatte bir kalkmayı hedefleyin” dedi.
Eklem sıvısını (sinoviyal sıvı) hareket ettirmek ve eklemlerin eklem sıvısı ile kayganlığını artırmak için nazik germeler ve esneme egzersizleri yapılabileceği önerisinde bulunan Prof. Dr. Meriç, sözlerine şöyle devam etti: “Egzersiz yapmanın da parmak çıtlatma alışkanlığını önlemede etkili olduğu biliniyor. Yaşınıza ve yaşam tarzınıza uygun aktiviteleri seçin. Ev işleri, bahçe işleri veya kısa yürüyüşler gibi herhangi bir fiziksel aktivite, egzersiz rutininizin bir parçası olabilir. Egzersizi haftada 2-3 gün en az 30-45 dakika yapmaya çalışın.”
STRESİ KONTROL ETMEYE ÇALIŞIN!
Kimi zaman stresi gidermek için de eklem çıtlatıldığını kaydeden Prof. Dr. Gökhan Meriç, stresi gidermek için derin nefes alma, meditasyon veya stres topu gibi sakinleştirici önlemlerin de denenebileceğini söyledi.
BU ŞİKAYETLER VARSA DİKKAT!
Parmak çıtlatması ile beraber ağrı, şişme veya hareket kaybı gibi şikâyetlerin de eşlik etmesi halinde mutlaka bir uzman hekime başvurulması gerektiği uyarısında bulunan Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Meriç, “Bu durum kıkırdak aşınması, eklem kireçlenmesi (osteoartrit) veya romatizmal hastalıkları belirtisi olabilir. Bu gibi durumda mutlaka altta yatan nedenler bulunmalı ve tedavi buna göre planlanmalıdır” diyerek sözlerini tamamladı.
