Ali Kemal Hüseyin
Doğu Avrupa’da yeni bir savaşla ilgili endişelerle karşı karşıya kalan NATO ve Rusya temkinli bir yakınlaşma girişiminde bulundu.
NATO-Rusya Konseyi iki buçuk yıldır ilk kez bugün Brüksel’de toplandı.
Her iki taraf da yaklaşık dört saat boyunca Ukrayna çatışmasını ve diğer tartışmalı konuları görüştü. Somut bir ilerleme olmadı. Ancak daha sonra her iki taraf da önemli bir görüşmeden söz etti. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’e göre, diyaloğu sürdürme konusunda da anlaşma var.
Ancak toplantıdan sonra Rusya, Batı askeri ittifakından taviz verilmediğinden şikayet etmeye devam etti. Moskova heyetinin başkanı Dışişleri Bakan Yardımcısı Alexander Gruschko, ittifakın diğer devletlerin güvenlik çıkarlarını dikkate almaya istekli olmadığını söyledi.
NATO, Batı’nın Sovyetler Birliği’ni küçük tutmak istediği Soğuk Savaş dönemindeki gibi bir politika izliyor. Rusya doğuya doğru genişlemesine karşı gerekirse askeri olarak da kendini savunacak. Ayrıca ittifakı, ülkesini „ana düşman ve tehdit“ olarak gösterdiği için eleştirdi.
NATO: SAVAŞ TEHLİKESİ BİTMİŞ DEĞİL
Stoltenberg’e göre, her iki taraf da gelecekteki toplantılar için bir takvim belirlemeye hazır. Norveçli yetkili, „Tüm NATO müttefikleri ve Rusya’nın aynı masada oturup kendilerini önemli meselelere adamaları olumlu bir işaret“ dedi.
NATO-Rusya Konseyi en son Temmuz 2019’da bir araya geldi. Aynı zamanda Stoltenberg, NATO açısından bakıldığında, savaş tehlikesinin sona ermediğini açıkça belirtti. Ukrayna’ya dönerek şunları ekledi: „Avrupa’da yeni bir silahlı çatışmanın gerçek bir riski var.“
NATO karargahındaki toplantıya 30 NATO ülkesinin de temsilcileri katıldı.
Stoltenberg’e göre ana konular, Rus birliklerinin Ukrayna yakınlarına konuşlandırılması ve Moskova’nın yeni güvenlik garantileri talepleriydi. Batılı istihbarat servislerinin tahminlerine göre, on binlerce askerin yer değiştirmesi, NATO’yu taviz vermeye ikna etmek için Rusya’nın eski Sovyet cumhuriyetini işgal edeceği korkularını körükleyecek.
MOSKOVA, NATO KUVVETLERİNİN DOĞUDAN ÇEKİLMESİNİ İSTEDİ
Özellikle Moskova, NATO’ya Ukrayna ve Gürcistan gibi ülkeleri kabul etmekten ve doğudaki müttefiklerinden silahlı kuvvetlerini geri çekmekten kaçınması çağrısında bulunuyor. NATO bunu kategorik olarak reddediyor. Toplantıdan sonra Stoltenberg, Müttefiklerin NATO’nun „açık kapı politikasını“ yeniden teyit ettiğini söyledi. Buna göre, her devletin kendi güvenlik yapıları hakkında kendi karar verme hakkı vardır.
Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Alexander Fomin, NATO’yu gerilimi azaltma önerilerini görmezden gelmekle suçladı. İlişkiler şu anda „kritik düzeyde düşük“ bir seviyede.
Dışişleri Bakan Yardımcısı Gruschko, ABD ve NATO’dan yazılı teklifler istedi. Rusya, NATO’nun ilerlemesi bakımından tehdit edildiğini görüyor ve bu nedenle doğuya doğru genişlemeye son verilmesi çağrısında bulunuyor.
ABD HEYETİ BAŞKANI HAYAL KIRIKLIĞINA UĞRADI
NATO’ya göre gelecekte, askeri manevralarda daha fazla şeffaflık ve tehlikeli askeri olayları önlemenin ve uzay ve siber tehditleri azaltmanın yolları hakkında da görüşmeler yapılacak. Ayrıca, silahların kontrolü ve silahsızlanma konularının ele alınması için bir teklifte bulunuldu. Buna füzeler ve nükleer silahlar da dahil.
ABD delegasyonu başkanı Sherman görüşmeden sonra yaptığı açıklamada, Rus tarafının yumuşamayı hafifletecek önlem alma taahhüdünde bulunmadığını, ancak aksi yönde bir açıklama da yapmadığını söyledi. Moskova’ya bir kez daha „Rusya diplomatik kanallardan başarılı olmak istiyorsa“ gerilimi düşürmesi çağrısında bulundu. Aksi takdirde „ciddi sonuçlar“ı olacağı konusunda tehdit etti.
Yarın da Viyana’da Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) çerçevesinde görüşmeler yapılacak.
