Ali Kemal Hüseyin
VakıfBank Kültür Yayınları, Meşrutiyet döneminin önde gelen kadın yazarlarından Emine Semiye’nin “Muallime” adlı eserini okurla buluşturuyor. “Emine Semiye Kitaplığı”nın ikinci cildinde, eğitim ve kadın hakları ilişkisi, dönemin çalkantılı siyasal ve toplumsal atmosferinde, güçlü bir kadın karakter olan Behbude üzerinden aktarılıyor.
VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY) Osmanlı Kadın Hareketi’nin öncü isimlerinden olan Emine Semiye’nin kaleme aldığı “Muallime” isimli eserini, Tuğba Sivri Çınar ve Ebrar Begüm Üstün’ün çevirisiyle okurlarla buluşturuyor. Emine Semiye’nin kitaplaşmış ilk romanı “Sefalet” ile başlayan kitap dizisi, “Muallime” eseri ile devam ederek yüz yılı aşkın bir unutuluşun ardından yazara, edebiyat ve tarih sahnesinde yeniden yer açıyor.
Dönemi kadın hareketi üzerinden okumak isteyenlere bir pencere açıyor
Ünlü tarihçi Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı ve döneminin ilk kadın romancısı-felsefecisi Fatma Aliye’nin kardeşi olan Emine Semiye, “Muallime” kitabında, aşk ve evlilik kavramlarını, toplumsal normların ötesine geçen bir bakış açısıyla değerlendirirken, Osmanlı’nın yıkılan konak hayatını da konak çalışanlarının gözünden ustalıkla işliyor. Yazarın en uzun romanlarından biri olan eser, karmaşık olay örgüsü, sarmal zaman kullanımı ve yoğun karakter kurgularıyla dönemin tefrika romancılığında göze çarpan yazım tarzıyla dikkat çekiyor.
Romanlarını, geniş kitleleri kadın hakları konusunda aydınlatmak için bir araç olarak gören Emine Semiye, Muallime’de eğitimli fakat maddi açıdan olanaksız bir genç kadın olan Behbude’yi merkeze alarak Batılı tarzda edebiyat, sanat, dil ve matematik eğitiminin önemini anlatıyor. Toplumsal yaşamda kadınların konumunun değişmesinin yolunun eğitimden geçtiğinin hatırlatıldığı roman, yalnızca edebiyat okurları için değil, Osmanlı Aydınlanması’nın toplumsal ve siyasal yönlerini kadın hareketi üzerinden anlamak isteyen araştırmacılar ve tarihseverler için de değerli bir kaynak olarak öne çıkıyor.
Kitaptan
“Gülmek, hatta ağlamak bile Behbude’ye yaraşıyordu. Behbude gülerken solgun ve mahzun siması bahar gülleri gibi kesb-i letâfet ediyor; ağlarken güzel kirpiklerine asılan katarât-ı elem-nümûn [elem gösteren damlalar] hazin hazin damlar, renksiz yanaklarını istila eden bir pembelik, hüsnünün nekāisinden [güzelliğinin eksikliklerinden] birini ikmâl ettiği için sima güzellenir, ara sıra atfettiği nigâhlar [bakışlar], karşısındakileri gaşyedecek [mest edecek] derecede letafetnisâr [güzellik saçıcı] olduğundan artık veçhinde çirkinlikten eser kalmayıp güzel, hem de pek güzel sayılırdı…”
Emine Semiye Hanım kimdir?
Emine Semiye, Meşrutiyet dönemi önemli kadın yazarlarındandır. Osmanlı Kadın Hareketi’nin öncü isimlerinden olan Emine Semiye, Osmanlı’nın çeşitli bölgelerinde öğretmenlik yapmış, sadece yazar olarak değil, sosyal ve siyasal eylemleriyle de özellikle kadınların hayatlarının iyileştirilmesiyle ilgili mücadele vermiştir. Romanları, dönemin toplumsal yapısına dair fikir vermekle birlikte özellikle köle, alt sınıf ya da fuhşa zorlanmış kadınların sorunlarını dile getirmesi açısından oldukça önemlidir. Tarihçi devlet adamı Ahmet Cevdet Paşa’nın kızı olmasına ve hayatını edebiyat ve siyaset faaliyetleriyle geçirmesine karşın ablası Fatma Aliye kadar ilgi görememiş, uzun yıllar boyu eserleri tefrika olarak gazetelerde kalmıştır. Kurduğu çeşitli derneklerle kadın ve çocukların eğitim, barınma, geçinme gibi temel ihtiyaçlarını gidermek için çabalamıştır. Eğitimci yönü, yalnızca ülkenin pek çok bölgesinde öğretmenlik yapmasıyla sınırlı kalmamış, aynı zamanda hazırladığı ders kitaplarıyla da bilhassa genç kızların eğitimine katkıda bulunmuştur.
Tuğba Sivri Çınar kimdir?
1978 yılında Azerbaycan Karabağ’da doğdu. Marmara Üniversitesi Din Felsefesi Anabilim Dalında doktorasını tamamladı. Din felsefesi, bilgi felsefesi ve Rus düşünce tarihi alanlarında çalışmalarını sürdüren akademisyen hâlihazırda Trakya Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Akademik çalışmalarının yanı sıra Rusça ve İngilizce dillerinden pek çok eseri Türkçeye kazandırmıştır.
Ebrar Begüm Üstün kimdir?
1993 İstanbul doğumlu. 2016 yılında Sosyoloji eğitimini tamamladıktan sonra aynı yıl Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde yüksek lisans eğitimine başladı. “Erken Cumhuriyet Dönemi Kadın Cinayetlerinin İstanbul Gazetelerine Yansıma Biçimleri (1923-1945)” başlıklı tezini Şubat 2020’de tamamladı.
KÜNYE
Yayınevi: VBKY
Kitabın adı: Muallime
Yazar: Emine Semiye Hanım
Çevirmen: Tuğba Sivri Çınar, Ebrar Begüm Üstün
Editör: Mehmet Arıkan
Sayfa sayısı: 288
Fiyatı: 34 TL
