Ali Kemal Hüseyin
Akciğer kanseri tüm dünyada ve ülkemizde kansere bağlı ölümlerde birinci sırada yer alıyor. Dünyada her yıl yaklaşık 1.6 milyon ve ülkemizde de yaklaşık 30 bin kişi akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybediyor. Akciğer kanserine bağlı ölümlerin yüksek olmasının nedeni ise teşhisin genellikle ileri evrelerde konulması. Öyle ki hastaların yaklaşık yüzde 70’inde kanser 3 veya 4’üncü evreye ulaştığında tespit ediliyor. Bunun nedeni ise akciğer kanserine özgü bir belirtinin olmaması ve bazen de hastaların akciğer kanserine bağlı olabilecek bazı belirtileri dikkate almamaları. Oysa günümüzde tedavide yaşanan çok önemli gelişmeler sayesinde, akciğer kanserine erken tanı konulduğunda hastalar uzun yıllar sağlıklı bir yaşam sürebiliyorlar!
Acıbadem Altunizade Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Yazar, yüksek risk faktörüne sahip kişilerde düzenli yapılan akciğer taramalarının akciğer kanserinin erken evrede teşhis edilmesinde kilit rol üstlendiklerine dikkat çekerek, “Düşük doz bilgisayarlı tomografi ile yapılan düzenli akciğer taraması sayesinde; öksürük, kanlı balgam, kilo kaybı ve ağrı gibi hiçbir şikayeti olmayan kişilerde akciğer kanserini erken evrede saptamak mümkün olabiliyor. Bu nedenle 55-77 yaş aralığında olan, yılda 30 paket veya daha fazla sigara içen ya da son 15 yılda sigarayı bırakan kişilerin yılda bir kez akciğer kanseri taramasından geçmeleri yaşamsal öneme sahip” diyor.
Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Yazar, akciğer kanserinin aslında önlenebilir bir kanser türü olduğunu da hatırlatarak, “Genetik yatkınlık haricinde, akciğer kanserinin risk faktörlerinin hemen hepsi önlenebilir veya uzaklaşılabilir karsinojenlerdir. Risk faktörlerini bilir ve bunlardan uzaklaşırsak, kanserin gelişme riskini düşürebilir, hatta önleyebiliriz” diyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Yazar, akciğer kanserine yol açan 6 önemli nedeni anlattı; öneriler ve uyarılarda bulundu!
Genetik yatkınlık
Birinci derece akrabalarında akciğer kanseri öyküsü olanlarda akciğer kanseri riski, normal popülasyonu göre 2 kat daha yüksek oluyor.
Sigara
Akciğer kanserinin yüzde 85’inden sigara sorumlu oluyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Aziz Yazar, en az 90 kanserojen madde içeren sigaranın özellikle genetik yatkınlığı olan kişilerde akciğer kanseri riskini yükselttiği uyarısında bulunarak, “Günlük içilen sigara miktarı arttıkça ve sigara içme süresi uzadıkça, akciğer kanseri gelişme riski de artıyor. Sigara içen kişilerde akciğer kanseri riski içmeyenlere göre en az 20 kat daha fazla oluyor. Sigara içmemekle akciğer kanserinin yüzde 85 oranında önlenebileceği unutulmamalı. Sigarayı bırakmak kanser riskini azaltmakla birlikte, yine de bu kişilerde kanser gelişme riski hiç sigara içmemiş kişilerden fazladır” diyor. Prof. Dr. Aziz Yazar, ayrıca kendisi sigara içmediği halde sigara dumanına maruz kalan kişilerde de akciğer kanserinin gelişme riskinin arttığına dikkat çekiyor.
Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı (KOAH)
KOAH sigaradan bağımsız olarak akciğer kanseri riskini yükseltiyor. Yapılan çalışmalara göre; KOAH hastalarında akciğer kanseri gelişme riski, sağlıklı akciğeri olan kişilerle kıyaslandığında 4-5 kat daha fazla.
Mesleki temas
Yapılan çalışmalara göre; bazı karsinojenlere maruz kalmak akciğer kanseri riskini artırıyor. Bu karsinojenlerden en bilinenleri ise egzoz gazları, kömür dumanı, asbest, arsenik, nikel, silika ve berilyumdur. Bu karsinojenlere maruz kalan sigara içicilerinde akciğer kanseri gelişme riski daha da yükseliyor.
Radyasyon
Akciğerin; meme kanseri veya lenfoma gibi başka bir nedenle radyoterapi almış olması da akciğer kanseri gelişme riskini 13 kata kadar yükseltiyor.
Radon gazı
Akciğer kanseri nedenleri arasında; uranyum ve radyumdan oluşan radon gazı da gösteriliyor. Uranyum madencilerinde akciğer kanserine daha fazla oranda rastlandığı belirtiliyor.
