Ali Kemal Hüseyin
Henrietta Lacks, 1951’de 31 yaşında rahim ağzı kanserinden öldü ve hücrelerinin örnekleri, ailesinin bilgisi dışında doktorlar tarafından alındı.
İnsan vücudunun dışında çoğalan ilk canlı insan hücreleriydiler.
Hücreleri, çocuk felci aşısı, gen haritalaması ve IVF tedavisine yol açan araştırmalarda kullanıldı.
Bu ve diğer gelişmeler, Henrietta Lacks’in modern tıbbın „annesi“ olarak adlandırılmasına neden oldu.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Çarşamba günü İsviçre’nin Cenevre kentinde düzenlenen özel bir törende, „Henrietta’nın başına gelenler yanlıştı. Henrietta Lacks istismar edildi. Bedenleri bilim tarafından kötüye kullanılan birçok beyaz olmayan kadından biri. Tedavi görebilmek için sağlık sistemine güvendi. Ancak sistem, bilgisi veya rızası olmadan ondan bir şey aldı“ dedi.
Henrietta Lacks’in ad ve soyadlarının ilk iki harfinden türetilen HeLa hücreleri, Lacks’i öldüren hastalık olan rahim ağzı kanserine karşı aşıda da kullanıldı.
Ödülü alan Lacks’in 87 yaşındaki oğlu Lawrence, annesini ölümünden çok sonra bile dünyaya yardım etmeye devam eden olağanüstü bir kadın olarak nitelendirdi.
Lacks, Baltimore, Maryland’deki ırksal olarak ayrılmış bir hastanede ölümünün ardından isimsiz bir mezara gömüldü.
ÖLÜMSÜZ HÜCRELERİ MODERN BİLİMİ NASIL GELİŞTİRDİ?
Virginia’lı fakir bir Afrikalı-Amerikalı tütün çiftçisi olan Henrietta Lacks, Ağustos 1920’de doğdu ve 31 yaşında agresif bir rahim ağzı kanseri teşhisi kondu. Ancak kanser o kadar agresifti ki Henrietta teşhisten sadece sekiz ay sonra öldü.
Dokunun küçük bir kısmı, doku kültürü laboratuvarındaki bir araştırmacı olan Dr. George Gey’e aktarıldı.
Dr. Gey, birkaç yıldır insan hücrelerinden oluşan bir hücre kültürü oluşturmak için çalışıyordu ancak başarılı olamadı, ancak Henrietta’nın hücrelerinin önceki örneklerden farklı davrandığını gördü. Bu hücreler hayatta kaldı ve kültürde çoğaldı, sağlam bir şekilde büyüdü.
Haftalar ve aylar boyunca bunu yapmaya devam ettiler ve bir vücudun dışında süresiz olarak hayatta kalan ilk insan hücre dizisi oldular.
