Ali Kemal Hüseyin
Güzel ve dokunaklı melodinin yankılanması ve seyircilerin alkışlarının eşliğiyle, „Çin Komünist Partisi’nin Kuruluşunun 100. Yıldönümü”nü kutlayan yapıtlardan biri olan „Doğu’dan Yükselen Beş Gezegen” (Çince: Wu Xing Chu Dong Fang, İngilizce: Five Planets Appearing İn The East, ) adlı dans draması Beijing’de başarıyla düzenlendi. Beijing Gösteri Sanatları Grubu ve Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’nin Hotan bölgesinden gelen Xin Yu Dans Grubu tarafından sahnelenen gösteri, Beijing ve Xinjiang arasındaki işbirliğinin meyvesidir.
Dans dramasında Xinjiang’da antik İpek Yolu’nun Hotan bölümünden ortaya çıkarılan Han Hanedanı’na ait bir eser olan kol bandından esinlenerek çeşitli etnik grupların uyumlu bir şekilde bir arada yaşamasına dair bir hikaye anlatıldı.
Bu oyunda ulusal hazine artık müzede sessizce yatan eşya değil, efsanelerin tanıkları ve anlatıcıları haline girdi. Gösteride Xiyu (西域) olarak geçen antik Çin’in batı bölgelerinin sınırını savunan Han etnik grubu teğmeni ve Çin tarihinde Xiongnu (匈奴)olarak bilinen Hunların Han hanedanına ait Jingjue eski kentinde yaşanan değişimlerle savaşmadan barışa kavuşarak derin dostluk kurmasına ilişkin bir hikaye anlatıldı.
Oyunda Xinjiang’ın eskiden beri anavatanın kucağında bulunduğu, çeşitli etkin gruplardan halkın nar taneleri gibi sıkıca birbirine sarıldığı gösterildi.
Bu eser, 1995 yılında Xinjiang’daki Hotan bölgesindeki Niya katıntılarındaki eski bir mezarda keşfedilen, Han hanedanına ait, üzerine „Doğuda görünen beş gezegen Merkezi Krallık için iyiye işaret eder“ anlamına gelen (Çince:五星出东方利中国) işlemeli sırmalı ipek dokumadan yapılan bir kol bandıdır. 20. yüzyılda Çin arkeolojisindeki en büyük keşiflerden biri olarak, bu kol bandı, Xinjiang Müzesi’nde sergileniyor.
Antik Çin’de güneş sisteminin beş büyük gezegeni -Venüs, Jüpiter, Merkür, Mars ve Saturm- sırayla Chen ,Taibai, Yinghuo, Sui ve Zhen (辰星、太白、荧惑、岁星、镇星) olarak biliniyor. Bu sırmalı ipek dokumada işlemeli Çince karakterler Han Hanedanı döneminde (MÖ 206-MS 220) meydana gelen, beş yıldızın doğu gökyüzünde birlikte görünmesine ilişkin bir astronomik bir olguya işaret etti. O zamandan beri bu olgu uğurlu olarak kabul edilmiştir. Bu sırmalı ipek dokuma parçasının İmparator Wudi (M.Ö. 140-87 BC) tarafından bir komutana, Batı Bölgeleri’ndeki bir savaş sırasında koluna takılmak üzere verilen bir muska olduğuna inanılıyor.
Dans dramasına katılan oyuncular, Han, Uygur ve Tibetlilerin de bulunduğu birçok farklı etnik gruptan geldi.
Dans dramasının kadın baş oyuncusu Gülmine Memet adlı Uygur dansçı, aynı zamanda Çin Minzu Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışıyor.
Gülmine Memet, Çin Medya Grubu’na verdiği röportajda, „Xinjiang, kadim İpek Yolu’nun geçtiği bir yer ve günümüzde de Kuşak ve Yol’un inisiyatifinin merkez bölgesi. Sınıfımdaki öğrencilerime farklı kültürlerin uzun süreli temaslarıyla kaynaşmasını öğretiyoruz. Bu dramada da çeşitli etnik grupların geleneksel dans motifleri, doğal olarak çağdaş estetik algılarıyla entegre edilmiş durumda.” dedi.
Dans dramasında erkek baş karakteri canlandıran Beijing Opera ve Dans Tiyatrosu’nun dansçısı Luo Yuwen, diğer oyuncularla birlikte gerçekleştirdiği prova ve performansla ilgili duygulardan bahsederken „Farklı etnik gruplardan gelen birkaç baş oyuncumuz, farklı dans stilleri, kültürel gelenekler ve kendi bölgelerindeki yaşam alışkanlıklarıyla bir araya gelerek yavaş yavaş arkadaş ilişkisi kurdu. Performansta da gittikçe birbirimizi daha iyi anlıyoruz” diye konuştu.
İlk kez Beijing’deki bir sahneye çıkan Xinjiang Xin Yu Dans Grubu’ndan gelen Münevver Memet ve Abdülcelil Abudurehim dahil diğer dokuz dansçı da izleyicilerin sıcaklığı ve takdirlerinden çok etkilendi.
Bitiş sahnesinde, çeşitli etnik gruplardan gelen halklar birlikte beş yıldızlı Çin milli bayrağını tutarak doğuya bakıyorlar.
