Süleyman Deveci
ALMANYALILAR – Her şey yaklaşık iki yıl kadar önce, küresel salgının çıkmasıyla birlikte Türkiye’de çıkan bir derginin buralarda da satılmak istenmesiyle başladı. Kurulan ufak şirket dergi satışı ve dağıtımıyla meşgulken gelen talepler arasında memlekette çıkan çocuk kitaplarına buralardan ulaşmanın zorluklarının dile getirilmesiyle boyut atladı. Konuyla ilgili kendisiyle Almanyalılar adına görüştüğümüz Derya Tüncel, “Öykü’nün Kitaplığı” hakkında aydınlatıcı bilgiler verdi.
Derya Tüncel, hem bir anne olarak hem de “Öykü’nün Kitaplığı” adlı çocuk kitapları satış sitesinin kurucusu ve sahibesi olarak çocuklara her kitabın okutulmamasını, farklı düşünce anlayışlarına hoşgörüyle yaklaşmayan, farklılıkları dışlamayan, evrensel değerlerin kendisini gösteren içeriklere sahip olmasına dikkat edilmesini, özellikle ideolojik içerikli kitaplardan uzak durulması gerektiğini belirterek, dünyanın artık çok farklı olduğunu, böylesi yapıtları elemek, süzgeçten geçirmek, iyisi mi bunlardan uzak durulması gerekliliğine, daha çok nitelikli kitapların çocuklarla tanıştırılmasına vurgu yaptı.
8-9 aylık kapsamlı bir ön hazırlık, araştırma ve İstanbul Üniversitesi bünyesinde faaliyette bulunan Cerrahpaşa Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde “Çocuk Edebiyatı Eğitimi Sertifikası Programı”na katılıp yaklaşık 15 deneyimli profesörden eğitim aldıktan sonra ünlü bir yayınevinin çocuklarla ilgili yayınlarından oluşan yaklaşık 100 adet seçkin kitap getiren Tüncel, bu yılın başlarında ciddi bir adım atarak kolları sıvadı. Sosyal medyada (Instagram, Facebook) kurduğu sayfalar aracılığıyla bir tek Hamburg ve Almanya değil, Avrupa çapında çocuk kitapları satışına başladı. Bu konuda büyük bir açık ve açlığın olduğunu belirten Tüncel taleplerin her geçen gün daha da arttığına dikkat çekti.
Her kitabı satmama, her kitabı getirmeme konusunda ısrarlı olan Tüncel, kötü ve zararlı bir kitabı okutmaktansa hiç okutmamanın daha iyi olacağına inanıyor. Bunu çocuklara verilen her kitabın onların dünyalarını oluşturduğunu, onun gerçekliğini, birey olarak onu geleceğe, dünyaya hazırladığını, ona ne verilirse onun geri alındığını belirtti. Getirilen her kitabı önce kendisi okuyan Tüncel, okumadığı hiçbir çocuk kitabını ne internet sayfasında ne de sosyal medya sayfasında olası müşterilerine sunmuyor. Nitelikli çocuk edebiyatının kültür farkı gözetmeksizin insanlığın evrensel değerlerini savunduğuna, siyaset, din, şiddet gibi uç konulara girmediğine, çocuğa parmak sallamadığına, fazla mesajlar vermediğine, çocuğu dünyanın gerçekleriyle buluşturduğuna inanıyor. Her ne kadar adları çocuk kitapları olsa da niteliklerindeki derinlik ile yetişkinlere de hitap ettiklerini, böylesi yapıtlar yetişkinlerin de okuması gerektiğini savunuyor.
Çocukların içinde bulundukları yaşlarına hitap eden yapıtlar konusunun üzerinde ciddiyetle durulması gerektiğini belirterek, 0-3 yaş grubu arasındaki kitapların 6-9 yaş arasındaki çocuklara hitap etmediği gibi tersinin de söz konusu olmayacağına işaret eden Tuncel, mutlaka çocuğun yaş gelişimine, dil ve daha önce okudukları kitaplara bakarak kitapların seçilmesi gerektiği tavsiyesinde bulunuyor.
Yerli edebiyatın bu konuda sınıfta kaldığına da değinen Tüncel, bizdeki yazarların bu konuyu oldukça ihmal ettiklerini, son yıllarda ciddi yönelimler olsa da bir İngiliz veya Alman edebiyatındaki kadar zengin ve hemen her yaş grubuna hitap eden ürünlerin olmadığını söylüyor. Çocuk kitapları konusunda araştırmalar yaptığı dönemde bu konuyla karşılaştığında biraz üzüldüğünü, üzüntüsünün nitelikli çeviri kitaplarının gelmeye başlamasıyla hafiflediğine değinerek, Türk edebiyatında belli bir yaş grubundan sonrası için çok güzel eserlerin olduğunu ama okul öncesi gruptaki çocuklar için çizim ve yazım konusunda çok gerilerde olunduğunu ama son on yılda görmezden gelinemeyecek ciddi bir atılımın dahası gelişmenin olduğunu belirtti.
“Anne babalar internetten çocuk kitapları ısmarlıyorlar örneğin. Ama satın aldıkları kitap ellerine geçtiğinde ve okudularında hiçte bekledikleri gibi bir eserle karşılaşmadıklarında hayal kırıklığı yaşıyorlar. Öykü’nün Kitaplığı’nın farklı olmasının bir özelliği de tam burada yatıyor. En azından bir kere yetişkin biri tarafından okunmamış, süzgeçten geçirilmemiş, o yaş grubuna uygun olmayan tek bir kitap satışını ben yapmıyorum” diyen Tüncel, hedefinin çok büyük paralar kazanmak değil aksine ailelere çocuklarına kitap okuma sevgisini aşılamak olduğunun altını çiziyor.
Kitap okumayı çok seven kendi kızı Öykü’nün adından esinlenerek kurduğu bu oluşum ve kendi başından geçen olumsuz tecrübelerden de yola çıkarak, çevresinde kitap görmeyen bir çocuğun kolay kolay kitap okuma alışkanlığı ve sevgisini edinip geliştiremeyeceğini aktaran Tüncel, bu alışkanlığın okul çağından önce başlamış olması gerektiğine dikkat çekerek, aman ha çocuklarımız okulda başarılı olsunlar, buranın yerli dilini çok daha iyi öğrenip konuşsunlar diye kendi ana dilimizi ihmal ettiğimiz yanlışına hepimizin düştüğünü, çocuklarımızın çok iyi Türkçe konuşabilmelerine rağmen kelime hazinelerinin dar olmasının veya Türkçe okuyamamalarının altında da bu eksikliğin yattığını ifade etti. “Etrafımızda Türkçe kitabın olması onları yine de okumaya yöneltmez, onların yaşlarına uygun, onlara hitap eden eserlerin olması, onların ilgi ve merakını çeken seçkilerin olması gerekir” dedi.
Şimdiye kadar edinilen tecrübeler ve aldığı geri dönüşlerin beklediğinden de olumlu ve yapıcı olduğuna değinen Tüncel, hazırlanan kitap listesinin ve seçkilerin beğenildiğini, satın aldıkları kitaplardan memnun kalındığını, önerdiği kitapların önceden belirtilen yaş grubuna uygun çıktığının tasdiklendiğini, hem içerik hem de resimler olarak söylenildiği gibi olduğunun üzerinde durulduğunu, bunların gelen olumlu reaksiyonlarla kendisini gösterdiğini anlattı. Almanya’nın herhangi bir yerine iki gün içerisinde kitabı ulaştırabilmesinin de bunda önemli bir rol oynadığına değinerek, her kitabı ve siparişi ince eleyip sık dokuyarak, mutlaka her yeni gelen kitabı bizzat okuyup değerlendirdiğini, işe başlarken 10 çeşit kitap olduğunu ama şimdi elinde 200’e yakın kitap çeşidi olduğunu aktardı.
Kendi aile, arkadaş ve sosyal faaliyette bulunduğu çevreden insanların bilerek ve güvenerek tavsiyelerine uyup kitap siparişi verdiklerini ama gelinen noktada sosyal medya üzerinde, özellikle instagram üzerinden daha geniş çevrelere ulaşabildiğini, böylelikle sağlam bir güvenin oluştuğunu ve bunun kendisini çok mutlu ettiğini açıklayan Tüncel, kitapların nitelikli olduklarının anlaşılmasını, insanların bazen izinde Türkiye’ye gittiklerinde herhangi bir kitapçıda bahsettiği eserleri bulamadıklarını, bunların yayınevlerinden özellikle araştırılmaları ve bulunmaları gerektiğini, gelinen noktada insanların nitelikli çocuk kitabı nedir konusunu ciddiye alıp önemsediklerini gözlemlediğini, bu sıra dışı girişimde en büyük desteği özellikle eşinden ve Türkiye’deki arkadaşlarından tiyatro sanatçısı ve yazar Utku Erişik’den gördüğünü, bir sonraki hedefinin çocuklarla çocuk kitabı yazarlarını buluşturmak, onları bir araya getiren etkinlikler gerçekleştirmek olduğunu, çok yakında kendi kuracakları internet sayfasında (www.oykukitap.de) faaliyetlerine devam edeceğini, hedeflerinin kâr amacı gütmek olmayıp çocukları kitapla tanıştırmak, kitap sevgisini yaymak olduğunu ifade etti.
Derya Tüncel’e ve sunduğu seçkiye aşağıdaki adreslerden ulaşabilirsiniz:
23.10.2021
