Ali Kemal Hüseyin
Doktorlar ilk kez, bebeklere yönelik yeni bir tedavinin otistik davranışı azaltabileceğini ve çocuklara okul çağına gelmeden önce otizm teşhisi konma olasılığını azaltabileceğini gösterdi.
Araştırmacılar, göz temasından kaçınmak ve ismine cevap vermemek gibi potansiyel otizm belirtilerini gösterdikten sonra terapiyi alan bebeklerin, standart bakım görenlere kıyasla, üç yaşında otizm teşhisi konma ihtimalinin üçte biri kadar azaldığını ortaya koydu.
Bulgular, otizmden şüphelenilebileceği ancak kesin olmaktan uzak olduğu yaşamın ilk yılında müdahalenin, otistik çocuklarda sosyal gelişimi artırabileceğini ve daha geniş yaşamları için uzun vadeli yararlı zincirleme etkilerle müdahalede bulunmayı öneriyor.
DÜNYA ÇAPINDAKİ İLK KANIT
Manchester Üniversitesi’nden Prof. Jonathan Green, bunun, önleyici bir müdahalenin otizm davranışlarını ve daha sonra teşhis olasılığını azaltabileceğine dair dünya çapındaki ilk kanıt olduğunu söyledi ve şunları ekledi: “Bunun bir dönüm noktası bulgusu olduğunu düşünüyoruz, çünkü erken zamanda müdahalenin bu önemli etkiye sahip olabileceğini gösteriyor. Hizmetlerin dünya çapında çok sayıda çocuğa destek sağlama şeklini değiştirebilir.”
Perth’deki Batı Avustralya Üniversitesi’nden Prof. Andrew Whitehouse liderliğindeki uluslararası araştırma ekibi, erken otizm belirtileri gösterdikten sonra toplum sağlık hizmetlerinin dikkatini çeken, yaşları 9 ila 14 ay arasında değişen 104 bebeği değerlendirdi. Bir yarısı rutin bakıma rastgele atanırken, diğeri beş ay boyunca 10 seans terapi aldı. Hepsi 18, 24 ve 36. aylarda otizm davranışları açısından yeniden değerlendirildi.
Terapi seanslarında ebeveynler çocuklarıyla oynarken videoya çekildi. Bir terapist daha sonra görüntüleri ebeveynle birlikte gözden geçirdi ve çocuklarının iletişim kurmaya çalıştığı farklı yolları ve çocuğun ilgisini nasıl daha iyi çekebileceklerini anlamalarına yardımcı oldu.
Amaç, bebeğin sosyal iletişim becerilerini geliştirmesine yardımcı olmak için ebeveyn ve çocuk arasındaki bağlantıyı güçlendirmekti.
SEMPTOMLARI AZALTIYOR
Jama Pediatrics dergisinde yazan araştırmacılar, terapinin bazı otizm semptomlarını nasıl azalttığını anlatıyor; bu değişiklik, büyük ölçüde çocuklar üç yaşına gelene kadar devam etti. Bu noktada, bağımsız klinisyenler çocukların her birini değerlendirdi. Standart bakım alan beşte biri otizm tanısı alırken, tedavi görenlerin sadece %6.7’si otizm tanısı aldı.
Araştırmaya göre, çocuklar sosyal etkileşimlerde ve aynı zamanda tekrarlayan hareketlerin yanı sıra koku ve tat gibi duyulara olağandışı tepkiler gibi diğer semptomlarda daha iyi puan aldılar.
Araştırmacılar, tedavinin bazı çocuklarda tanıyı geciktirip geciktirmediğini veya önlediğini görmek için daha fazla takip gerektiğini belirtiyor.
BİR OTİZM TEDAVİSİ DEĞİL
Araştırmacılar, tedavinin otizm için bir tedavi olmadığını vurguluyor. Çocukların çoğu, çalışmanın sonunda üç yaşına geldiklerinde hala önemli gelişim sorunları yaşıyordu. Ancak bulgular, özel bir terapinin en azından bazı bebeklerin okul çağına gelmeden önce sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Bugüne kadar hiçbir terapinin, çocuğun teşhis sonuçlarını etkileyen gelişim üzerinde bu kadar olumlu gelişme göstermediğini ifade eden Whitehouse, “Bu nedenle terapi, farklı gelişen çocuklara nasıl destek sağladığımızı gösterme konusunda çok gerçek bir potansiyele sahip. En temelde bu, ‚bekle ve gör’den ‚tanımla ve harekete geç’e bir değişikliktir. Ailelere verilen desteği dönüştürebilecek yeni bir klinik model…”
OTİZM HİZMETLERİNİN SAĞLANMASINA DAİR SORULAR
Ancak çalışma, otizm hizmetlerinin nasıl sağlanması gerektiği konusunda ciddi soruları gündeme getiriyor. Terapiyi geliştiren bazı çocuklar hala uzman bakımına ihtiyaç duyabilir, ancak resmi olarak teşhis edilmezlerse artık hak kazanamazlar.
Prof. Jonathan Green, bulguların „sistemdeki kusurları vurguladığını“ belirterek, hizmetlerin teşhis değil, ihtiyaç etrafında tasarlanması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Ulusal Otistik Derneği’nin politika başkanı Tim Nicholls, çalışmanın bazı olumlu yönleri olduğunu söyledi, ancak araştırmacıları toplum katılımının olmaması nedeniyle eleştirdi.
“Çok erken müdahaleye yönelik herhangi bir ileri çalışmanın ‚şiddeti‘ azaltmaya çalışmaması önemlidir. Erken müdahale, otistik insanları karşılaştıkları en büyük zorluklarla desteklemekle ilgili olmalıdır. Gelecekte bu alanda etkili araştırmaların yapılabilmesi için her aşamada otizmli bireylerin yer alması gerekiyor“ dedi.
