Ali Kemal Hüseyin
Meral DANYILDIZ
Artan fiyatlar nedeniyle talep ikinci ele yöneldi. Ancak enflasyon ikinci el piyasasını da vurdu. Yurttaş artık ikinci el eşya da alamıyor. Üretici fiyatlarındaki artış nedeniyle temmuz ayında yüzde 18,95 olarak açıklanan enflasyonun eylül itibarıyla daha da artması bekleniyor. Hal böyle olunca fiyatlardaki artış ikinci el piyasasına da yansıdı. İkinci el telefon, bilgisayar, beyaz eşya, koltuk, kıyafet, yatak satanlar eşyaların iki katı pahalandığını dile getirdi. Spotçular ve ikinci elciler, halkın artık alışveriş yapamadığını söyledi. Kısır döngüye girdiklerini söyleyen ikinci elciler hem yurttaşın hem kendilerinin zor durumda olduğunu anlattı.
12 yıldır teknolojik aletleri tamir eden, ikinci el bilgisayar ve telefon satışı yapan Veysi Altaş, elindeki en ucuz ikinci el bilgisayarın bile bin 800 lira olduğunu belirtti. “Pandemiden önce bilgisayar fiyatları çok düşüktü. Pandemiden sonra çok yükseldi. Doların aşırı yükselmesi hem fırsatçıların hem de stokçuların işine geldi” diyen Altaş, eskiden 400 liraya aldığı ikinci el bilgisayarı şu anda iki bin liraya aldığının altını çizdi. Altaş, şöyle konuştu: “Böyle olunca 2 bin 500’e satıyorum. Bu da müşteriye yansıyor. Burada suç devletin. İki yıldır pandemiyle uğraşıyoruz ne kira desteği aldık ne başka bir şey. On yıl önce çok güzel para kazanıyorduk. Ama son iki buçuk üç yıldır bize pek bir şey kalmıyor. Maaşlı eleman olarak çalışsam aynı. Sadece kendi yerim olduğu için kapatmıyorum. İnsanlar tamir için eşyalarını getiriyor, bu sefer de parça bulamıyoruz. Kısır döngüye girdik.”
Yirmi liraya getirdiği vidanın bile 80 lira olduğuna dikkat çeken Altaş, “Kapıdan günde 20 müşteri falan giriyor. Mesela adam, ‘Çocuğum EBA’ya bağlanacak, benim en ucuz bilgisayara ihtiyacım var’ diyor. En ucuz bilgisayarım bin 800 lira ve hiçbir özelliği yok. O paraya o bilgisayarı vermeye vicdanım el vermiyor. Çünkü asıl ederi en fazla 400 lira” ifadelerini kullandı.
Spotçu Mehmet Demez, insanların sıfırdan ziyade ikinci ele yöneldiklerini dile getirdi. Tek yaşayan insanların çoğunun aile evine döndüğünü aktaran Demez, “O yüzden artık çoğunluklu aileler geliyor. Çamaşır makinesi, buzdolabı istiyorlar. Sıfıra güç yetmiyor artık. İş yok, elden çıksın diye daha uyguna vermeye çalışıyoruz. Burayı açalı üç dört ay oldu, potansiyeli çok yüksek olarak açtım. Öğrencilerin geleceği zaman daha çok iş yapabileceğimi düşündüm. Ama tabii açtıktan sonra ilk bir ay iyiydi, gerisi hayal kırıklığı oldu…” dedi.
YENİ EVLİ ÇİFTLER BİLE GELİYOR
Ferman Erkek ise daha çok yeni evli çiftlerin geldiğini kaydetti. “İkinci elde de durumlar kötü” diyen Erkek, şöyle konuştu: “Üç beş müşteri geliyor ama alıcı değiller, sorup gidiyorlar. Millete para yok ki, perişanlar. Ne sıfır alabiliyorlar ne de ikinci el. Devletin bu işe bir çare bulması lazım. Gelenler yerde oturmamak için ya koltuk ya da baza soruyor. Ondan başka çok bir şey satamıyoruz. Bizim pandemiden önce biriktirdiğimiz para vardı, iki senedir onu yiyoruz. Olmasa iki dükkânım da kapanmıştı. Devlet iki senede sadece üç bin lira para yatırdı. Benim sadece kiralarla faturalarım 20 bin lira zaten. Duvarlarım eşya doluydu, şu an bomboş. Yeni eşya koyamıyorum yerine. Ne eşya ne müşteri geliyor. Gelen şey elektrik, vergi, doğalgaz…”
Spotçu Gönül Yılmaz da 60 yaşında olmasına rağmen hem eşya sattığını hem de kamyon kullandığını söyledi: “Geçen sene 600 liraya verdiğim buzdolabı bu sene bin 600 oldu. Bir yatak 350 liraydı şimdi 700 lira. Yeni evlenen çiftler de gelip bakıyor ama bizde taksitlendirme olmadığı için büyük firmalara gidip aylara bölüyorlar. İnsanlar artık malın kalitesine bakmıyor. Ne kadar çok taksit yapıldığına bakıyor.”
Tuncay Kep de eşya alandan çok satan olduğunu kaydetti. İşyerinde tamirat yaptığının ve işçilerin parasını da onunla çıkardığının altını çizen Kep, insanların geçinmek için eşya sattığını vurguladı. Kep, artık yorulduğunu ifade etti ve ekledi: “Spotçuların hepsi ağlıyor. Geçen sene gardırop 300 liraydı, şimdi 980 lira. 980 liraya alıp kaça satalım? Gelip bakan çok da millet alamıyor.”
İkinci el kıyafet satışı ve terzilik yapan Mehmet Ellidokuzoğlu, “İkinci el kıyafetteki satışlarımız yoğun oluyor. İnsanlar sıfır almaktansa daha ucuzunu tercih ediyor” şeklinde konuştu.
5 LİRA FARK İÇİN DEFOLU ALIYORLAR
Paketli ve defolu ürün satan Caner Yarış da hangi ürünlerin daha çok satıldığını anlattı. Defolu ürünlerle paketli ürün arasında 5-6 lira fark olduğu bilgisini veren Yarış, beş lira için insanların defolu tercih ettiğini belirtti. Yarış, sözlerine şöyle devam etti: “Son bir iki senedir defolu ürünlerdeki satışlar daha da arttı. Ambalajlı, paketli ürünle defolu ürün arasında 5-6 lira fark var. Ancak insanlar beş lira için paketli ürün yerine defolu ürünü tercih ediyor.”
