Ali Kemal Hüseyin
Bilim dünyası yakın bir geçmişe kadar insanların orta yaşlarını fiziksel ve zihinsel olarak zirve noktası olarak tanımlıyordu. Son yıllarda insan fizyolojisi ve psikolojisi üzerinde yapılan araştırmalar ise gençlik-zindelik merkezli düşünceyle çelişen bulgular elde etti.
ERGENLİK VE İLK GENÇLİK
Ergenlik ve 20li yaşların başında insan beyni rasyonel davranışların gelişmesini sağlayan belli değişimler içine girer. Beyindeki motivasyon ve ödül mekanizmasını düzenleyen limbic sistem gelişir ve mantıklı düşünceyi dengeleyen ön korteks gelişimi limbic sistemi ancak 20li yaşların ortalarında yakalar. Bu döneme kadar birçok genç insan rasyonel karar alma yeteneğini güçlü olarak taşıyamaz.
20’Lİ YAŞLAR
Tuhaf bir şekilde insanların 20’li yaşlarıyla ilgili anıları genelde olumludur. Ancak gerçekte bu dönem her ne kadar fiziksel olarak bir piki ifade etse de hafıza kapasitesi, yüz tanımlama, duygusal algı ve yoğunlaşmanın korunması gibi konularda oldukça geridedir. Bununla birlikte genç bedenlerdeki hızlı iletken kas fiberleri yüksek enerji oluşturma yetenekleri nedeniyle 20li yaşlar insanların fiziksel olarak en hızlı dönemi ifade eder.
30’LU YAŞLAR
20’li yaşlar hızla tanımlanıyorsa 30lu yaşlar ise dayanıklılıkla tanımlanır. Örneğin uzun mesafe koşucularının en verimli yaşı 30-31 olarak biliniyor. 160 kilometre ultra maraton koşucuları için ise bu yaş 36-37’ye kadar çıkmaktadır.
Beyinsel olarak da 30’lu yaşlarda insanlar birden fazla veriyi etkili bir şekilde işleyebilecek bir kapasiteye ulaşırlar. Zihinsel işlemler 20li yaşlara göre biraz daha yavaştır ancak birçok insan artık yavaş yavaş uzmanlaştıkları işlerle uğraşmaya başladıkları için bu hız farkının bir önemi kalmaz.
40’LI YAŞLAR
40’lı yaşlar birçok insan için artık geri dönülmez bir sonun başlangıcı olarak görülse de bu dönem duygusal zeka ve odaklanma, konsantrasyon açısından insanların zirvede olduğu dönemdir. İnsanlar üzerinde yapılan duygusal zeka deneylerinde 40lı yaşlardaki insanlar en yüksek skorları elde etmektedirler. Bu yaşlarda sözgelimi birinin yüz mimiklerinden ruh halini anlama yeteneği en üst seviyeye çıkar.
Bilimsel araştırmalara göre avcı-toplayıcı toplumlarda en çok ürünle geri dönen toplum üyeleri 40lı yaşlardaydı. 40’lı yaşlar toplum içerisinde en saygın ve en üretken dönem olarak tanımlanırdı. Modern toplumlarda da insanların en üretken olduğu yaşlar 40lı yaşlar olarak geçer.
Bu yaş döneminde insanda fiziksel olarak yaşlanma etkileri görülmeye başlanır. Cilt yavaş yavaş elastikiyetini kaybeder ancak potansiyel olarak fiziksel yetenekler iyi durumdadır.
50 VE 60’LI YAŞLAR
Eğer çok şanslı değilseniz 50 ve 60’lı yaşlarda vücudunuz giderek olağanüstü bir şekilde yavaşlamaya başlar. Zihinsel ve entelektüel olarak ise en güçlü olduğumuz yaşlar bu yaşlardır. Bir insanın kelime haznesi bu yaşlarda zirve yapar. Bilgi ve bilgi işleme yetenekleri en üst düzeydedir. Önemsiz bilgi ile önemli bir çok hızlı bir şekilde ayırt edilir.
70’Lİ YAŞLAR VE ÖTESİ
Bu yaşlarda insan birçok yeteneğini yavaş yavaş kaybetmeye başlasa da en mantıklı kararlar bu yaşlarda alınır. Kişisel ya da siyasi kararlar konusunda 70 ve üzerindeki insanlar çok geniş boyutta düşünüp hızlı sonuca ulaşma yeteneğine sahiplerdir. Bilgelik dediğimiz kavram tam da bu yaşlarda yerine oturur ve beyindeki fiziksel değişimler düşünce yeteneğine etki edene kadar bu böyle devam eder.
ANF
