Ali Kemal Hüseyin
2021’de dünyadaki enerji ihtiyacının artacağını duyuran Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), özellikle kömür kullanımının artacak olmasının da karbondioksit salınımlarını arttıracağı uyarısında bulunuyor.
2020 yılında Covid-19 salgınının neden olduğu ekonomik durgunluk nedeniyle kısmen gerileyen sera etkili gaz salınımlarının bu yıl yeniden ciddi artış göstermesi bekleniyor. Bu artışta küresel çapta enerji ihtiyacının giderek daha da fazlalaşması önemli bir rol oynayacak.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından duyurulan son tahminler de bu endişeleri doğruluyor. Ajansın tahminlerine göre bu yıl özellikle kömür kaynaklı elektrik enerjisi kullanımının artacak olması nedeniyle sera etkili gaz salınımları 33 milyar tonu bulacak. Bu ise salgından önceki yıl olan 2019’a oranla 1,5 milyar tonluk bir artış demek.
IEA, bu yıl dünyadaki enerji ihtiyacının yüzde 4,6 oranında artacağına dikkat çekerken, 2020’de ise 2019’a oranla yüzde 4’lük bir düşüş yaşandığını hatırlatıyor.
KÖMÜRE TALEP YÜZDE 60 ARTACAK
IEA’nın küresel ısınmaya neden olan sera etkili gazların artışına dair uyarısının temel kaynağını ise, kömüre olan talebin artışı oluşturuyor. Enerji ihtiyacının 2019’a oranla çok az artacak olmasına rağmen karbondioksit (CO2) gibi gazların salınımında dikkat çekici boyutlardaki artışına kömürden elde edilen elektrik enerjisine olan yönelim neden olacak.
Kömüre olan talebin bu yıl yüzde 60 oranında artması beklenirken, bunda Çin başta olmak üzere Asya ülkelerinin elektrik enerjisinin önemli bir bölümünü kömürden sağlamaları önemli rol oynuyor. Kömüre olan talebin artışında elektrik üretiminin payı yüzde 80 olarak gösteriliyor. Bu yılki kömür tüketiminin 2019 yılı düzeyini aşacağı ve en çok tüketildiği yıl olan 2014 seviyesine yaklaşacağı tahmin ediliyor.
PETROL TALEBİ DÜŞECEK, DOĞALGAZ KISMEN ARTACAK
IEA tahminlerinde üzerinde durulan bir diğer nokta ise, petrol ve doğalgaza olan talebin kömüre oranla azalacak veya daha az oranda artacak olması. Özellikle salgın nedeniyle uçak seferlerinin büyük oranda azalmasının etkisiyle petrole olan talebin 2019 düzeyinin altında kalacağı öngörülüyor.
Buna karşın doğalgaz ihtiyacının 2020’ye oranla yüzde 3,2 oranında artması beklenirken, 2019’a oranla da yüzde 1’lik bir artış sağlanacağı tahmin ediliyor.
TEK OLUMLU GELİŞME: YENİLENEBİLİR ENERJİLER ARTIŞTA
Bu yıl için yapılan tahminlerde kömürden kaynaklı karbondioksit salınımlarının olumsuz etkisine rağmen gelecek için umutlu veriler de yok değil. IEA’ya göre, hemen hemen tüm sektörlerdeki yenilenebilir enerji talebi artış gösterecek ve ilk kez yüzde 30’luk paya ulaşması mümkün olacak.
Sadece güneş enerjisinden elde edilen elektriğin yüzde 18’lik artışla 1000 teravat saatlik düzeyin üzerine çıkılması bekleniyor.
ANF
